| 32777 |
egketting, koppelhaak |
[eg]trekel/-trikkel:
[eg]trī.kǝl (P192p Voort),
kettel:
kɛtǝl (P192p Voort
[(bij eg zonder kam)]
)
|
De haak of korte ketting met haak en ring, die de eg verbindt met het zwenghout van het paard; zie afb. 59. Voor het woorddeel ''eg'' resp. ''eg'' zij verwezen naar het lemma ''eg''. [JG 1a + 1b; N 11, 74; N 11A, 157a + b; monogr.]
I-2
|
| 32773 |
egtanden |
[eg]tanden:
[eg]tān (P192p Voort
[(sg [eg]tā.nt)]
)
|
Oude houten eggen hadden houten tanden. Ze waren schuin in het raam aangebracht, meestal in de hoofdbalken. Bij de driehoekige eg wezen ze in de richting van het verbindingspunt van de beide hoofdbalken. Bij een vierhoekige eg stonden de tanden naar één van de hoeken gericht. Een houten eg die als onkruideg gebruikt werd, was vaak van ijzeren tanden voorzien. Een ijzeren eg heeft steeds ijzeren tanden. In dit lemma zijn achter de (meervoudige) varianten of achter de plaatsnummers ook opgaven in de enkelvoudsvorm vermeld. [JG 1a + 1b; N 11, 68; N 11A, 155d + e; monogr.]
I-2
|
| 34536 |
ei zonder schaal |
schaals ei:
sxolzei̯.ǝ (P192p Voort)
|
Ei dat alleen door een vlies is omgeven en dat geen schaal heeft. [N 19, 54a; N 7, 11; JG 1b, 1c, 2c; L 5, 80; Vld.; L B2, 366; monogr.]
I-12
|
| 20526 |
eierkoek |
eierkoek:
eeërkoek (P192p Voort)
|
eierkoek [ZND 34 (1940)]
III-2-3
|
| 24478 |
eik |
eikenboom:
eekeboom (P192p Voort)
|
eikenboom [ZND 34 (1940)]
III-4-3
|
| 24479 |
eikel |
eikel:
ekkel (P192p Voort)
|
eikel [ZND 34 (1940)]
III-4-3
|
| 32734 |
eindvoor in het midden |
del:
dęl (P192p Voort)
|
De middenvoor is de laatste voor van een akker die men (met een enkele ploeg) uiteengeploegd heeft: de gemeenschappelijke eindvoor van de buitenwaarts geploegde akkerhelften. Een soortgelijke voor ontstaat ook tussen de delen van een op panden te ploegen akker. Naar gelang de omstandigheden ploegt men ofwel een brede of een diepe middenvoor, die als watervoor kan dienen, ofwel een smalle of een ondiepe voor, die desgewenst nog wordt dichtgesleept. Men zie ook het lemma de laatte voor ploegen onder A. Doorgaans heeft met name de niet-specifieke term voor alleen in dat verband de betekenis "middenvoor". [N 11, 55; N 11A, 121d; JG 1a + 1b; monogr.]
I-1
|
| 24142 |
ekster |
kerreget:
kərgɛt (P192p Voort)
|
ekster [ZND 01 (1922)]
III-4-1
|
| 18112 |
eksteroog |
ekstroei:
eͅkstro:ij (P192p Voort)
|
eksteroog [ZND 01 (1922)]
III-1-2
|
| 28846 |
elastiek |
elastiek:
elastek (P192p Voort)
|
Band- of koordvormig stuk gummi. Elastiek komt voor als enkele draad of als gevlochten of geweven band, in verschillende breedten, en het kent vele toepassingen. [N 59, 42; N 62, 61; L 34, 86; MW; monogr.]
II-7
|