| 22318 |
oudejaarsdag |
oudejaarsdag:
aoije jaorsdaag (L266p Sevenum),
aoje jaors daag (L266p Sevenum),
aojejaorsdaag (L266p Sevenum),
oudjaarsdag:
aojjaorsdaag (L266p Sevenum),
oudjaorsdaag (L266p Sevenum)
|
31 december [oudjaar]. [N 88 (1982)] || Oudejaarsdag. [N 06 (1960)]
III-3-2
|
| 21762 |
ouden van dagen |
oude mensen:
aoj mingese (L266p Sevenum, ...
L266p Sevenum,
L266p Sevenum),
ouden:
aojen (L266p Sevenum)
|
oude man [N 102 (1998)] || oude vrouw [N 102 (1998)] || ouden van dagen [N 102 (1998)]
III-3-1
|
| 20229 |
ouders |
ouders:
elders (L266p Sevenum, ...
L266p Sevenum),
vader en moeder:
vader en mooder (L266p Sevenum)
|
ouders; Komt dit woord in het dialect wel voor? [DC 05 (1937)]
III-2-2
|
| 18189 |
ouderwets |
ouderwets:
Opm. de laatste e ligt tussen ´ en Ô.
oajerwets (L266p Sevenum)
|
ouderwets [SGV (1914)]
III-1-3
|
| 25608 |
ovenpaal |
broodspade:
bruǝtspāj (L266p Sevenum),
inschuiver:
inschuiver (L266p Sevenum),
ovenscheut:
ǫwvǝsxø̄t (L266p Sevenum),
ǭvǝsxø̄ǝt (L266p Sevenum)
|
De ovenpaal is in de regel een ongeveer twee meter langer stok met een plat, rond, rechthoekig of tongvormig blad van hout of ijzer waarmee het in broodvorm opgemaakte deeg in de oven wordt geschoven. Meestal haalt men hiermee ook het gebakken brood uit de oven. Het blad loopt naar voren scherp toe om het inschieten van het brood te vergemakkelijken en vooral om bij het uittrekken de paal onder het brood te kunnen schuiven (Weyns blz. 34). Wat de woordtypen "rochelijzer", "haak", "schoffel" en mogelijk nog andere betreft moet men heel waarschijnlijk aan andersoortig gereedschap denken waarmee men toch het brood uit de oven kan halen. Zie afb. 22. [N 29, 45b; RND 57; L 40, 13a; A 44, 22; OB 2, 2d; OB 2, 2e; mat. S -daaronder valt wat A. Stevens in zijn artikel ''Zwaaide, een zuidoost-nederlandse dialektbenaming voor de broodschieter of ovenpaal'' noemt "mat. S, P, C en G"; monogr.]
II-1
|
| 18589 |
overall |
overall (eng.):
aoveral (L266p Sevenum)
|
overall, werkpak uit één stuk [N 23 (1964)]
III-1-3
|
| 26959 |
overblijfselen |
stukker:
støkǝr (L266p Sevenum)
|
De overblijfselen van het zwartveen. [II, 52e]
II-4
|
| 34168 |
overdragen |
overdragen:
overdragen (L266p Sevenum)
|
Het overschrijden van de draagtijd, gezegd van de koe. [N 3A, 44]
I-11
|
| 32797 |
overdwars eggen |
in de breedt [eggen]:
en dǝ bret (L266p Sevenum),
op tewars [eggen]:
op tǝwē̜rs (L266p Sevenum)
|
Men egt een akker in de breedte om de ploegvoren te breken of om hem van onkruid te zuiveren. Meestal wordt de akker daarna ook nog eens in lengte geëgd. In de betrokken woordtypen hieronder verschijnen dwars, wars e.d. steeds met a als klinker, ook al beantwoordt aan de meeste dialectvarianten veeleer een type met e (dwers e.d.) of ee (dweers e.d.). Voor het werkwoordelijk deel eggen en de weglating daarvan bij de varianten zie men de toelichting op het lemma ''eggen''.' [JG 1a + 1b + 1c + 2c; N 11, 84b; N 11A, 176d + 189d; monogr.]
I-2
|
| 33817 |
overgevoelig paard |
(een) zure:
zōrǝ (L266p Sevenum)
|
Paard dat bij het zien van mensen geluiden en bewegingen maakt, maar zonder kwaadaardigheid. [N 8, 94e]
I-9
|