| 33663 |
wei |
kaasweit:
kēzǝwęi̯t (K353p Tessenderlo),
kazenweek:
kēzǝwai̯k (K353p Tessenderlo),
kazenwei:
kø̜i̯zǝwoā (K353p Tessenderlo),
kēzǝwāi̯ (K353p Tessenderlo),
wei:
wāi̯ (K353p Tessenderlo),
węi̯ (K353p Tessenderlo)
|
Dunne, zoete vloeistof die, na de afscheiding van de kaasstof, van de melk overblijft. [L 27, 30 en 31; JG 1a, 1b, 1c, 2c; A 7, 15, 27 en 28; L 2, 7; A 9, 15a en 15b; S 15; Ge 22, 65 en 128; monogr.] || In het algemeen een stuk weiland of grasweide waar het vee graast. Bedoeld is een niet-omheinde weide. [N 14, 50a; N 14, 50b; N 5AøIIŋ, 76d; N 5AøIIŋ, 76e; N M 4a; L 19B, 2a!; L A2, 430; L 4, 40; L 32, 45; JG 1b, 1d, 2c; A 10, 3; A 3, 40; RND 20; Wi 4; R; S 43; Vld.; N 14, 129 add.; monogr.]
I-11, I-8
|
| 29176 |
wel |
neus:
nø̄s (K353p Tessenderlo)
|
De uitstekende voorkant van een traptrede, meestal halfrond geprofileerd. De afstand van voorkant stootbord tot voorkant trede. Zie ook afb. 68c. [N 55, 89f]
II-9
|
| 31299 |
welblad |
welplaat:
węlplǭt (K353p Tessenderlo)
|
Lasmiddel, bestaande uit ijzergaas dat overtrokken is met een hardgeworden massa waarin veel borax zit. Het welblad wordt tussen de twee aan elkaar te wellen stukken gelegd. Het geheel wordt vervolgens met hamerslagen met elkaar verenigd. Volgens de invuller uit Q 5 wordt welplaat alleen bij het wellen van licht hardbaar koolstofstaal gebruikt. [N 33, 193; N 33, 340]
II-11
|
| 21528 |
welkom |
welkom:
hi ɛsəm altɛ wiləkom (K353p Tessenderlo)
|
Hier is hij altijd welkom. [ZND 08 (1925)]
III-3-1
|
| 31298 |
welpoeder |
witte zand:
wetǝ zãnt (K353p Tessenderlo)
|
Poeder dat men op de aaneen te wellen stukken metaal strooit om te voorkomen dat het metaal verbrandt. Zoals blijkt uit de antwoorden van de informanten, wordt als welpoeder onder meer borax (natriumdiboraat), soda, wit zand en fijngestampt glas gebruikt. Het welpoeder vormt een slak op het metaal en verhindert zo het verbranden van het metaal. [N 33, 193; N 33, 340]
II-11
|
| 32744 |
wendakkerhoeken |
einden:
ęn (K353p Tessenderlo),
tippen:
tepǝ (K353p Tessenderlo)
|
Bij het ploegen van de keerstrook of wendakker blijft, behalve als men na elke voor bij het keren de ploeg terugtrekt en aan de kant inzet, aan beide zijden van de wendakker een vierkant of rechthoekig keerstrookje over, dat thans vaak onbewerkt blijft, maar vroeger veelal met de schop (soms met de riek) werd omgewerkt. Een enkele keer diende het voor een ander gewas dan op de rest van de akker verbouwd werd. [N 11, 50b; N 11A, 125c; A 33, 7; N P, 1]
I-1
|
| 17597 |
wenkbrauw |
wenksbrauw:
wenksbreeëven (K353p Tessenderlo)
|
dikke wenkbrauwen (haarbogen op het voorhoofd) [ZND 34 (1940)]
III-1-1
|
| 32633 |
wentelploeg |
brabander:
brãbándǝr (K353p Tessenderlo),
dobbele ploeg:
dǫbǝl [ploeg] (K353p Tessenderlo),
wentelploeg:
wenʔǝl[ploeg] (K353p Tessenderlo),
wɛntǝl[ploeg] (K353p Tessenderlo)
|
Een wentelploeg is een karploeg met tenminste twee ploeglichamen, die - boven elkaar aan de ploegboom bevestigd - elkaars spiegelbeeld vormen en bij het keren samen met de ploegboom 180° worden gedraaid. Aan de boom van zulk een ploeg zitten gewoonlijk ook twee kouters en twee voorscharen. Vroeger kon de wentelploeg ook een voet- of radploeg zijn. Omdat de ploegboom van een dergelijke ploeg niet in zijn geheel gedraaid kon worden, was het dubbele ploeglichaam draaibaar bevestigd aan het achterstuk van de ploegboom. Dit type wentelploeg heet achterwentelaar of staartwentelaar. Een voet- of radploeg met een ploeglichaam dat onder de ploegboom door gewenteld kan worden, wordt wel onderwentelaar genoemd. [JG 1b + 1b; JG 2a-1, 6 ; JG 2b-4, 1; N 11, 30; N 11A, 71 + 72 + 73; N J, 10 add.; N 27, 14 + 15 add.; A 27, 24 add.; monogr.]
I-1
|
| 20634 |
wentelteefje |
verloren brood:
verlorren broed (K353p Tessenderlo)
|
pannenkoek [ZND 40 (1942)]
III-2-3
|
| 21484 |
werk (zn.) |
werk:
werk (K353p Tessenderlo)
|
Eerst uw werk afmaken! [ZND 23 (1937)]
III-3-1
|