| 33044 |
mathaak |
pik:
pek (L192a Siebengewald)
|
Doorgaans licht gebogen ijzeren tand aan een houten steel, die bij het maaien met de zicht gebruikt wordt om het graan bij het eigenlijke inkappen op te tillen en om het afgeslagen graan bij elkaar te trekken. In de volgende plaatsen geen specifieke benaming bekend: L 316, 317, 355, 356, 358, 363, 365, 366, 368, 413. Voor de fonetische documentatie van het woorddeel [zicht]- zie het lemma ''zicht'' (4.3.1). Vergelijk ook de betekeniskaart 30 bij het lemma ''zicht'' (4.3.1) voor de geografische uitbreiding van pik in de betekenis "zicht" naast die van pik in de betekenis "mathaak". Zie afbeelding 5. [N 18, 72 en 73; JG 1a, 1b, 2c; A 14, 10; L 45, 10; R 3, 66; Gwn 7, 5; monogr.; add. uit N 11, 88; N 15, 16c en 16g; A 4, 28; A 23, 16.2; L 20, 28; Lu 1, 16.2]
I-4
|
| 19825 |
mattenklopper |
mattenklopper:
matənkloͅpər (L192a Siebengewald)
|
mattenklopper [DC 15 (1947)]
III-2-1
|
| 20909 |
mayonaise |
mayonaise:
màjjənéés (L192a Siebengewald)
|
mayonaise [RND]
III-2-3
|
| 23744 |
medaillon met lam gods |
lam gods:
et lam gods (L192a Siebengewald)
|
Een hartvormig medaillon van was, waarop een lam met kruisvaan is afgebeeld. Dit medaillon werd gedragen [Agnus Dei, Lam Gods?]. [N 96B (1989)]
III-3-3
|
| 23682 |
meditatie |
meditatie (<fr.):
meditatie (L192a Siebengewald)
|
Een meditatie, geestelijke overweging. [N 96B (1989)]
III-3-3
|
| 32759 |
meer dan een spade diep spitten |
twee keer door de voor gaan:
twē kēr dø̜r dǝ vōr gǭn (L192a Siebengewald),
twee steek diep (spaden):
twē štēk˱ dīp (L192a Siebengewald)
|
Om de ondergrond los te maken of naar boven te halen, moet men dieper spitten dan normaal. Men kan dan bij het graven van een voor op elke "bovenste" steek een diepere steek laten volgen, ofwel een gewone voor spitten om deze vervolgens dieper uit te steken. [N 11, 66; N 11A, 148c + d; N 27, 10a add.]
I-1
|
| 32781 |
meerdelige eg |
drieveldse [eg]:
drivɛ̄ltsǝ [eg] (L192a Siebengewald),
koppel[eg]:
kǫpǝl[eg] (L192a Siebengewald),
vierveldse [eg]:
vīrvɛ̄ltsǝ [eg] (L192a Siebengewald),
zaad[eg]:
[zaadeg] (L192a Siebengewald),
zaadegje:
zǭt˱ęxskǝ (L192a Siebengewald)
|
Bedoeld wordt een combinatie van twee of meer eggen van dezelfde soort en grootte, die - naast elkaar liggend en meestal onderling verbonden, met haken of korte kettingen aan een gemeenschappelijke trekbalk bevestigd zijn; zie afb. 62. Zulk een combinatie werd gewoonlijk door twee paarden getrokken. In de betrokken termen hieronder vertegenwoordigt het lid drie ook varianten van het type ''drij''. Voor ''eg'' en ''eg'' zie men het lemma ''eg''. [N 11, 67 + 76; N 11A, 162a + b; N J, 10 add.; div.; monogr.]
I-2
|
| 32635 |
meerscharige ploegen |
driescharige ploeg:
drisxarǝgǝ [ploeg] (L192a Siebengewald),
tweescharige ploeg:
twēsxarǝgǝ [ploeg] (L192a Siebengewald),
vierscharige ploeg:
vīrsxarǝgǝ [ploeg] (L192a Siebengewald)
|
Met een meerscharige ploeg wordt een ploeg bedoeld die uitgerust is met twee, drie of meer scharen en waarmee evenzovele voren tegelijk omgeploegd worden. Over het algemeen - en uit een aantal benamingen blijkt dat ook - gebruikt men deze ploeg voor het oppervlakkig ploegwerk met name voor het omploegen van een stoppelveld. Van de onderstaande woordtypen die met drie- beginnen, vertegenwoordigt het eerste lid tevens dialectvarianten van het type drij. [N 11, 30; N 11A , 75 a-c ; N J, 10; JG 2b-4, 1; monogr.]
I-1
|
| 32636 |
meerscharige wentelploegen |
tweescharige wendelploeg:
[tweescharige] [wendelploeg] (L192a Siebengewald)
|
Met de onderstaande termen wordt een wentelploeg bedoeld die voorzien is van een twee- of drievoudig stel wentelscharen, waardoor hij telkens twee resp. drie voren tegelijk ploegt. Met de hier vermelde meerscharige wentelploegen wordt - als het tenminste geen zwaar model voor achter de tractor betreft - meestal oppervlakkig ploegwerk verricht. Voor het (...)-gedeelte van de varianten hieronder zij verwezen naar het vorige lemma en het lemma wentelploeg. Voor de woordtypen onder B. geldt wat in het vorige lemma over drie is opgemerkt. [N 11, 30 add.; N 11A, 73; monogr.]
I-1
|
| 23583 |
meerstemmige mis |
meerstemmige mis:
meerstemmige mes (L192a Siebengewald)
|
Een meerstemmige mis, muziekmis. [N 96B (1989)]
III-3-3
|