| 17761 |
tanden |
tanden (mv.):
tenj (Q020p Sittard)
|
tanden [SGV (1914)]
III-1-1
|
| 32914 |
tanden van de hooihark |
tanden:
tɛnj (Q020p Sittard)
|
De houten pennen die aan beide zijden uit de dwarsbalk van de hooihark steken; zie afbeelding 11, d. Alle opgaven zijn in het meervoud. [N 18, 92d]
I-3
|
| 32584 |
tanden van een riek |
tanden:
tɛnj (Q020p Sittard)
|
Van de opgesomde termen zijn de niet-samengestelde meestal ook toepasselijk op de tanden van de mesthaak en van de hooivork. Voor het aantal tanden dat een riek kan hebben, zie men het vorige lemma. [N 11A, 13b + 17b; div.; monogr.]
I-1
|
| 18732 |
tandenstoker |
peuteraar:
peuterair (Q020p Sittard)
|
een puntig voorwerp waarmee men voedselresten verwijdert die tussen tanden en kiezen of in kiezen zijn blijven zitten [tandestoker, kloker, koter] [N 86 (1981)]
III-1-3
|
| 17622 |
tandvlees |
tandvlees:
tandjvleisj (Q020p Sittard, ...
Q020p Sittard,
Q020p Sittard)
|
tandvlees [bibbletjes, bibbertjes] [N 10 (1961)]
III-1-1
|
| 20357 |
tante |
meun:
mui:n (Q020p Sittard),
muin (Q020p Sittard, ...
Q020p Sittard),
tant:
tant (Q020p Sittard, ...
Q020p Sittard,
Q020p Sittard),
tantje:
tentje (Q020p Sittard)
|
moei (tante) [SGV (1914)] || moei, tante || tante [SGV (1914)]
III-2-2
|
| 32620 |
tap van de houten gierton |
tap:
tap (Q020p Sittard)
|
De in dit lemma verenigde termen hebben wel alle betrekking op de regelbare uitlaat van de oude houten gierton. Sommige lijken vooral de opening aan te duiden, terwijl de meeste wijzen op het voorwerp en/of het mechaniek waarmee de ton van achteren geopend en gesloten werd. Dat kon een oude (bier)kraan met een doorboorde draaistop zijn, maar ook een stop, pin of prop, die soms met behulp van een hefboom, een wipconstructie of met een stuk touw of ijzerdraad uit de uitlaatopening getrokken werd. Termen die vooral de hefboom e.d. lijken te betreffen, zijn aan het einde van dit lemma bijeengezet. [JG 1a + 1b; N P, 6 add.; N 11A, 53e + f; monogr.]
I-1
|
| 24253 |
tapuit |
wijntappertje:
wientepperke (Q020p Sittard)
|
tapuit
III-4-1
|
| 32980 |
tarwe |
tarwe:
tɛrǝf (Q020p Sittard)
|
Triticum L. Sinds de invoering van betere bemestingmethodes groeit de tarwe ook in de Kempen. Het woordtype koren is als nevenvorm opgegeven in: K 316, 317, 318, 360, L 286, 292, 313, 360, 416, P 45, 119, 175, 192, Q 10, 39 en 97; evenwel alléén in de omzetting van de uitdrukkingen "rogge wordt hoger dan tarwe" of "de tarwe groeit welig" en het kan derhalve niet als een gangbare benaming van de plant worden beschouwd en is zodoende ook niet in het lemma opgenomen. Zie ook de toelichting bij het lemma ''graan, koren'' (1.2.1). Zie afbeelding 1, e.' [JG 1a, 1b; L A1, 82; L 7, 75; L 15, 24; L 28, 33; L 34, 55b; L 35, 61; L lijst graangewassen, 7; S 37; Wi 52; Gwn 9, 2; NE 1, 2; monogr.; add. uit N 15, 1a]
I-4
|
| 20824 |
tarwebrood |
grijsbrood:
griesbroot (Q020p Sittard),
gries’brood (Q020p Sittard),
weg:
wēk (Q020p Sittard)
|
brood gebakken van tarwebloem [N 29 (1967)] || brood van tarwebloem met roggemeel vermengd [N 29 (1967)] || tarwebrood
III-2-3
|