| 25830 |
bier klaren |
filteren:
feltǝrǝ (Q101p Valkenburg)
|
Bier helder maken door er een klaringsmiddel aan toe te voegen of door het te filteren. [N 35, 82; monogr.]
II-2
|
| 25782 |
biergist reinigen |
wassen van de gist:
wassen van de gist (Q101p Valkenburg)
|
Biergist wassen en zeven om onzuiverheden en bacteriën te verwijderen. [N 35, 65]
II-2
|
| 25833 |
bierkelder |
afvulkelder:
āfvølkęldǝr (Q101p Valkenburg)
|
De ruimte waar het bier wordt opgeslagen wanneer het niet direkt aan klanten wordt geleverd. [N 35, 87; monogr.]
II-2
|
| 25831 |
bierklaarsel |
vislijm:
vøšlīm (Q101p Valkenburg)
|
Het middel dat aan het bier wordt toegevoegd om dit te klaren. Uit de opgave blijkt dat er nogal veel verschillende middelen door de diverse bierbrouwers worden gebruikt. Volgens P. Chambille de Beaumont (pag. 8) werd in Maastricht gebruik gemaakt van "saliansky". Dit was een klaringsmiddel dat bestond uit de vellen van een vis (saliansky) die uit Rusland werd geïmporteerd. Ook de respondent uit L 210 merkt op dat het "bereidsel" was gemaakt van een Russische vis. Het werd bereid met azijn. Men moest het "bereidsel" kloppen tot het "kort" was, waarna het bij het bier in de ton werd gedaan. De zegsman uit Q 99 vermeldt, evenals P. Chambille de Beaumont, dat de "vislijm" werd aangemaakt in een bierketel en geroerd met een "bezempje", een kort roeachtig voorwerp. De invuller uit Q 99 merkt op dat het klaarsel werd gemaakt van runderbeenderen, terwijl volgens de respondent uit P 180 de "gelatine" werd getrokken uit de poten van koeien. [N 35, 83; monogr.]
II-2
|
| 20640 |
bierpap |
bierpap:
Eigen phonetische
beerpap (Q101p Valkenburg),
bierslemp:
beerslemp (Q101p Valkenburg)
|
Bierpap (beerslemp?) [N 16 (1962)]
III-2-3
|
| 25769 |
bierpomp |
wortpomp:
wǫrtpōmp (Q101p Valkenburg)
|
De pomp die men gebruikt om de gekookte wort naar de koelbakken te transporteren. [N 35, 35c; N 35, 34a; N 35, 34b; N 35, 34c; monogr.]
II-2
|
| 20665 |
biersoep |
biersoep:
beersop (Q101p Valkenburg),
Eigen phonetische
beersop (Q101p Valkenburg),
soep:
sop (Q101p Valkenburg)
|
ochtendmaal bestaande uit dunne meel- of bierpap || Soep, hoofdzakelijk gemaakt van bier (biersoep, beersop, bierzuipe) [N 16 (1962)]
III-2-3
|
| 25843 |
biervaten schoonmaken |
wichsen:
wiksǝ (Q101p Valkenburg)
|
Het reinigen van biervaten. De woordtypen "solferen" en "ontsolferen" (Q 95) waren van toepassing op het ontsmetten van vaten met behulp van zwavel dat werd vermengd met water (Claessen, pag. 2. 51). [N 35, 89]
II-2
|
| 24522 |
bies |
smele:
(hgd. Schmiele; ohgd. smileke)
schmeel (Q101p Valkenburg)
|
bies
III-4-3
|
| 34238 |
biestmelk |
biest:
bis (Q101p Valkenburg),
bēs (Q101p Valkenburg)
|
De eerste melk van de koe, nadat ze gekalfd heeft. [L 32, 100; JG 1a, 1b; S 3; A 7, 18; monogr.]
I-11
|