| 25563 |
klaar om gebakken te worden |
rijp:
rīp (Q097p Ulestraten)
|
Klaar om gebakken te worden, gezegd van gerezen deeg. In dit lemma komen verschillende grammaticale categorieën voor. [N 29, 28a]
II-1
|
| 34158 |
klam trekken |
aantrekken:
āntrɛkǝ (Q097p Ulestraten)
|
Klam trekken is een teken van drachtigheid. Ongeveer vier of zes weken na de bevruchting is voor het eerst waar te nemen of een koe drachtig is. Wanneer men dan op de uier drukt, komt er een taai, kleverig vocht uit. [N 3A, 38a]
I-11
|
| 24858 |
klaproos |
kolbloem:
kǫlblōm (Q097p Ulestraten),
-
kolblom (Q097p Ulestraten)
|
klaproos [SGV (1914)] || Papaver rhoeas L. Een tot 60 cm hoge, behaarde plant. De uit vier losse kroonbladeren bestaande bloem is vuurrood en aan de voet vaak zwart gevlekt. De zaaddoos is kaal, bijna eivormig, met donkere stempels in een radvormig figuur. De klaproos komt voor in en bij korenvelden op zwaardere grondsoorten, langs wegen, dijken en op ruigten en bloeit van mei tot juli. Bij de benamingen treedt wel verwarring op met de veel grotere en hogere (60 tot 120 cm) slaapbol (Papaver somniferum L.), die tot hetzelfde geslacht behoort. Dit geldt vooral voor de typen met maan-, slaap-, heul- en olie-. Zie Pauwels 1933 en Brok 1991. [A 13, 13; L 1, a-m; L 1u, 125; L 15, 9; S 18; monogr.]
I-5, III-4-3
|
| 17957 |
klauteren |
kledderen:
kleddere (Q097p Ulestraten)
|
klauteren [SGV (1914)]
III-1-2
|
| 33256 |
klaver, algemeen |
klee:
klīǝ (Q097p Ulestraten)
|
De klaver- en klee-varianten in dit lemma vormen de verzamelnaam voor allerlei klaversoorten uit de familie van de Vlinderbloemigen. Klaver werd tot 1950 geteeld als groenvoer en als stoppelgewas. In de Nijmeegse lijst is niet naar de afzonderlijke soorten of naar de algemene naam gevraagd, alleen naar de benamingen voor verschillende oude klaversoorten. Hier zijn, naast de algemene naam in dit lemma, eerst enkele meestvoorkomende soorten apart behandeld en is tot slot een verzamellemma Andere Oude Klaversoorten toegevoegd. De scheiding in het Nijmeegse materiaal is achteraf aangebracht, op grond van de gewasnaam, de opmerkingen van de zegslieden en andere bronnen. Zie ook WBD.I, afl. 8, blz. 1408. [N 14, 83; JG 1a, 1b, 2b, 2c; A 4, 10; L 1, a-m; L B2, 348; L 20, 10; Wi 50; S 18; monogr.]
I-5
|
| 33262 |
klaverschoof |
popje:
pøpkǝ (Q097p Ulestraten)
|
Gemaaide klaver wordt, zoals gras, gedroogd voordat het wordt opgeslagen voor de winter. Zie voor het hooien aflevering I.3. Uitdrukkelijk wordt vermeld dat men de gemaaide klaver niet bindt in L 164, 268 (soms), 270, 289, 289a, 290, 325. Vergelijk ook de behandeling van de graanschoof in aflevering I.4. [N 15, 18g]
I-5
|
| 18171 |
kledij, kleren |
kledage:
kleijaasj (Q097p Ulestraten),
kleren:
kleijer (Q097p Ulestraten),
t dinge, ploete, lijnwaad, kluft]:
kleijer (Q097p Ulestraten),
ondergoed
lievent (Q097p Ulestraten)
|
Kleding (algemeen). Wat is in uw dialect het algemene woord voor kleding heel in het algemeen? [DC 62 (1987)] || kleding, kledij (verzamelnaam) [kleerazie, klejaasj] [N 23 (1964)] || kleren, kledingstukken [kleer [N 23 (1964)]
III-1-3
|
| 19677 |
kleerkast |
klederkast:
kleijerkas (Q097p Ulestraten),
klejerkas (Q097p Ulestraten)
|
kleerkast [DC 39 (1965)]
III-2-1
|
| 19631 |
kleerkist, kleerkoffer |
houten kist:
hoͅu̯tə keͅs (Q097p Ulestraten)
|
Een houten koffer om (kleeren in te bewaren). [ZND 28 (1938)]
III-2-1
|
| 24446 |
kleerluis |
klederluis:
Veldeke
kleijer loes (Q097p Ulestraten),
lijfsluis:
Veldeke
lievesloes (Q097p Ulestraten)
|
kleerluis die eieren legt in de naden van vuile onderkleren [N 26 (1964)]
III-4-2
|