| 18066 |
spruw |
spruw:
sprew (L210p Venray, ...
L210p Venray)
|
spruw [SGV (1914)] || Spruw: de ontsteking van het slijmvlies in de mondholte vooral bij zuigelingen; aanvankelijk wordt dit vlies hoogrood en later met witte stippen bedekt (spruw, schuil, steenhuffel). [N 84 (1981)]
III-1-2
|
| 17910 |
spuiten |
spiertsen:
(fijne straal).
spiertse (L210p Venray),
sprietsen:
sprietse (L210p Venray),
spuiten:
speute (L210p Venray),
spēūte (L210p Venray),
spuite (L210p Venray),
späöte (L210p Venray),
spöte (L210p Venray),
(dikke straal).
spuiten (L210p Venray)
|
persen, Met kracht vloeistof door een nauwe opening ~ (spuiten, spruiten, spritsen, sprietelen). [N 84 (1981)] || spuiten [SGV (1914)] || spuiten, met kracht door een nauwe opening naar buiten geperst worden, gezegd van water [spruiten, spritsen, sprietelen] [N 81 (1980)] || vloeistof met kracht door een nauwe buis naar buiten persen [spuiten, spruiten, spritsen, sprietelen] [N 91 (1982)]
III-1-2, III-4-4
|
| 19428 |
spuwbakje, kwispedoor |
spijbak:
kwispedoor
speejbak (L210p Venray)
|
spuwbak
III-2-1
|
| 31269 |
staak |
bolstaak:
bǫlstāk (L210p Venray
[(type A)]
),
boordijzer:
bōrt˱īzǝr (L210p Venray
[(type H)]
),
halfronde staak:
halfrondǝ stāk (L210p Venray
[(type D/E)]
),
kantstaak:
kantstāk (L210p Venray
[(type F/M/O)]
),
platronde staak:
platrondǝ stāk (L210p Venray
[(type B)]
),
staak:
stāk (L210p Venray)
|
Klein soort aambeeldje, wat langer dan een tas, dat als ondergrond dient bij het bewerken van plaatmateriaal. De staak wordt daarbij met zijn pinvormig uitlopende onderzijde in de werkbank, het blok voor aambeeld of klein gereedschap of in de bankschroef vastgezet. Al naar gelang de aard van het werk dat moet worden verricht, kan de kop van het werktuig verschillend zijn uitgevoerd. Zo zijn er staken die aan de bovenzijde rond en vlak zijn (vlakstaken), staken met een ronde en min of meer bolle bovenkant (bolstaken) en staken die aan de bovenzijde een scherpe, rechte snede vertonen (kantstaken). Zie ook afb. 28 en 29. Achter de plaatscode is, voor zover opgegeven door de invuller, met behulp van letters vermeld welke type staak uit afb. 28 met de betreffende term wordt bedoeld. Boordjesijzer (L 266) was de benaming voor een vlakstaak met een geronde en een rechte kant. Met deze staak werden kantjes aan het koper gevormd. Staken werden volgens de respondent uit Q 111 in de regel door de smid zelf naar behoefte gemaakt. [N 33, 210; N 33, 213; N 33, 214; N 64, 35a; N 64, 36a-b; N 64, 36d-f; N 66, 16b; N 66, 17a-f; monogr.]
II-11
|
| 33515 |
staakbonen |
rijserwten:
rieserwten (L210p Venray),
rijzererwten:
riēsér(n)t (L210p Venray),
staakbonen:
staakboeën (L210p Venray),
staakbone (L210p Venray)
|
[N Q (1966)]klimerwt || staakboon
I-7
|
| 26295 |
staakijzer van de windmolen |
staakijzer:
staakijzer (L210p Venray
[(id)]
)
|
De rechtstaande spil in de windmolen waaraan aan de bovenzijde het rondsel of de bonkelaar is bevestigd en aan de onderzijde de klauw die in de rijn van de loper past. Zie ook afb. 64.29 en 59. Achter de plaatscode is tussen haakjes vermeld van welk materiaal het staakijzer was vervaardigd. Zie ook het lemma ɛstaakijzer van de watermolenɛ.' [N O, 14i; N O, 14o; A 42A, 14; A 42A, 15; Sche 43; A 42A, 22]
II-3
|
| 21526 |
staal |
proeve:
(eetbaar).
pruuve (L210p Venray),
staal:
(stof).
staal (L210p Venray)
|
kleine hoeveelheid van een koopwaar die aan de koper getoond wordt om hem over de kwaliteit te laten oordelen [staal, monster, kantje] [N 89 (1982)]
III-3-1
|
| 17819 |
staan |
staan:
staon (L210p Venray),
stoan (L210p Venray, ...
L210p Venray)
|
staan [DC 02 (1932)], [SGV (1914)]
III-1-2
|
| 30135 |
staand verband, blokverband |
staand verband:
stǭnt ˲vǝrbãnt (L210p Venray)
|
n str'k˲vǝrbant K 353; kopstrekverband: kopstrek˲vǝrbant L 360; kǫpstrek˲- L 414; kopse en gewone laag: kǫpsǝ 'n gǝwōwǝn lāx K 278; %%de volgende term betreft een verband waarbij alle stootvoegen boven elkaar staan%% eenvoegig blokverband: ēfȳgex˱ blǫk˲vǝrba [N 31, 24c; N 31, 24e; monogr.]
II-9
|
| 30143 |
staande rollaag |
steense strek:
stɛnsǝ strek (L210p Venray),
strek:
strek (L210p Venray)
|
Muurafdekking in de vorm van een laag op hun kop staande metselstenen. Woordtypen als 'steensrol' (Q 95), 'steense rollaag' (L 211, L 289, L 290, L 291, L 320a, Q 99*, Q 113) en 'steensrollaag' (Q 39, Q 111, Q 121) verwijzen naar de hoogte van de rollaag. [N 31, 23c; monogr.]
II-9
|