| 18713 |
halfhemd |
overhemd:
euverhumme (L374p Thorn)
|
halfhemd, kort overhemd of los linnen borststuk dat onder de halsopeningen van het vest wordt gedragen [frontj] [N 23 (1964)]
III-1-3
|
| 27942 |
halfhout |
halfhout:
halfhǫwt (L374p Thorn
[(Maurits)]
[Eisden])
|
Halfrond stuk hout dat voor verschillende doeleinden, bijvoorbeeld als kap of als bekleding, kan dienen. Het gebruik is afhankelijk van de dikte van het gezaagde hout. [N 95, 330; monogr.; Vwo 353; Vwo 354; Vwo 605; Vwo 606]
II-5
|
| 26188 |
halflijn |
klein koordje:
klęjn kø̄rtjǝ (L374p Thorn)
|
De middelste van de slaglijnen. [N O, 5h; A 42A, 71; A 42A, 71 add.]
II-3
|
| 23622 |
halfmis |
halfmis:
halfmes (L374p Thorn)
|
Het moment waarop de mis op de helft is, wat de duur betreft [halfmis, hauvermès?]. [N 96B (1989)]
III-3-3
|
| 27991 |
halfsteile pijler |
hellende pijler:
hɛlǝndjǝ pęjlǝr (L374p Thorn
[(Maurits)]
[Maurits])
|
Pijler met een hellingspercentage tussen 20 en 35 graden. Volgens de invuller uit Q 15 kende men op de mijn Maurits uitsluitend hellende pijlers, omdat daar alle lagen een bepaalde helling hadden. [N 95, 285]
II-5
|
| 23342 |
halfvasten(zondag) |
halfvasten:
half vaste (L374p Thorn),
halfvaste (L374p Thorn, ...
L374p Thorn,
L374p Thorn)
|
De vierde zondag van de vasten [haufvaste, halfvaste, körfkeszoondig]. [N 96C (1989)] || Het feest van Sinter-Greef (half vasten) [grevin, greve, miknem]. [N 88 (1982)]
III-3-3
|
| 32987 |
halm, stengel van de graanplant |
aar:
[aar] (L374p Thorn),
halm:
halǝm (L374p Thorn),
spier:
spēr (L374p Thorn)
|
De graanhalm is de meestal ronde en gelede stengel van de te velde staande graanplant. Hier het algemene woord, dat veelal ook de benaming voor de gehele graanplant is. Een aantal termen (bv. spier, spit, ...) wordt niet alleen gebruikt voor de stengel van de te velde staande graanplanten, maar ook -en blijkens een niet gering aantal aar-opgaven wellicht nog meer- voor de geoogste en gedorste graanstengels, de strohalm; zie de toelichting bij het volgende lemma ''strohalm'' (1.3.2). Veelal zijn ze ook toepasselijk op de grasspriet (zie het lemma ''grasspriet'' (1.5) in aflevering I.3), enkele zelfs op de graankorrel (zie het lemma ''graankorrel'' (2.6) in deze aflevering). Voor een aantal plaatsen werd het tweelettergrepige ''spieren'' als enkelvoud opgegeven. Zie afbeelding 2, a. [N P, 4b; JG 1a, 1b; L 1, a-m; S 12; Wi 13; monogr.]
I-4
|
| 17627 |
hals |
hals:
hals (L374p Thorn, ...
L374p Thorn),
hels (L374p Thorn),
nek:
nɛk (L374p Thorn)
|
hals [DC 01 (1931)], [SGV (1914)] || halzen [SGV (1914)] || Het gedeelte van de huid dat de hals bedekt. Zie afb. 1. [N 36, 4; N 60, 3f; N 60, 3g, N 60, 247]
II-10, III-1-1
|
| 27543 |
halsdoek |
halsplag:
halsplag (L374p Thorn
[(Maurits)]
[Maurits]),
kuilhalsdoek:
kulhalsdōk (L374p Thorn
[(Maurits)]
[Maurits])
|
Het vierkant stuk stof dat de mijnwerkers als beschermmiddel tegen stof voor de mond of in de hals dragen. [N 95, 65; monogr.; Vwo 326; Vwo 868]
II-5
|
| 26031 |
halsklossen |
spieën/spijen:
spijǝ (L374p Thorn)
|
De blokken waarmee de ruimte tussen de smeerstijlen en de molenas wordt opgevuld. Zie ook afb. 17. [N O, 28j]
II-3
|