| 30408 |
wrongstuk |
wrongstuk:
vroŋštø̜k (L385p Sint Odilienberg)
|
Het deel van een trapboom dat zich als een wrong aansluit bij de rechte gedeelten. Onder een wrong verstaat men de buiging van een trapboom die, in schuine richting oplopend, tevens in horizontale projectie een gebogen lijn beschrijft. Het stuk hout waaruit het wrongstuk wordt vervaardigd, wordt zo afgeschreven dat de houtvezels ervan in dezelfde richting lopen als die van de bomen. [N 55, 122b]
II-9
|
| 27431 |
zaag |
zeeg:
zē̜x (L385p Sint Odilienberg)
|
Snijwerktuig, dat bestaat uit een platte strook staal die aan één zijde van tanden voorzien is. De strook is bevestigd in een handvat of in een spanraam. Zie ook de lemmata ɛhandzaagɛ en ɛspanzaagɛ.' [S 45; L 8, 101; N 53, 1a; monogr.]
II-12
|
| 31748 |
zaagblad |
zeegblad:
zē̜x˱blāt (L385p Sint Odilienberg)
|
Het getande, platte metalen gedeelte van een zaag. [N 53, 2b; N 53, 8c; N I, 1c; monogr.]
II-12
|
| 31755 |
zaaglade |
rug:
rø̜k (L385p Sint Odilienberg)
|
De ijzeren strip die ter versteviging aan de bovenzijde van het zaagblad van een kapzaag of toffelzaag is aangebracht. [N 53, 3b]
II-12
|
| 31805 |
zaagspaan |
speen:
špēn (L385p Sint Odilienberg)
|
Stukje hout dat aan het uiteinde van een plank of balk blijft hangen, nadat die dwars op de houtvezelrichting is doorgezaagd. [N 50, 91b; monogr.]
II-12
|
| 31708 |
zaagstelling |
schragen:
šrāgǝ (L385p Sint Odilienberg)
|
In het algemeen de houten stelling waarop vroeger een stam tot planken werd gezaagd. Zie ook afb. 8. Er bestonden twee uitvoeringen van de zaagstelling. Het eerste type stond vast in de grond boven een kuil en was soms met een afdak overdekt. Het tweede type bestond uit twee manshoge, verplaatsbare schragen met in de hoogte verstelbare dwarsbalken. Zie afb. 7. Zie voor het woordtype schragen ook Limburgs Idioticon, pag. 226 s.v. ɛschraafɛ en ɛschraafhoutɛ, ø̄hout met kotter in, bij de zagers gebruikt. Geh. Beringenø̄.' [N 50, 24; N 50, 25a; N 50, 26a; monogr.]
II-12
|
| 31749 |
zaagtand |
tand:
tanjt (L385p Sint Odilienberg)
|
Elk van de scherpe, schuingevijlde punten van een zaagblad. De zaagtanden verschillen in grootte en vorm al naar gelang het gebruik van de zaag. Een zaagblad met grote, lange tanden wordt gebruikt voor zacht hout en voor grof werk; een zaagblad met kleinere tanden is meer geschikt voor hardere houtsoorten en fijn werk. [N 50, 35a; N 53, 2c; N 53, 30a; N 75, 117a; monogr.]
II-12
|
| 31388 |
zaagvijl |
zegenvijl:
zē̜gǝvīl (L385p Sint Odilienberg)
|
De, meestal driekantige vijl waarmee de zaagtanden na het zetten scherp worden gevijld. Zie ook het lemma ɛzaagvijlɛ in wld II.11, pag. 73.' [N 50, 37d; N 53, 26a; monogr.]
II-12
|
| 31782 |
zaagzettang |
zettang:
zęttaŋ (L385p Sint Odilienberg)
|
De tang die wordt gebruikt bij het zetten van de zaagtanden. De zaagzettang is een modernere uitvoering van de zaagzetter. Ze heeft het voordeel boven de zaagzetter, dat de tanden onder een bepaalde hoek, dus allemaal evenveel, omgebogen kunnen worden. Zie ook afb. 26. [N 53, 25a-b]
II-12
|
| 31781 |
zaagzetter |
zegentrekker:
zē̜gǝtrękǝr (L385p Sint Odilienberg),
zegenzetter:
zē̜gǝzętǝr (L385p Sint Odilienberg)
|
Plat, ijzeren werktuig met gleuven aan beide kanten dat wordt gebruikt bij het zetten van de zaagtanden. Zie ook afb. 25. [N 50, 37b; N 53, 25a; monogr.]
II-12
|