| 20060 |
pioen |
cornelisroos:
naar Pâque
kornelesroze (Q162p Tongeren),
paardsroos:
[Paconia off.]
pièdsróos (Q162p Tongeren, ...
Q162p Tongeren),
naar Pâque
pjatsroze (Q162p Tongeren),
pjètsroze (Q162p Tongeren)
|
Pioen (Paeonia officinalis L.)
I-7, III-2-1
|
| 24364 |
pissebed |
varken:
vêr"kë (Q162p Tongeren),
wild varken:
oniscus asellus/oniscus murarius (=ZND 18)
wild vèrka (Q162p Tongeren)
|
keldermot || pissebed, keldermot [GV K (1935)]
III-4-2
|
| 33570 |
pit van een steenvrucht |
koren:
kwoin (Q162p Tongeren)
|
kern [ZND 01 (1922)]
I-7
|
| 33495 |
pit, kern van fruit |
kerntje:
kjyəŋkə (Q162p Tongeren),
koren:
kuoͅn (Q162p Tongeren),
kwoin (Q162p Tongeren, ...
Q162p Tongeren)
|
[RND 08] [ZND 01 (1922)] [ZND 27 (1938)]
I-7
|
| 25365 |
plaats waar men het slachtvee treft om het te verdoven |
voorhoofd:
vørhujt (Q162p Tongeren)
|
Verdooft men het dier met het schietmasker, dan moet de pin de kop binnendringen op het snijpunt van de lijnen linkerhoorn-rechteroog en rechterhoorn-linkeroog. Verdooft men het dier met een hamer of iets dergelijks, dan slaat men het doorgaans de schedel is. [N 28, 7; monogr.]
II-1
|
| 25377 |
plaats waar men het varken of rund steekt om het te doden |
strot:
struǫt (Q162p Tongeren)
|
In vragenlijst 28 is afzonderlijk gevraagd naar de plaats waar men het varken resp. het rund steekt om te doden. Aangezien er een grote overeenkomst bestond in woordtypen tussen beide vragen, zijn deze twee vragen tot één lemma versmolten. [N 28, 13a; N 28, 13b; monogr.]
II-1
|
| 20411 |
plaatsvervangende peetoom |
geleende peteren:
geleende pjetere (Q162p Tongeren),
plakpeteren:
plakpietere (Q162p Tongeren)
|
peter die als plaatsvervanger optreedt, wanneer de ware peter niet aanwezig kan zijn? [ZND 37 (1941)]
III-2-2
|
| 20412 |
plaatsvervangende peettante |
geleende paat:
geleende paot (Q162p Tongeren),
plakpaat:
plakpaot (Q162p Tongeren)
|
meter die als plaatsvervanger optreedt, wanneer de ware meter niet aanwezig kan zijn? [ZND 37 (1941)]
III-2-2
|
| 19470 |
plafond |
plafond:
plafoŋ (Q162p Tongeren),
plǝfoŋ (Q162p Tongeren)
|
Zie kaart. Het ondervlak of de bekleding van een zoldering. In het onderzoeksgebied wordt onder een 'plafond' vooral een gepleisterde, meestal met lijsten en/of reliefs van stuc versierde bekleding van een zoldering verstaan. De term 'zoldering' wordt daarentegen gebruikt voor het ondervlak van een verdiepingsvloer waarvan de draagbalken nog zichtbaar zijn. Zie ook het 'Limburgs Idioticon', pag. 295, s.v. 'zoldering', ø̄Met de bepaalde betekenis van onbeplakten zolder. Geh. rond Maeseyck.ø̄ Om een gepleisterd plafond te maken worden eerst tengels op onderlinge afstand van ongeveer 7 cm onder de balken van de bovenliggende vloerlaag gespijkerd. Aan de tengels wordt vervolgens droog Maasriet bevestigd, dat met zigzagsgewijs om platkopspijkers gewonden koperdraad tegen de tengels wordt vastgeklemd. In plaats van riet kan ook steengaas worden gebruikt. Daarna wordt eerst een ruwe laag vette kalkmortel aangebracht en vervolgens wordt het geheel afgewerkt met een mengsel van kalk en gips. Langs de wand brengt men gewoonlijk een plint aan die wordt vervaardigd door op het plafond latjes te bevestigen en de plint gelijk met die latjes af te werken. Eventuele ornamenten worden met gips opgeplakt. In L 383 sprak men bij een boerderij vooral van de 'zolder' en in een gewoon huis van het 'plafond'. [N 6, 20; N 54, 143a; L 2, 19; monogr.; Vld.]
II-9
|
| 30564 |
plakspaan |
plekijzer:
plɛk˱ajzǝr (Q162p Tongeren),
plekspaan:
plɛkspǫj (Q162p Tongeren)
|
Van een handvat voorziene houten of metalen plankje dat wordt gebruikt bij het gelijkschuren van raapspecie of gestort beton. Zie ook afb. 88. De 'sprahe' (Q 121) bestaat uit een rechthoekig blad van vrij dun en ietwat buigzaam staal waarop een handvat gemonteerd is. Zie voor dit woordtype ook RhWb (VIII), k. 404, s.v. 'Sprahe', ø̄spreeuwø̄. De 'houten riester' (Q 121) heeft dezelfde vorm als de 'sprahe'. Soms is op deze houten riester een laag 'vilt' ('velts') gespijkerd. De '(ijzeren) riester' (Q 121) vertoont grote overeenkomst met de 'sprahe', maar is van een dikkere soort staal gemaakt. De voorkant is afgerond in de vorm van een cirkelsegment (Lochtman, pag. 22). [N 30, 9; monogr.]
II-9
|