| 33645 |
akker |
akker:
akǝr (L420p Rotem),
perceel:
perceel (L420p Rotem),
pǝrsē̜l (L420p Rotem),
stuk:
stø̜k (L420p Rotem)
|
Met het begrip ɛakkerɛ wordt in dit lemma bedoeld een bepaald begrensd stuk akkerland of bouwland. Veel respondenten uit Belgisch Limburg beschouwen perceel als een notariswoord. De woordtypen tarweland, haverland, bietenland, korenveld en koren duiden op een stuk land waarop een bepaald gewas wordt verbouwd.' [N 27, 2a; N 11, 1b; A 11, 4; A 3, 40; JG 1a, 1b, 1d; L 37, 11b; L 19b, 1a; Vld.; monogr.]
I-8
|
| 24617 |
akkerboterbloem |
boterstang:
-
boterstan (L420p Rotem)
|
boterbloem
III-4-3
|
| 24866 |
akkerdistel, distel |
distel:
distel (L420p Rotem)
|
distel [ZND 01 (1922)]
III-4-3
|
| 33655 |
akkergrens, grensvoor |
voor:
[voor] (L420p Rotem)
|
De grens tussen twee afzonderlijke akkers in de vorm van een diepe voor die met de ploeg getrokken wordt. Zie voor de fonetische documentatie van de woorddelen øvoorŋ resp. øvoordŋ het lemma ɛploegvoorɛ (wld I.1, blz. 105-106).' [N 11, 56; N 11A, 120; JG 1a, 1b, 1c, 1d, 2c; L B2, 268; L 24, 27; L 41, 24; monogr.]
I-8
|
| 32837 |
akkersleep, weidesleep |
rijzer:
rii̯.zǝr (L420p Rotem),
sleep:
slęi̯.p (L420p Rotem),
viller:
veldǝr (L420p Rotem),
weie(n)sleep:
węi̯ǝ[sleep] (L420p Rotem)
|
Het toestel of werktuig waarmee men de akker en/of de weide sleept. Behalve de sleeptypen die door de afb. 89 t/m 95 worden voorgesteld, werd ook de omgekeerde eg als sleep gebruikt. Zo nodig verzwaarde men die met graszoden, een zak aarde of iets dergelijks. Vaak werd de sleepeg voorzien van berkenrijs, doorn- of braamtakken of prikkeldraad. Men kon deze tussen de egbalken door vlechten, onder de eg vastbinden of achter aan de eg bevestigen. Zulk een sleep gebruikte men vooral om pas gezaaid spurrie-, klaver-en graszaad slepend in de grond te brengen. Soms werd er ook een tarwe- of een aardappelveld mee bewerkt. De omgekeerde eg kon - al dan niet voorzien van rijshout e.d. - ook als weidesleep dienen, voor het slechten van molshopen, het fijner uitsmeren van verspreide mest en ter bestrijding van mosvorming. Men sleepte de akker of de weide soms ook wel met een grote bos berken- of andere takken, die men van voren bijeenbond of - gespreid - tussen twee balken klemde. Voor het ''sleep''-gedeelte van varianten verderop in het lemma zie men het simplex sleep aan het begin. In het lemma ''eg'' vindt men de waarde van het woord(deel ''eg'' resp. ''eg'' verklaard. [JG 1a+ 1b+ 1c+ 1d; N 11, 85; N 11A, 179 + 181b + c; N 14, 81; N 18, 22; N 27, 1a add.; N J, 10; N P, 17 + 18; N Q, 17; A 13, 16b; A 40, 10a + b; div.; monogr.]
I-2
|
| 23195 |
allerheiligen |
allerheiligen:
aldereilige (L420p Rotem),
allerheiligen (L420p Rotem)
|
Allerheiligen. [ZND 19A (1936)]
III-3-3
|
| 23196 |
allerzielen |
allerzielen:
allerzīle (L420p Rotem),
ie: rekken
allerzielen (L420p Rotem)
|
Allerzielen. [ZND 19A (1936)]
III-3-3
|
| 22335 |
alles kwijt |
keps:
əs kɛps (L420p Rotem),
maas:
əs maus (L420p Rotem)
|
Hij is alles kwijt (bij het spel alles verliezen). [ZND 01u (1924)]
III-3-2
|
| 18631 |
alpinomuts |
alpin (fr.):
alpēͅ (L420p Rotem, ...
L420p Rotem),
aolpe͂ͅ (L420p Rotem)
|
alpino(muts) [patsj] [N 25 (1964)] || muts, hoofddeksel zonder klep of stijve rand [klots, koetsj, pars] [N 25 (1964)]
III-1-3
|