| 19684 |
deur |
deur:
dør (L270p Tegelen),
dø̄r (L270p Tegelen)
|
[rnd 109; S 6; L 1 a-m; L 12, 5; L A2, 265; monogr.; Vld.; div.]
II-9
|
| 29803 |
deuropening |
deursgat:
dø̄̄rs˲gāt (L270p Tegelen)
|
Opening in de wand waardoor de produkten in en uit de kamers van de vlamoven gedragen werden. [monogr.]
II-8
|
| 33451 |
deurtje in een poortvleugel |
poortdeurtje:
pǭrt˱dø̄rkǝ (L270p Tegelen),
zijpoortje:
zii̯pø̜̄rtjǝ (L270p Tegelen)
|
Om aan personen toegang te verlenen en om dan niet de gehele vleugel te moeten openen is er in een poortvleugel vaak een deurtje, dat meestal niet tot beneden reikt, waardoor men echt binnen moet stappen. Vaak is het zo klein dat men slechts in gebukte houding er door kan. Meestal is de poortvleugel niet gehalveerd. Door de functionele overeenkomst zijn de benamingen soms ook in gebruik voor het onderste deel van een gehalveerde poortvleugel (zie het lemma "onderdeur", 4.1.9). Doorgaans is uit de benamingen voor dergelijke deurtjes in de poorten van schuur en stal op te maken waar ze zich bevinden. Toegevoegd zijn ook de enkele aparte benamingen voor de toegangsdeur náást de poort. Zie ook afbeelding 18.f bij het lemma "poort" (4.1.1). [N 4A, 42b; N 4, 38; JG 1a en 1b; monogr.; add. uit N 5A, 77d]
I-6
|
| 18035 |
diarree |
aan de schijt zijn:
ān dǝ šīt zin (L270p Tegelen),
aan de/het schijt:
ān dǝ šīǝt (L270p Tegelen)
|
Buikloop. Te dunne ontlasting, meestal veroorzaakt door een min of meer ernstige ontsteking van de darmen. Zie ook het lemma ''diarree'' in wbd I.3, blz. 472-474. [N 3A, 91, 99; A 48A, 52; monogr.]
I-11
|
| 32335 |
dichtingsmateriaal |
lijnzaadmeel:
lēzǝsmē̜l (L270p Tegelen),
lijnzaadpap:
lēzǝspap (L270p Tegelen)
|
De verschillende materialen die naast biezen en lissen worden gebruikt om kieren en naden in vaten en kuipen dicht te maken. Diverse respondenten maken melding van een papje dat van meel werd gemaakt en na droging hard werd. [N E, 54a; N E, 55]
II-12
|
| 32078 |
dichtstoppen |
stoppen:
štǫpǝ (L270p Tegelen)
|
Naden, gaten en spijkergaten opvullen met stopsel, stopsteen, stopwas of met stopverf. [N 53, 235a]
II-12
|
| 19807 |
dienblad |
dienblad:
dēnblāt (L270p Tegelen)
|
dienblad [DC 27 (1955)]
III-2-1
|
| 32690 |
diep |
diep:
dēp (L270p Tegelen)
|
In dit lemma worden de plaatselijke varianten gegeven van het woord diep, voorzover dat - evenals de termen voor het tegengestelde begrip (zie het lemma ondiep) - gebruikt wordt of kan worden in verbinding met een werkwoord voor "ploegen". Voor het begrip "diep ploegen (vóór het zaaien)" kent men in bepaalde streken een speciale term waarin het woord diep niet voorkomt. Daarvoor zie men het volgende lemma [JG 1a + 1b; N 11, 39 + 42b + 46; N 11A, 107a + 108a; L 23, 8a; A 20, 1b; A 27, 24b; monogr.]
I-1
|
| 24300 |
dier, beest |
beest:
boës (L270p Tegelen),
beestje:
bieske (L270p Tegelen)
|
beest
III-4-2
|
| 20532 |
dik worden |
stijven:
sjtīēvə (L270p Tegelen)
|
dik worden; Hoe noemt U: Dik worden, gezegd van b.v. pap (dijen) [N 80 (1980)]
III-2-3
|