e-WLD begrippen 

 
 
Filteren... plaats=Valkenburg

Overzicht

BegripTrefwoord: dialectopgave (plaats)Omschrijving
rode aalbes aalber: De vrucht van een aalbessenstruik (bes, zembes, troskesbes, zeebes, bezing, aalbeer, miemer).  aolber (Valkenburg, ... ), rode wiemer: roi wiemer (Valkenburg), wiemer: wiemer (Valkenburg, ... ), De vrucht van een aalbessenstruik (bes, zembes, troskesbes, zeebes, bezing, aalbeer, miemer).  wīēmer (Valkenburg, ... ), naar hare overeenkomst met druiven, wienbeere  wiemer (Valkenburg), wiemeren: verzamelfiche, ook mat. van ZND01, u en ZND02, 4  wīmərə (Valkenburg) [DC 13 (1945)]aalbes [N 82 (1981)], [SGV (1914)], [ZND 01 (1922)] || bes, tuinbes I-7
rode biet biet: bit (Valkenburg), karoot: karōt (Valkenburg), rode karoot: rōi̯ karōt (Valkenburg), rode kroot: ru̯ai̯ krōt (Valkenburg), rō krōt (Valkenburg), slakaroot: šlākarōt (Valkenburg) Beta vulgaris L. var. rubra L. Deze bietensoort hoort eigenlijk onder de groenten uit de moestuin, en daardoor in de aflevering over de boerderij en het erf, maar is toch hier ondergebracht vanwege "lexicale nabijheid" met biet, kroot. De knollen met een doorsnee van 8-10 cm worden gekookt en warm of koud als salade gegeten. De knollen en het kookvocht hebben een felle donkerpaarse kleur. [A 4, 26d; A 13, 2a; A 49, 1b; L 20, 26d; monogr.] I-5
rode bosmier bosmier: eigen spellingsysteem  boschmier (Valkenburg) bosmier, (grote) rode ~ [stekkedraoger, brak] [N 26 (1964)] III-4-2
rode kool rood moes: rwod moos (Valkenburg) Rode kool (als plant of gewas) [DC 27 (1955)] I-7
roek kraai: kròò (Valkenburg) roek III-4-1
roekoeën roekoen: Onomatopee. Hgd. rucken.  roekoewe (Valkenburg) Kirren. III-3-2
roep bij verstoppertje spelen koekepiep: Verwant met hgd. gucken.  koekkepiep! (Valkenburg) Uitroep bij het verstoppertjesspel. III-3-2
roep- en lokwoord voor de eend eend: ęnt (Valkenburg), piele: pilǝ (Valkenburg), piele, piele: pelǝ, pelǝ (Valkenburg), pilǝ, pilǝ (Valkenburg), wiele, wiele, wiele: wilǝ, wilǝ, wilǝ (Valkenburg), wīlǝ, wīlǝ, wīlǝ (Valkenburg) [L 18, 2; L B2, 259b; GV 2, 2k; VC 14, 2r -r-; Vld.; N 19, 74, Q 111 add.; A 6, Q 36 add.; monogr.] I-12
roep- en lokwoord voor de haan tok, tok: tǫk, tǫk (Valkenburg) In vraag 2a van de "Amsterdamse" lijst 6 werd specifiek gevraagd naar "lok- of roepnaam voor de haan". Een groot aantal informanten zegt geen onderscheid te maken bij het roepen of lokken van haan, hen of kuiken. De antwoorden die specifiek werden gegeven voor lok- of roepnaam voor de haan zijn in dit lemma opgenomen. [A 6, 2a] I-12
roep- en lokwoord voor de jonge eend piele, piele: pilǝ, pilǝ (Valkenburg) [VC 14, 2s -r-; monogr.] I-12