e-WLD begrippen 

 
 
Filteren... plaats=Stokkem

Overzicht

BegripTrefwoord: dialectopgave (plaats)Omschrijving
herfstdraden herfstvamen: herrafsfeim  heͅrəfsfēͅm (Stokkem), herrafsvaam  heͅrəfsfàm (Stokkem) herfstdraden [zomervamen] [N 22 (1963)] III-4-4
herik gele bloem: gęi̯l blǫm (Stokkem), -  geil bloom (Stokkem), hering: hē̜reŋ (Stokkem  [(kleiner dan zɛmek)]  ), zemmik: zɛmek (Stokkem) herik (Sinapis arvensis L.) [DC 43 (1968)] || Sinapis arvensis L. Zeer algemeen voorkomend onkruid op bouwland en in open bermen met goudgele bijeenstaande bloempjes en zaden in de vorm van zeer dunne opstaande boontjes. Het bloeit van mei tot september. De lengte varieert van 30 tot 80 cm. Het is ook bekend onder de oude naam krodde of wilde mosterd. Dit onkruid wordt vaak verward met knopherik (Raphanus raphanistrum L.), waar het sterk op lijkt. Knopherik komt meer voor op zandige akkers en bermen, terwijl de zaden groter zijn evenals de bloempjes, waarvan de kleur kan variëren van wit tot donkergeel en paars. Het bloeit van juli tot augustus en wordt 20 tot 60 cm hoog. Bij de opgaven wordt door een aantal informanten op dit verschil gewezen. Melm is droge akkergrond. Zie Goossens 1964; 1970 en 1988, 95-108. [N C, 2; JG 1a, 1b, 1c, 2c; A 17, 12; A 43, 12; monogr.] I-5, III-4-3
herkauwen neringen: nēreŋǝ (Stokkem) Het eerst niet of nauwelijks gekauwde, in de voormaag gedeeltelijk verteerde voedsel opnieuw verwerken. Zie afbeelding 7. [JG 1a, 1b, 1c, 2c; A 4, 13; L 14, 26; L 14, 88; L 20, 13; S 13; monogr.] I-11
hersenen erse: erse (Stokkem), hersens: (h)erses (Stokkem) de hersenen [ZND 01 (1922)] || Hersenen [DC 58 (1983)] III-1-1
hert, ree hert: haĕrt (Stokkem), ree: rieë (Stokkem) hert [Willems (1885)] || ree III-4-2
het angelus luiden engel des heren: den ingel des hiere (Stokkem, ... ), ingel des hiere (Stokkem) Het angelus luiden aan het begin van de avond [het luidt......?] [de koster luidt......?]. [N 96A (1989)] || Het angelus luiden in de ochtend [de morgenklok?] [het luidt......?]. [N 96A (1989)] || Het angelus luiden rond het middaguur [het luidt......?]. [N 96A (1989)] III-3-3
het doopwater wijden op paaszaterdag wijding van het doopwater: weijing van et daupwater (Stokkem), wijwater halen: wiewater aole (Stokkem) Het gebruik om op Paaszaterdag het doopwater te wijden en wijwater te halen. [N 96C (1989)] III-3-3
het heilig hartbeeld laten introniseren intronisatie (<fr.): intronisatie (Stokkem) Een beeld van het H.Hart in het huisgezin laten introniseren, d.w.z. plechtig een ereplaats geven, door een parochiegeestelijke, wanneer die op huisbezoek komt. [N 96B (1989)] III-3-3
het heilig oliesel ontvangen heilige olie krijgen: den eilige olie kriege (Stokkem) Het H. Oliesel ontvangen. [N 96D (1989)] III-3-3
het heilig oliesel toedienen heilige olie geven: den eilige olie geve (Stokkem) Het H. Oliesel toedienen. [N 96D (1989)] III-3-3