| 28768 |
katoen |
katoen:
katūn (Q097p Ulestraten)
|
Uit katoendraden geweven stof. Leverancier van de katoendraad is een kruid-, struik- of boomachtige plant ø̄voor het grootste deel verbouwd in Noord-Amerika, Zuid-Amerika, Egypte (macco of mako), Oost-Indië, China, Ethiopië en Ruslandø̄ (Bonthond, s.v. ø̄katoenø̄). [N 62, 85; N 62, 77; N 62, 75c; N 59, 201; MW; L 1a-m; L 27, 73; L 41, 40a; S 17; monogr.]
II-7
|
| 33453 |
kattegat |
kattegang:
katǝgaŋk (Q097p Ulestraten)
|
Een al dan niet afgeschermde opening onder in de schuurpoort die katten in staat stelt om de schuur in te gaan om muizen en ratten te vangen. Blijkbaar wordt deze opening ook door kippen gebruikt. [N 4A, 42i; monogr.]
I-6
|
| 24179 |
kauw |
dooltje:
däölke (Q097p Ulestraten)
|
Hoe heet de kauw? [DC 06 (1938)]
III-4-1
|
| 20488 |
kauwen |
kauwen:
kouwwə (Q097p Ulestraten)
|
kauwen; Hoe noemt U: Voedsel met de tanden en kiezen fijnmaken (kauwen, knauwen) [N 80 (1980)]
III-2-3
|
| 17628 |
keel, strot |
strot:
sjtroot (Q097p Ulestraten),
strots:
sjtroots (Q097p Ulestraten)
|
strot [SGV (1914)]
III-1-1
|
| 17686 |
keelgat |
keelslok:
kélslook (Q097p Ulestraten),
strot:
sjtroot (Q097p Ulestraten)
|
keelgat [kelschat, rieper] [N 10 (1961)]
III-1-1
|
| 32739 |
keerstrook, wendakker |
voordel:
vø̄ldǝr (Q097p Ulestraten),
vø̄rdǝl (Q097p Ulestraten),
meervoud
vø̄ldǝ(r)š (Q097p Ulestraten)
|
Een keerstrook of wendakker is de strook grond aan het uiteinde van een akker waar de ploeg gekeerd wordt. Deze strook ligt dwars op de voren van het groot geploegd middendeel. Als men aan het voor- en achtereinde van de akker niet op een belendend perceel of op een (veld)weg kan keren, heeft men twee keerstroken nodig. De keerstrook werd oorspronkelijk onbebouwd gelaten, later werd ook zij geploegd. Een aantal benamingen kunnen ook gebruikt worden voor een strook grond in het algemeen; soms wordt er op gewezen dat men via de keerstrook toegang tot het perceel heeft. De strook is breder dan normaal als zij in de lengterichting aan een afrastering of haag grenst. [N 11, 50a; N 11A, 125b; JG 1a + 1b + 1c; JG 2b + 2c; A 18, 2; A 33, 3 + 4 + 5; L B2, 246; L 34, 47; monogr.]
I-1
|
| 19053 |
kennen |
kennen:
kinne (Q097p Ulestraten)
|
kennen (geen context) [DC 37 (1964)]
III-1-4
|
| 29111 |
keren |
(de ploeg) draaien:
drīǝi̯ǝ (Q097p Ulestraten)
|
Als men heen en weer ploegt, moet men aan het einde van iedere voor het (de) paard(en) met de ploeg laten draaien, om langs de juist geploegde voor verder te ploegen. Bij de modernere wentelploegen wordt bij het draaien het dubbele ploeglichaam omgekeerd. Bij de oude keerploeg moest men bij het keren het riester en gewoonlijk ook het kouter omzetten. [N 11, 63; N 11A, 98f + 98g + 123c; JG 1a; div.; monogr.]
I-1
|
| 23214 |
kerk |
kerk:
kérrik (Q097p Ulestraten)
|
De kerk, het kerkgebouw [kèrk, krèk, kirk, kirch]. [N 96A (1989)]
III-3-3
|