| 33097 |
nascharren, naoogsten |
scharren:
šɛrǝ (L374p Thorn)
|
De akker naoogsten met een rijf of houten hark. De boer deed dit doorgaans zelf, in tegenstelling tot het aren lezen dat dan door anderen werd gedaan. Zie de toelichting bij het lemma ''aren lezen'' (5.2.4). [N 15, 38a; JG 1a, 1b; L 34, 40; monogr.; add. uit N 15, 35; N 18, 93]
I-4
|
| 26442 |
natuursteen |
blauwe steen:
blawǝ stęjn (L374p Thorn)
|
Molensteen vervaardigd uit natuursteen. De natuursteen is in het algemeen afkomstig uit steengroeven van het Duitse Eifelgebergte. Het betreft een zeer poreuze lavasteen die een groot snijdend vermogen heeft en dus uitermate geschikt is voor het malen van tarwe en rogge. De steen is echter snel afgesleten en moet zeer vaak gescherpt worden. Het woordtype franse steen, eigenlijk een kunststeen, is in dit lemma opgenomen omdat de betreffende molenaars ook deze steen als een natuursteen beschouwen. Hetzelfde geldt voor de woordtypen gegoten steen (l 372), ceramieksteen (Q 83), engelse steen (P 176), halfengelse (Q 112) en blauwe engelse (steen) (l 370). De drie laatstgenoemde woordtypen zijn benamingen voor een verbeterde soort Franse steen, vervaardigd van hardere zoetwaterkwarts, die naar Engeland werd geëxporteerd. De halfengelse steen houdt wat hardheid betreft het midden tussen een Franse steen en een Engelse steen. [N O, 17e; Vds 182; Jan 174; Coe 117; Grof 139; N D, 5; N O, 17h; N O, 17i]
II-3
|
| 25012 |
nauw, eng |
eng:
ing (L374p Thorn, ...
L374p Thorn,
L374p Thorn),
nauw:
nauw (L374p Thorn)
|
klein van in- of doorgang, niet wijd, met weinig ruimte [bekremmeld, eng, strang, nauw] [N 91 (1982)] || nauw [SGV (1914)]
III-4-4
|
| 18909 |
nauwgezet; nauwgezet persoon |
precies:
precies (L374p Thorn),
secure, een -:
tiz ənə səkūūrə (L374p Thorn),
secuur:
sekuur (L374p Thorn),
səkūūr (L374p Thorn)
|
Hij is op zijn punt - sekuur (a.gezegd v.e. persoon; b.v.e. werk) [RND] || met zorg en aandacht te werk gaand, niet slordig of oppervlakkig [consciëntieus, secuur, precies, weiger] [N 85 (1981)]
III-1-4
|
| 17766 |
navel |
navel:
navel (L374p Thorn, ...
L374p Thorn),
nāvəl (L374p Thorn)
|
navel [DC 02 (1932)] || Navel: het litteken van de navelstreng midden op de buik (nakker, nagel, navel). [N 84 (1981)]
III-1-1
|
| 34419 |
necrobacillosis, rotkreupel |
hoefworm:
hōfwǫrm (L374p Thorn),
rotgans:
rotgans (L374p Thorn)
|
Een besmettelijke klauwaandoening. Het begint met een ontsteking van de huid tussen de klauwen, daarna wordt de hoornwand aangetast en de zool van de klauw; deze laten los en er ontstaat kreupelheid. [N 77, 63; N 19, 69; A 48a, 29; N 52, 16; monogr.]
I-12
|
| 20361 |
neef |
neef:
nèf (L374p Thorn)
|
neef; Bestaan er verschillende woorden voor de verschillende soorten van neven (kinderen van ooms en tantes, kinderen van broers en zusters, achterneven?) [DC 05 (1937)]
III-2-2
|
| 26329 |
neep, klemhout |
schuifje:
šȳfkǝ (L374p Thorn)
|
Een stukje hout dat op de molenwand is aangebracht om de gaffelreep vast te zetten. In l 265 gebruikte men hiervoor een v-vormig uitgesneden plankje, waar men het touw onder klemde. [N O, 25q]
II-3
|
| 27173 |
neerbraak |
neerbraak:
neerbraak (L374p Thorn
[(Maurits)]
[Maurits]),
niǝrbrāk (L374p Thorn
[(Maurits)]
[Emma, Maurits])
|
Een blinde schacht die in benedenwaartse richting wordt gedreven. Zie ook de semantische toelichting bij de lemmata Blinde Schacht, Tussenschacht en Opbraak. [N 95, 184; N 95, 78; monogr.; Vwo 544]
II-5
|
| 24347 |
neet, luizenei |
neet:
neet (L374p Thorn),
’n neet (L374p Thorn)
|
neet [SGV (1914)] || neet, luizenei [N 26 (1964)]
III-4-2
|