e-WLD begrippen 

 
 
Filteren... plaats=Velm

Overzicht

BegripTrefwoord: dialectopgave (plaats)Omschrijving
stuk onontgonnen grond braak: brau̯k (Velm) Een stuk woeste grond, nog niet ontgonnen hei, veen of moeras. [N 27, 4a; N 11, 6; N 11A, 112; ALE 254] I-8
stuks -vee beesten: biǝstǝ (Velm) Een boer heeft 10, 12, 14 enz. stuks vee. [N 3A, 2] I-11
suiker suiker: soeker (Velm) suiker [ZND 07 (1924)] III-2-3
suikerbiet suikerbiet: sokǝrbīǝt (Velm), sukǝrbit (Velm) Beta vulgaris L. subsp. vulgaris, var. altissima. De suikerbiet is een veredeling van de voederbiet met een groot aandeel suikers in de vaste bestanddelen en dateert van het begin van de twintigste eeuw. De knol groeit helemaal onder de grond en gedijt het best op kleigronden. Het is één van de belangrijkste cultuurgewassen op de leemhoudende gronden in Limburg en levert de grondstoffen voor de stroopfabricage en voor de suikerindustrie in Haspengouw. De volgorde van de varianten is zoals steeds eerst naar het tweede element (biet, kroot, enz.); daarbinnen naar de varianten van suiker-; naar het vocalisme zijn in dit eerst lid drie groepen te onderscheiden, die wijzen op verschillende ontleningslagen, corresponderend aan de Nederlandse (ø̜i̯) van ɛsuikerɛ, aan de Duitse (u) van ɛZuckerɛ en aan de Franse (y) van ɛsucreɛ. [N 12, 37; N 12A, 2; A 13, 2c; A 49, 3; L B2, 361; L 43, 4a; R 3, 97; monogr.; add. uit JG 1b] I-5
tabak toebak: da’s sterken toebak (Velm) dat is sterke tabak [ZND 07 (1924)] III-2-3
tabak snuiven een snuifje nemen: snufke neme (Velm), toebak snuiven: e.a. opgaven  (toebak) snoefe (Velm) snuifje nemen [ZND 07 (1924)] || tabak snuiven [ZND 07 (1924)] III-2-3
takkenbos, bussel hout motsem: møtsəm}* (Velm) takkenbos, bussel takken en twijgen [N 27 (1965)] I-7
tand, tanden tand(en): tānt (Velm  [(mv tān)]  ) Achter het codenummer van de plaats is de meervoudsvorm vermeld. Voor een aantal plaatsen beschikken wij evenwel alleen over de enkel- of meervoudsvorm; deze laatste citeren wij als eerste. [JG 1a, 1b; N 8, 17] I-9
tanden tanden (mv.): lange taaën (Velm) lange tanden [ZND 07 (1924)] III-1-1
tandpijn pijn zijn tanden: pijn m`ne tand (Velm) ik heb tandpijn [ZND 34 (1940)] III-1-2