| 24883 |
smalle weegbree |
weegbree:
wēgbrē (L318p Stramproy)
|
Plantago lanceolata L. Zeer algemeen voorkomend onkruid in graslanden en wegbermen, met lancetvormige, duidelijk generfde bladeren, die in een rozet vanuit de wortel groeien. Bovenaan de rechtopstaande stengel zit een donkerbruin aartje met een geel-wit pluizig kransje. De plant wordt 5 tot 40 cm hoog en bloeit van mei tot de herfst. Veel van de opgegeven benamingen zijn ook in gebruik voor de grote of brede weegbree (zie het lemma Grote Weegbree). Weegbree werd wel gebruikt om zweren te genezen (L 318b, Q 2), vandaar het type zwerenblad; de typen met rib(bel) duiden op de generfde bladeren. Bij lange klaver in L 249: "de smalbladige weegbree, waarvan het zaad dikwijls in het klaverzaad voorkomt". [N 37, 16b; A 46, 5; monogr.]
I-5
|
| 26231 |
smeerbakje |
oliepotje:
ōlipø̜tjǝ (L318p Stramproy)
|
Het bakje met olie dat onder het uiteinde van de molenas is bevestigd. Aan het uiteinde van de as is een kettinkje vastgemaakt, dat bij elke omwenteling in het oliebakje gedoopt wordt en op deze wijze olie op de taats of op het pineind brengt. Zie ook afb. 48. [N O, 10t]
II-3
|
| 26027 |
smeerstijlen |
keerstijlen:
kiǝrstilǝ (L318p Stramproy)
|
De twee verticale balken aan weerskanten van de hals van de molenas, tussen de windpeluw en de wolf. [N O, 28f; A 42A, 86]
II-3
|
| 29226 |
smet |
smet:
smęt (L318p Stramproy)
|
Een van de blauwe of rode of anders gekleurde vlekjes die op regelmatige afstanden al op het scheerraam in een rechte lijn dwars op de ketting worden aangebracht om aan deze lijn van vlekjes te kunnen zien of de ketting over de hele breedte gelijkmatig geboomd wordt. [N 39, 72a]
II-7
|
| 29227 |
smetten |
smetten:
smętǝ (L318p Stramproy)
|
De ketting van een weefsel van afstand tot afstand met een smet merken. [N 39, 72c]
II-7
|
| 20493 |
smullen |
smauzen:
smauze (L318p Stramproy)
|
smullen; Hoe noemt U: Lekker eten, met veel plezier eten (smullen, smikkelen, snollen) [N 80 (1980)]
III-2-3
|
| 32880 |
snede van het blad van de zeis |
waat:
wā.t (L318p Stramproy)
|
De scherpe snijdende binnenzijde van het blad van de zeis. Zie afbeelding 5, nummer 4. Bedoeld is hier de algemene benaming voor de snijkant van de zeis. In sommige gebieden, met name in enkele dorpen tussen het waat-gebied (in het noorden van Belgisch Limburg) en het snede-gebied (in het zuiden ervan) wordt onderscheid gemaakt tussen de eigenlijke snede en het haarpad: de smalle rand die bij het haren op het zeisblad wordt geslagen en waarvan de snede het uiteinde vormt. Zie voor deze laatste het volgende lemma: ''haardpad''. Wanneer er meer dan één variant voor een plaats was opgegeven, is bij voorkeur het materiaal van de mondelinge enquêtes in gebracht.' [N 18, 68d; JG 1a, 1b, 2c; add. uit N 17, 100; monogr.]
I-3
|
| 20523 |
snee brood |
snee:
snee (L318p Stramproy)
|
snede; Hoe noemt U: Een snee brood (snee, rondommer) [N 80 (1980)]
III-2-3
|
| 25137 |
sneeuwen |
sneeuwen:
sniĕjə (L318p Stramproy),
snijen (L318p Stramproy)
|
sneeuwen [DC 03 (1934)]
III-4-4
|
| 20115 |
sneeuwklokje |
sneeuwklokje:
snië-klökske (L318p Stramproy)
|
sneeuwklokje [DC 56 (1981)]
III-4-3
|