| 33853 |
vooruittrappen |
schuppen:
sxøpǝ (Q098p Schimmert),
stampen:
štampǝ (Q098p Schimmert)
|
De meeste woorden in dit lemma komen ook in het volgende lemma voor. [N 8, 70b en 71]
I-9
|
| 17673 |
voorvoet |
voorvoet:
veurvoot (Q098p Schimmert),
vurvoot (Q098p Schimmert)
|
voet: voorste deel van de voet [vurvoet] [N 10 (1961)]
III-1-1
|
| 34583 |
voorwand |
voorbred:
vø̄rbrē.t (Q098p Schimmert),
voorstopsel:
(mv)
vø̄rštǫpsǝlǝ (Q098p Schimmert)
|
De vaste of afneembare voorplank van de kar of wagen. De kar met opkipbare bak heeft meestal een vaste voorwand; bij die met vaste bak kan de voorwand weggenomen worden en vervangen worden door bv. een oogsthek om de laadruimte te vergroten. Dit lemma vertoont een grote gelijkenis met het lemma voor de achterwand. Dat is niet te verwonderen, omdat er betekenisuitbreidingen in de twee richtingen zijn geweest. Ten noorden van de lijn Halen (P 48) - Neeroeteren (L 368) hebben de benamingen voor de achterplank geleidelijk aan ook de betekenis "voorplank" gekregen, omdat de achterplank altijd een apart onderdeel van de kar of de wagen geweest is, terwijl de voorplank alleen maar bij de hoogkar los is en dus een apart onderdeel vormt. Ten zuiden van deze lijn is echter het omgekeerde gebeurd: de achterplank heeft de naam van de voorplank gekregen. Vermoedelijk hadden de karren hier oorspronkelijk helemaal geen achterplank. Toen men nadien de karbak achteraan ook ging afsluiten (om de laadruimte te vergroten), werd daarvoor dan dezelfde naam gebruikt als die van de voorplank, die hier sterk op leek. (Meer hierover is te vinden in Goossens 1963, pag. 54-58). Op de kaart zijn voor Belgisch Limburg alleen de gegevens uit de mondelinge enquête opgenomen. [Meer hierover is te vinden in Goossens 1963, pag. 54-58]
I-13
|
| 30100 |
voorwerkers |
voorwerkers:
vø̄rwęrkǝrs (Q098p Schimmert)
|
Metselstenen voor de buitenste spouwmuur, en meer in het algemeen voor metselwerk dat in het zicht blijft. Voorwerkers zijn meestal eerste keus metselstenen. Zie voor het woordtype 'façadestenen' ook het lemma 'Kleine stenen' in wld ii.8, pag. 70. [N 31, 35f; monogr.]
II-9
|
| 23566 |
voorzanger |
voorzanger:
veurzenger (Q098p Schimmert)
|
Een voorzanger [veurzenger,-zinger?]. [N 96B (1989)]
III-3-3
|
| 18911 |
voorzichtig |
voorzichtig:
verzichtig (Q098p Schimmert),
veurzichtig (Q098p Schimmert)
|
rekening houdend met wat er zou kunnen gebeuren, zorg dragend dat er niets verkeerd gaat [listig, roekelijk, voorzichtig] [N 85 (1981)]
III-1-4
|
| 31264 |
voren |
ritsen:
retsǝ (Q098p Schimmert)
|
Met behulp van de gleufstaak of het voorijzer groeven in een metalen plaat maken. [N 64, 34e; N 66, 14e]
II-11
|
| 19712 |
vork |
fourchette:
veršèt (Q098p Schimmert)
|
vork om mee te eten [Roukens 03 (1937)]
III-2-1
|
| 34611 |
vork van de wagen |
vork:
vork (Q098p Schimmert)
|
Het geheel van de twee schuin naar achter lopende balken die boven het asblok bevestigd zijn en waartussen aan de voorzijde de dissel is geplaatst. Deze balken maken deel uit van het voorstel van de langwagen. [N 17, 44b; N G, 70e; JG 1b; JG 1d]
I-13
|
| 19573 |
vorkenblok |
fourchette-blok:
verschètblok (Q098p Schimmert),
fourchettenbak:
forsjettebak (Q098p Schimmert)
|
blok waarin vorken worden bewaard [N 20 (zj)]
III-2-1
|