e-WLD begrippen 

 
 
Filteren... plaats=Valkenburg

Overzicht

BegripTrefwoord: dialectopgave (plaats)Omschrijving
tijdelijke aflaat kleine aflaat: kleine aaflaot (Valkenburg) Een tijdelijke aflaat. [N 96B (1989)] III-3-3
tijdverdrijf tijdpassering: tiedpasseering (Valkenburg), tijdverdrijf: tiedverdrief (Valkenburg) tijdkorting [SGV (1914)] III-3-2
tijger tijger: tíger (Valkenburg) tijger [SGV (1914)] III-3-2
timmeren timmeren: tømǝrǝ (Valkenburg) De algemene benaming voor alle werkzaamheden die verband houden met het timmermansvak. [N 55, 169; A 35, 21; L monogr.; monogr.] II-12
timmerman schrijnenwerker: šrīnǝwę ̝rkǝr (Valkenburg) Ambachtsman die het timmeren als beroep uitoefent. Tot zijn werkzaamheden behoren het vervaardigen van dakconstructies en balklagen in huizen en het maken van trappen, kozijnen, ramen en deuren. Als aanduiding voor de vakman wordt zowel de benaming timmerman als schrijn(en)werker gebruikt. Schrijnwerker is meer verspreid in Belgisch Limburg, schrijnenwerker in het zuiden van Nederlands Limburg. Wanneer er een onderscheid tussen timmerman en schrijn(en)werker wordt gemaakt, dan duidt de eerste term eerder een vakman aan die timmerwerk in de bouw verricht. Dit is onder meer het geval in Ottersum (L 163), Posterholt (L 387), Geulle (Q 18) en Bilzen (Q 83). De schrijnwerker richt zich dan vooral op het maken van trappen, deuren en ramen. Het woordtype schrijner, dat in het zuidoostelijke deel van het gebied gebruikelijk is, is een algemene benaming voor de timmerman. De vakman die timmerwerk op de bouw verricht, wordt daar ɛbouwschrijnerɛ genoemd.' [N 55, 164a; N 55, 165; RND 6; L 34, 19a; L B1, 115; monogr.] II-12
tintelen van kou killen: (hgd. kälten = koud maken).  kelle (Valkenburg) tintelen van kou III-4-4
tjiftjaf ovenmakertje: oovemeekerke (Valkenburg), ooveméékerke (Valkenburg), klein grijsgeel insectenetend vogeltje meyt bvolvormig nestje in struikgewas ... tjiftjaf  oavemèèkerke (Valkenburg) tjiftjaf || tjiftjaf (11 overal waar een gesloten bladerdak is; zang herhaald [tjip-tjep] [N 09 (1961)] III-4-1
tocht, zuiging van lucht trek: trèk (Valkenburg) tocht, vrij sterke zuiging van de lucht door een beperkte ruimte heen [scheut, trek, zicht, jacht, trok] [N 81 (1980)] III-4-4
tochtig bokkig: bø̜kex (Valkenburg, ... ), bǫkǝx (Valkenburg, ... ), parig: parig (Valkenburg), spelig: spēlex (Valkenburg), špēlex (Valkenburg) Geslachtsdrift vertonend, gezegd van de geit. [N 19, 70b; N 77, 95; JG 1b; N C, 4c; S 52, L 378 add.; monogr.] || Geslachtsdrift vertonend, gezegd van de koe. [N 3A, 29; N C, 4a; JG 1a, 1b; Gwn V, 3; monogr.; add. uit N 3A, 21; N 3A, 9b] || Geslachtsdrift vertonend, gezegd van het vrouwelijk schaap. [N 19, 70a; N C, 4b; JG 1a, 1b, 1c, 2c; monogr.] || tochtig, verlangend naar de paring, gezegd van vogels (parig) [N 83 (1981)] I-11, I-12, III-4-1
toegang tot akker vaart: vārt (Valkenburg) [N 11, 8] I-8