| 33402 |
schapestal, schaapskooi |
schaapsstal:
šǭps[stal] (L385p Sint Odilienberg)
|
De stal, doorgaans een apart gebouw, waarin de schapen overnachten. Zie voor de fonetische documentatie van het woorddeel (stal) het lemma "stal" (2.1.2). Zie ook de plattegronden van de stallen in paragraaf 1.2. [L 38, 29; A 10, 9f; N 5, 105f; monogr.]
I-6
|
| 31910 |
scharnierbeitel |
fitsbeitel:
fets˱bęjtǝl (L385p Sint Odilienberg)
|
Hakbeitel waarvan heft en blad uit één stuk staal gesmeed zijn. Het beitelblad heeft aan de voorkant een zeer smalle, schuingeslepen zijde. De beitel wordt gebruikt voor het aanbrengen van smalle sleuven en gaten en vaak ook voor het inhakken van de sleuven voor scharnieren. Zie ook afb. 67. Een holte in een kozijn maken met behulp van de scharnierbeitel werd in Gronsveld (Q 193) infitsen (īnfetšǝ) genoemd. [N 53, 41-42; N G, 27b; monogr.]
II-12
|
| 31807 |
schaven |
schaven:
šāvǝ (L385p Sint Odilienberg)
|
In het algemeen het hout bewerken met een schaaf. [N 53, 90; monogr.]
II-12
|
| 31826 |
schaven met de ruwe blokschaaf |
voorschaven:
vø̄ršāvǝ (L385p Sint Odilienberg)
|
Hout ruwweg voorschaven door middel van een ruwe blokschaaf zonder keerbeitel. Om het hout glad af te werken wordt het daarna nog met de fijne blokschaaf bewerkt. Zie ook de volgende twee lemmata. [N 53, 91]
II-12
|
| 31834 |
schaven met de voorloper |
met de voorloper derover gaan:
męt ˲dǝ vø̄rlø̜jpǝr drø̄vǝr gǭn (L385p Sint Odilienberg)
|
Hout ruw afschaven met de voorloper. [N 53, 92; monogr.]
II-12
|
| 26566 |
scherpen |
scherpen:
šerpǝ (L385p Sint Odilienberg)
|
Het maalvlak van molenstenen scherp maken. Door de onduidelijke vraagstelling van vraag N o, 34a (ø̄Hoe noemt u het aanbrengen van groeven in de stenen?ø̄) is een aantal opgaven mogelijk ook van toepassing op het aanbrengen van een geheel nieuw scherpsel op een (nieuwe) molensteen. Zie voor de meer specifieke handelingen bij het scherpen de lemmata ɛuithalenɛ, ɛbreed scherpenɛ, ɛhol scherpenɛ etc.' [N O, 34a; Sche 61; Vds 198; Jan 194; Coe 159; Grof 192; A 42A, 29 add.; N D, 33; N D, add.; monogr.; A 42A, 33 add.]
II-3
|
| 34275 |
scheuken |
scheuken:
šǭkǝ (L385p Sint Odilienberg),
schuren:
šūrǝ (L385p Sint Odilienberg)
|
Het zich wegens jeuk wrijven, gezegd van dieren. [S 31]
I-11
|
| 34276 |
scheukpaal |
schuurpaal:
šūrpǭl (L385p Sint Odilienberg)
|
Een paal in de weide waaraan het vee zich kan schuren. [N 14, 69; S 31; monogr.]
I-11
|
| 26397 |
scheut |
kiem:
kēm (L385p Sint Odilienberg),
scheut:
šø̄t (L385p Sint Odilienberg)
|
Uitspruitsel van een plant, inzonderheid de aardappel. Vaak is er een meervoud gevraagd of opgegeven; vaak ook zijn de enkelvoudsvormen gelijk aan de meervoudsvormen. Alleen wanneer uitdrukkelijk de meervoudsvormen werden gevraagd en opgegeven, zijn deze ook hier opgenomen. Bij de verkleinwoorden onder het type scheutje is het ondoorzichtig of het om het grondwoord scheut of schot gaat. Kien moet begrepen worden als een contaminatie van kiem (voor de klinker) en kijn (voor de slotmedeklinker). Zie ook het lemma Uitlopers Van Kuilaardappelen. [N M, 16a; JG 1a, 1b; L 1, a-m; L 1u, 120; L B2, 282; S 17; S 31; monogr.; add. uit L 30, 39; S 22]
I-5
|
| 31909 |
schietbeitel |
schietbeitel:
šēt˱bęjtǝl (L385p Sint Odilienberg)
|
Houtbeitel met een vrij dik en smal beitelblad, dat aan de voorkant een smalle, schuingeslepen zijde heeft. De schietbeitel wordt gebruikt voor het kappen van smalle gaten, bijvoorbeeld voor houtverbindingen. Zie ook afb. 66. [N 47, 11d; N 53, 38; monogr.]
II-12
|