| 18022 |
slijm |
fluim:
fluum (Q015p Stein, ...
Q015p Stein),
slijm:
sliem (Q015p Stein)
|
Slijm: kleverige taaie stof, als afscheiding van de slijmvliezen (slijm, zwadder). [N 84 (1981)]
III-1-2
|
| 32901 |
slijpbus, hoorn |
slijpbus:
slīp˱bø̜s (Q015p Stein)
|
Om goed te kunnen scherpen moet de wetsteen vochtig zijn. Daartoe droeg de maaier de wetsteen in een bakje of busje met water aan zijn riem of broekband. Soms werd hiertoe een stevige koehoorn gebruikt, waaraan een haakje was bevestigd. Soms ook plaatste men de bus of de hoorn met de punt in de grond. Waar het gebruik van de houten strekel en van de wetsteen niet (meer) onderscheiden is, wordt de slijpbus of hoorn (met vloeistof) die bij de wetsteen hoort, wel verward met het zandblok of de klomp (met zavel) die bij de strekel hoort. In de Belgische Kempen en in West-Haspengouw komt de slijpbus niet voor. Zie afbeelding 9, nummer 5. Zie ook het volgende lemma voor de inhoud van de slijpbus. [N 18, 81; JG 1a, 1b, 2c; A 23, 16II; monogr.]
I-3
|
| 25353 |
slijpsteen |
draaisteen:
drējstęjn (Q015p Stein),
slijpsteen:
slīpstęjn (Q015p Stein)
|
De ronde steen die om een as in een draaiende beweging wordt gebracht met behulp van een zwengel. Hij dient voor het slijpen van onder meer beitelbladen. Zie ook afb. 71. Vroeger hing de steen voor de helft in een bak met water en werd hij handmatig voortbewogen. Als slijpsteen werden natuurlijke steensoorten gebruikt. Tegenwoordig wordt vooral gewerkt met elektrisch aangedreven slijpmachines waarin kunstmatig gevormde slijpstenen bevestigd kunnen worden. Zie ook het lemma ɛslijpsteenɛ in Wld II.11, pag. 76.' [N 53, 49a; monogr.]
II-12
|
| 20502 |
slikken |
doorslikken:
doorslikken (Q015p Stein),
klokken:
klòkken (Q015p Stein),
slikken:
slikken (Q015p Stein)
|
slikken; Hoe noemt U: Voedsel of drank door de keel uit de mond naar de maag brengen (slikken, slokken, halzen) [N 80 (1980)]
III-2-3
|
| 27703 |
slikvijver |
slikvijver:
šlekvīvǝr (Q015p Stein
[(Maurits)]
[Maurits])
|
Het afvalwater van de mijn liet men in bassins met overslag bijeenstromen. Het bezinksel, fijn kolenslik, in Limburg ook wel slam genoemd, werd als brandstof verkocht. [N 95, 35; monogr.]
II-5
|
| 19282 |
slim |
rap:
rap (Q015p Stein),
slim:
slum (Q015p Stein, ...
Q015p Stein),
slüm (Q015p Stein, ...
Q015p Stein)
|
een zeer goed verstand hebbend en zeer vlug van begrip [schrander, slim, hel] [N 85 (1981)] || vindingrijk in het bedenken van hulpmiddelen, in het raden etc.; [slim, ont, vossebillen gegeten hebbend] [N 85 (1981)] || vlug van begrip [vinnig, rap] [N 85 (1981)]
III-1-4
|
| 18989 |
slimmerik |
fijnaard:
finard (Q015p Stein),
fijne, een -:
fine (Q015p Stein)
|
een vindingrijk persoon [fijnaard, finard] [N 85 (1981)]
III-1-4
|
| 28662 |
slingeren |
slingeren:
šleŋǝrǝ (Q015p Stein)
|
Het oogsten van honing door middel van een honingslinger. De ramen worden zo geplaatst dat de toplatten achteraan komen. De reden is dat de stand van de cellen van binnen naar buiten wijst, iets schuin omhoog. [N 63, 126; N 63, 123a; JG 1b; Ge 37, 174; monogr.]
II-6
|
| 28661 |
slingerhoning |
slingerhoning:
slingerhoning (Q015p Stein)
|
Honing die geoogst wordt door de raten in een toestel rond te laten slingeren, waardoor de honing uit de raten verwijderd wordt. [N 63, 116c; N 63, 115c; JG 1a; monogr.]
II-6
|
| 25072 |
slinken, minder worden |
krimpen:
krumpen (Q015p Stein),
slinken:
slinkt (Q015p Stein)
|
minder worden in massa en omvang [slonken, slinken, zakken, slappen] [N 91 (1982)]
III-4-4
|