e-WLD begrippen 

 
 
Filteren... plaats=Spekholzerheide

Overzicht

BegripTrefwoord: dialectopgave (plaats)Omschrijving
ombraak ombrok: ømbrox (Spekholzerheide  [(Willem-Sophia)]   [Domaniale]) Een gang om de hoofdschacht dienend voor het omleiden van het vervoer. [N 95, 185; N 95, 695; N 95, add.; Vwo 251; Vwo 548; Vwo 552; monogr.] II-5
omheining tuin: tsū.n (Spekholzerheide) omheining III-2-1
omkeerrol keerrol: kiǝrrǫl (Spekholzerheide  [(Willem-Sophia)]   [Domaniale]) Rol aan het eind van de bandtransporteur waarover de band weer wordt teruggevoerd. [N 95, 642; monogr.] II-5
omslagboor drouw: drǫw (Spekholzerheide), zwengelboor: šwøŋǝlbōǝr (Spekholzerheide) Handboor met een C-vormige beugel. De omslagboor wordt onder meer gebruikt om bramen van geboorde gaten te verwijderen, om gaten af te schuinen en om schroeven in en uit te draaien (Van Houcke, pag. 513). [N 33, 153] II-11
omtrek, omvang omvang: um⁄vank (Spekholzerheide), umkreis (du.): um⁄krais (Spekholzerheide) omtrek || omvang III-4-4
onbewolkt klaar: kloar (Spekholzerheide) helder, licht III-4-4
onder de douche staan poekelen: pukǝlǝ (Spekholzerheide  [(Willem-Sophia)]   [Domaniale]) Gebruik was dat de mijnwerkers bij het douchen elkaar de rug wasten. Volgens een informant van Q 121 was dit gebruik op de Domaniale mijn na de Eerste Wereldoorlog (1914-1918) door Duitse werknemers ingevoerd. De informant uit Q 12 zegt dat dit gebruik in België niet bestond. Dit laatste wordt echter tegengesproken door de opgaven van Q 3 voor de mijnen Winterslag en Waterschei en L 422 voor de mijn van Eisden! De informant uit L 417 vermeldt daarentegen dat de mijnen Zwartberg en Waterschei aparte douchecellen kenden en dat het gebruik van elkaar de rug wassen daar niet bestond. [N 95A, 4; N 95, 71; monogr.] II-5
ondergronds ondenin: oŋǝen (Spekholzerheide  [(Willem-Sophia)]   [Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]) Beneden in de mijn onder de grond. [N 95, 113; monogr.] II-5
onderkabel slodderzeel: šlǫdǝrzēl (Spekholzerheide  [(Willem-Sophia)]   [Domaniale]) De kabel die aan de onderzijde van de liftkooien is bevestigd en tot doel heeft evenwicht te scheppen tussen de bovenkabels van beide kooien. De onderkabel is meestal plat van vorm. [N 95, 95; monogr.] II-5
onderkussen, peluw hoofdpeluw: hø&#x0304pəl (Spekholzerheide), kijl: kai̯l (Spekholzerheide), kijlkussen: kai̯lkøsə (Spekholzerheide) peluw || schuine peluw III-2-1