| 21323 |
gierig |
gierig:
gierig (L374p Thorn),
gierig zeen (L374p Thorn)
|
overdreven begerig naar geld zodat men op alles wil besparen [pinnig, zeikerig, pinnerig, gierig, gier] [N 89 (1982)]
III-3-1
|
| 21325 |
gierigaard |
varken:
verke (L374p Thorn),
vrek:
vrek (L374p Thorn)
|
iemand die gierig is [pekel, kreng, priegel, vrek, nijperd, prengel, pin, priem, pezerik, schraperd, zeikerd] [N 89 (1982)]
III-3-1
|
| 32614 |
gierkar |
zeikkar:
[zeik]kɛr (L374p Thorn)
|
De gierkar wordt gebruikt om gier naar het land te brengen. Op de kar bevindt zich een ton of bak met gier. Onder gierkar wordt ook wel verstaan het geheel van kar en ton. Kar en ton werden als één geheel gezien. Dit kan heel wel gelden voor meer plaatsen dan in dit lemma op grond van het materiaal aangegeven kon worden. Ook het omgekeerde doet zich voor, nl. dat benamingen die op ton of vat wijzen op de combinatie van kar en ton van toepassing zijn. Daarvoor zie men het volgende lemma. [N 17, 8 + 9a; N M, 9b; N 11A, 56a, + 57; JG 1a + 1b; monogr.]
I-1
|
| 32350 |
gierton |
zeikton:
[zeik]ton (L374p Thorn),
zeikvat:
[zeik]˲vāt (L374p Thorn)
|
De gierton wordt gebruikt om gier naar het land te vervoeren. De oude houten gierton met ijzeren banden rondom was vaak een afgedankte bierton of wijnvat. Zij kon enkele honderden liters bevatten. Soms duiden de benamingen met vat op een grotere inhoud dan de benamingen met ton, maar dat is lang niet altijd het geval. Met Afb. 9. gierton e.d. wordt vaak het door kar en ton gevormde geheel bedoeld. Zie daarom ook het vorige lemma. Een voorloper van de gierton was de houten en open gierbak (b.) het langst in gebruik bij keuterboeren en in weidegebieden. Een apart onderdeel (C.) vormen de benamingen voor de kleinere ton gebruikt voor het vervoer van gier op kleine schaal, in het bijzonder van de inhoud van de beerput. Een dergelijke ton werd vaak onder het deksel van het toilet geplaatst. Als zij vol was, werd zij naar tuin, veld of weide gedragen en daar geledigd. Ook werd zij wel op een kruiwagen vervoerd. Gedragen werd de ton aan twee hengsels, met een stok dwars over de ton of twee stokken evenwijdig langs de zijkanten. [N 11, 21 + 28 add.; N 11A, 53a + 54a + 55 + 58a + 58b; N 17, 9a add. + 9b; N 18, 122 + 124; N M, 9a; JG 1a + 1b; monogr.]
I-1
|
| 24155 |
gierzwaluw |
gierzwalf:
gierzwelf (L374p Thorn),
gierzwarbel:
gierzwjarbel (L374p Thorn)
|
gierzwaluw || gierzwaluw (16,5 zwartbruin; sikkelvleugels; broedt in muurgaten en onder dakpannen; veel in de stad; druktemaker; roep luid [wieieie, wieieie] [N 09 (1961)]
III-4-1
|
| 25141 |
gieten, hard regenen |
golven:
golve (L374p Thorn),
gutsen:
gutse (L374p Thorn, ...
L374p Thorn),
hel regenen:
hel raigənə, het raigeəŋt hel (L374p Thorn),
plensen:
plenze (L374p Thorn)
|
grote hoeveelheid regen ineens [guts] [N 81 (1980)] || hard regenen, het regent hard [DC 30 (1958)] || overvloedig, in stromen neervloeiend, gezegd van vloeistoffen [spetten, gutsen, golven, garzelen, plenzen] [N 91 (1982)]
III-4-4
|
| 19688 |
gieter |
gieter:
gēēter (L374p Thorn),
spuit:
spuit (L374p Thorn)
|
gieter [SGV (1914)]
III-2-1
|
| 18053 |
gif |
gif:
gif (L374p Thorn),
vergif:
vergif (L374p Thorn)
|
Gif: stof die een nadelige of dodelijke werking heeft op het lichaam van een mens (venijn, (ver)gif(t)). [N 84 (1981)]
III-1-2
|
| 24671 |
giftige paddestoel |
giftige paddestoel:
WLD
giftige paddestool (L374p Thorn)
|
paddestoel, Een vergiftigde ~ in het algemeen (duivelskaas). [N 92 (1982)]
III-4-3
|
| 22490 |
gildeknecht |
knaap:
knaap (L374p Thorn)
|
De knecht van een gilde [knaap]. [N 88 (1982)]
III-3-2
|