| 21656 |
een prijs vragen |
vragen (voor):
vraoge (L318b Tungelroy),
wat vreugste? (L318b Tungelroy)
|
aanbieden, Voor een bepaalde prijs te koop ~ [loven of geloven? zegt men wel: wat looft ge uw kippen = welke prijs vraagt ge ervoor?] [N 21 (1963)]
III-3-1
|
| 22357 |
een priktol bovenhands uitwerpen |
tollen:
tolle (L318b Tungelroy)
|
Een priktol [tol met een ijzeren punt die geworpen wordt] bovenhands uitwerpen, om er een andere mee te treffen [kampen, kappen, klodderen]. [N 88 (1982)]
III-3-2
|
| 32592 |
een riek mest |
riek (mest):
rēk (L318b Tungelroy)
|
Een riek mest is de hoeveelheid mest die men in één keer met de riek kan opnemen. Die hoeveelheid is kleiner naarmate de mest meer verteerd is en daardoor gemakkelijker uiteenvalt. Van de termen die in dit lemma voorkomen, zijn er sommige (ook) van toepassing op een brok of klont mest: een aaneenklevende, weke massa goed verteerde mest. [N M, 12a; JG 1a + 1b + 2c; N 11A, 14; monogr.]
I-1
|
| 23699 |
een rozenhoedje bidden |
ostertje beden:
øͅstərkə bɛ̄jə (L318b Tungelroy)
|
Een Rozenhoedje bidden [de roozekrans bèèje, ziech der roeëzekrans beëne?]. [N 96B (1989)]
III-3-3
|
| 33722 |
een sloot uitdiepen |
vegen:
vē̜gǝ (L318b Tungelroy)
|
Het uitdiepen of het op diepte houden van een sloot met behulp van een schop, hak, riek, krabber en een zeis. [A 10, 21; N 18, add.; monogr.]
I-8
|
| 22385 |
een spel kaarten |
spel:
ei speul kaart (L318b Tungelroy),
spel (L318b Tungelroy)
|
Een spel kaarten [stok, spel, speul]. [N 88 (1982)] || Een spel kaarten.
III-3-2
|
| 32603 |
een stuk grond enten |
enten:
ɛntǝ (L318b Tungelroy)
|
Enten is het bestrooien van een akker of een pas ontgonnen stuk (heide)grond met aarde van een akker waarop het te telen gewas al eerder heeft gestaan. De entaarde is van goede kwaliteit. De geënte akker wordt meer geschikt voor het te telen gewas. Meestal gaat het om stikstofbindende planten als lupine (L 270, Q 2), klaver (Q 2), lucerne (Q 187a) en serradella (L 115, 192a), in het algemeen dus vlinderbloemigen (L 163, 248, 266, 294, Q 97). Termen als enten, inenten veronderstellen "een akker", "een stuk land" e.d. als object. [N 11, 25; N 11A, 33]
I-1
|
| 22900 |
een vlieger oplaten |
vliegerten (ww.):
vleegerte (L318b Tungelroy)
|
Vliegeren.
III-3-2
|
| 32754 |
een voor afhakken, afscheppen |
afhakken:
āfhakǝ (L318b Tungelroy),
afsteken:
āfstę̄kǝ (L318b Tungelroy)
|
Voordat men een voor met de spade omwerkt, hakt of schept men, na eerst de mest met een riek in de voor geduwd te hebben, de bovenlaag van de harde voor af om deze aarde op de mest in de open voor te deponeren. De termen veronderstellen doorgaans de voor als object, ook als dat niet werd opgegeven. Toch kunnen ze soms - absoluut gebruikt - op de handeling zonder meer slaan (b.v. "ze zouden om de beurt spitten en (af)hakken c.q. afscheppen"). [N 11A, 149; N Q, 2b; div.; monogr.]
I-1
|
| 32707 |
een weide scheuren |
diep omdoen:
[diep omdoen] (L318b Tungelroy),
omdoen:
[omdoen] (L318b Tungelroy),
schellen:
[schellen] (L318b Tungelroy)
|
Een weide scheuren is het omploegen van weiland, vooral om het daarna als akkerland te gebruiken. Voor (delen van) varianten die hieronder in de [... [JG 1a + 1b + 1c + 1d; N 11, 42a + b + c; N 11A, 114 + 115a + b; monogr.]
I-1
|