e-WLD begrippen 

 
 
Filteren... plaats=Susteren

Overzicht

BegripTrefwoord: dialectopgave (plaats)Omschrijving
zeef zeef: zeef (Susteren), zeeif (Susteren) zeef [SGV (1914)] || zeef in het algemeen [N 20 (zj)] III-2-1
zeekool splijtkool: -  sjpleetkeuŭel (Susteren), WBD/WLD  sjpleetkuel (Susteren) De overblijvende plan met dikke knoestige wortelstok en talrijke uitlopers waaruit hier en daar stengels opstijgen; de bladen geven een zeer vroege, smakelijke groente waarmee men ze in het voorjaar tegen de invloed van het licht beschermt; zeekool (oudew [N 82 (1981)] || splijtkool I-7
zeelt louw: ideosyncr.  lauw (Susteren) Hoe noemt u de zeelt: het lichaam is gedrongen, een beetje zijdelings samengedrukt. De huid is dik en slijmerig met kleine verborgen schubben, de bek is klein met vlezige lippen en heeft voeldraad in iedere mondhoek. De rugvin is hoog en evenals andere vi [N 83 (1981)] III-4-2
zeemlap leren lap: lêrelap (Susteren) zeem (leder) [SGV (1914)] III-2-1
zeepsop sop: sop (Susteren), zeepluter: zeipleuwter (Susteren) sop [SGV (1914)] || zeepsop [SGV (1914)] III-2-1
zeer blij uitgelaten: ōētgəlaotə (Susteren) zeer blij [frut] [N 85 (1981)] III-1-4
zeer kleine aardappelen varkensaardappelen: vęrkǝsɛrpǝl (Susteren) Naast de neutrale termen voor kleine aardappeltjes onderscheidt men de kwalitatief zeer goede kleine aardappelen die voor het poten worden gebruikt (vergelijk het lemma Pootgoed, Pootaardappelen) én de kwalitatief slechte, die als veevoeder worden verwerkt. Huiven is de plaatselijke benaming voor "knikkers". De vorm "burel" is te beschouwen als een variant van "budel" waaruit "boel" is ontstaan; zie onder "kleine boel". "Mussekoppen", een leenvertaling van "tête de moineau", betekent eigenlijk een kleine soort kolen, die als brandstof in huis wordt gebruikt. In L 292a werd de zegswijze opgegeven: "Hiej is ein österke verloren," of: "Hiej is ein österke kapot gegange". Het type "österke" staat hier voor "pater-nosterke", de rozenkrans; vergelijk ook de typen "osterkraaltjes" en "rozenkranskrallen". [N 12, 2 en 3; JG 1a; L 43, 8c; monogr.] I-5
zeer warm weer heet (weer): heit wér (Susteren), het wordt weer licht: Nb. dit is een uitdrukking die vroeger niet gebruikt werd.  ⁄t wurt weer lich vandaag (Susteren), hits: hits (Susteren, ... ) hitte [SGV (1914)] || licht, in de betekenis van zeer warm; betekenis/uitspraak [N 22 (1963)] || sterke, overmatige warmte, hoge temperatuur van de lucht [heet, hitte, hitse] [N 81 (1980)] III-4-4
zeggen zeggen: zègge (Susteren) zeggen [SGV (1914)] III-3-1
zeil bijzetten bijzeilen: bizęjlǝ (Susteren) Meer zeil aanbrengen. [N O, 7c] II-3