| 22085 |
stro |
strooi:
stroi̯ (P056p Stokrooie)
|
Halmen van gedorst koren. De algemene benaming. Zie ook de toelichting bij paragraaf 6.4. [JG 1a, 1b, 2c; L 7, 60a; R [s], 6; S 36; Wi 4; monogr.; add. uit N 5, 83]
I-4
|
| 33591 |
stronk, stengel van koolplanten |
koolstabbe:
kyl stabə (P056p Stokrooie)
|
koolstengels die op het veld blijven staan [N Q (1966)]
I-7
|
| 18106 |
strontje |
weern:
wjān (P056p Stokrooie)
|
gerstekorrel [ZND m]
III-1-2
|
| 32628 |
strooibak voor kunstmest |
emer:
imǝr (P056p Stokrooie)
|
De bak waarin de met de hand te strooien kunstmest voort gedragen wordt, is heel vaak dezelfde bak die gebruikt wordt om graan te zaaien. Waar dit het geval is, zijn de betreffende woorden (zaaibak, -korf, -mand, -kerp, -kaar, zaadbak, -korf, -kaar), waarvan men de dialectvarianten aantreft in het lemma zaaikorf, hier slechts in de woordtypevorm opgenomen. Daarnaast zijn er benamingen die duidelijk alleen van toepassing zijn op de kunstmeststrooibak. Om de kunstmest te verspreiden werd er ook wel gebruik gemaakt van een oude emmer. Dit was het geval bij erg kleine bedrijven, bij de bemesting van kleine percelen (ook de tuin), bij kleine hoeveelheden kunstmest (zeker in het begin van de kunstmestperiode, ook als er guano gestrooid werd), of als de boer geen zaaibak had. Men kan zich voor het strooien van kunstmest ook bedienen van de ter plaatse gebruikelijke voorschoot voor het zaaien van granen. Daarom worden benamingen als zaaikleed, -slob, -scholk, scholk en voorschoot veelal slechts als type vermeld. De dialectvarianten daarvan vindt men in het lemma zaaikleed. [JG 1a + 1b add.; N 15A, 3 + 4; N 18, 109 + 110 add.; N P, 19 add.]
I-1
|
| 25575 |
strooimeel |
stofmeel:
stofmē̜jl (P056p Stokrooie)
|
Meel dat bij het bewerken van deeg hetzij op de werkbank hetzij op het deeg zelf gestrooid wordt om het kleven te verhinderen. Ten aanzien van het woordtype "grint" zij opgemerkt dat de informant de betekenis "gemalen kleien" hiervoor opgeeft. [N 29, 31b; N 29, 31a; monogr.]
II-1
|
| 22041 |
strooisel |
stro:
strō. (P056p Stokrooie),
strooisel:
strōsǝl (P056p Stokrooie)
|
Dat wat in de stal onder het vee wordt gestrooid. Dat kan vers stro zijn maar ook gehakt stro of afval na het wannen van gedorst graan. Verder gebruikte men bladeren uit hagen, eiken- en beukenbos en loof van struiken eveneens als strooisel. [N 6, 10; L 7, 61b; JG 1a, 1b, 2b-1 add.; N 18, 41 add.; monogr.]
I-11
|
| 34278 |
strooisel in de potstal |
blader:
blār (P056p Stokrooie),
blǭr (P056p Stokrooie),
bladeren:
bladeren (P056p Stokrooie),
dennenspellen:
dɛnǝspɛlǝ (P056p Stokrooie),
grasvlokken:
grasflǫkǝn (P056p Stokrooie),
hei:
hei (P056p Stokrooie),
hēi̯ (P056p Stokrooie),
lappen:
lɛp (P056p Stokrooie),
mos:
mos (P056p Stokrooie),
zaadsel:
zātsǝl (P056p Stokrooie)
|
Een potstal is een ouderwetse stal met als belangrijkste functie het winnen van mest (zie ook het lemma ''potstal'' in wld I.6 blz. 31-32). Over de mest heen werd strooisel gespreid, zodat de koeien steeds hoger kwamen te staan en de stal vol mest raakte. Als strooisel werd van alles gebruikt: in de zon gedroogde graszoden, dennennaalden, stro, gedroogde bladeren, heiplaggen, turf(molm), zaagmeel. [N 11, 13a; N 11, 13b; N 11, 13c; JG 1a, 1b, 1c, 2c; monogr.]
I-11
|
| 34279 |
strooisel keren |
de stal opstrouwen:
dǝ sta.l opstrōǝ (P056p Stokrooie)
|
Strooisel in de potstal keren. [JG 1a, 1b, 2c]
I-11
|
| 34277 |
strooisel spreiden |
strooien:
strōǝ (P056p Stokrooie)
|
Het verspreiden van het strooisel onder het vee. [JG 1a, 1b; RND 10, 51]
I-11
|
| 18251 |
stropdas |
colletje (<fr.):
colleke (P056p Stokrooie)
|
das die door de heren gedragen wordt [ZND 33 (1940)]
III-1-3
|