| 18888 |
gril |
gril:
gril (Q015p Stein),
kuren:
kure (Q015p Stein),
kuur:
kuur (Q015p Stein)
|
een plotseling opkomende onberedeneerde gedachte of wens [gril, loet, nuk, kuur, streek, kneep, stuip, bijze] [N 85 (1981)]
III-1-4
|
| 18884 |
grinniken |
grimslachen:
grumsjlachen (Q015p Stein),
grinniken:
grinnieken (Q015p Stein)
|
lachen, niet hardop en met een knorrend bijgeluid, soms spottend [grinniken, grinnieken, gabberen, gramelen, gremelen] [N 85 (1981)]
III-1-4
|
| 30451 |
groef |
voeg:
vōx (Q015p Stein)
|
De met behulp van een ploegschaaf aangebrachte sleuf in de zijkant van een vloerdeel. [N 54, 132b]
II-9
|
| 31846 |
groefschaaf |
ploeg:
plōx (Q015p Stein)
|
De schaaf van de ploegschaafset waarmee men de groeven schaaft. Zie afb. 42 en vergelijk ook het lemma ɛgroefɛ in wld II.9, pag. 158.' [N 53, 68a-b]
II-12
|
| 17541 |
groeien |
groter worden:
groater weren (Q015p Stein),
grotter werre (Q015p Stein),
wassen:
wassen (Q015p Stein, ...
Q015p Stein,
Q015p Stein,
Q015p Stein),
wasǝ (Q015p Stein)
|
De algemene benaming voor het groter worden van het gewas. Het oude Limburgse woord is wassen; zoals de kaart laat zien, komt de term groeien onder invloed van het Nederlands echter al in bijna heel Limburg voor. Aarden betekent eigenlijk "goed groeien, goede opbrengst laten verwachten", evenals (ge)dijen en tieren in het tweede deel van het lemma. De benaming struiken betekent "een struik vormen" in de uitdrukking "het koren is al goed gestruikt" (Q 111). De opgegeven antwoorden voor "dat gewas ''gedijt'' niet" staan achter in het lemma bijeen. [RND 124; L 32, 13; L 44, 45; monogr.; add. uit A 3, 16; L 4, 16; L A2, 374] || groeien (Je bent nog niet groot genoeg om een flesch wijn leeg te drinken, je moet eerst nog wat groeien en grooter worden.) [DC 03 (1934)] || groeien: Groter worden: in grootte toenemen, gezegd van kinderen (groeien, wassen, profiteren). [N 84 (1981)] || groter worden (Je bent nog niet groot genoeg om een flesch wijn leeg te drinken, je moet eerst nog wat groeien en grooter worden.) [DC 03 (1934)]
I-4, III-1-1
|
| 24715 |
groeien, wassen |
wassen:
wassen (Q015p Stein, ...
Q015p Stein),
wêst (Q015p Stein)
|
Groeien, in grootte toenemen, gezegd van bomen, planten, bloemen (groeien, wassen). [N 82 (1981)]
III-4-3
|
| 25246 |
groeizaam weer |
meischeutje:
mei scheutje (Q015p Stein)
|
mals regenachtig weer (in de zomer) [vers, vörs] [N 22 (1963)]
III-4-4
|
| 24594 |
groene berkentak |
takje:
tekske (Q015p Stein)
|
Een groene berketak (berkemei). [N 82 (1981)]
III-4-3
|
| 24164 |
groenling |
keesvink:
kan ook kaas- zijn, cf. koolmees
keesvink (Q015p Stein)
|
groenling (14,5 groenig, met gele vleugel- en staartplekken; nogal plompe vogel; broedt ook in dorp en stad, vaak in doornstruiken; nest van worteltjes, witte eitjes, rood bespikkeld; roep snel [tjuktjuktjuk]; zang heeft op het eind [swèèèè]; kooivogel [N 09 (1961)]
III-4-1
|
| 20778 |
groente |
groente:
greunte (Q015p Stein),
groenten:
greunten (Q015p Stein)
|
De gewassen die door mensen als voedsel worden gebruikt in het algemeen (groente, potazzie). [N 82 (1981)]
III-2-3
|