| 22771 |
zingen |
zingen:
zènge (Q008p Vucht)
|
III. zingen; hij zong; gezongen. [ZND 25 (1937)]
III-3-2
|
| 21572 |
zo arm als ... |
zo arm als job:
è es zoe erm es job (Q008p Vucht)
|
Hij is zo arm als... (uitdrukkingen). [ZND 32 (1939)]
III-3-1
|
| 20845 |
zult, preskop |
geperste kop:
geperste hoofdkaas
gəpē.zdə koͅp (Q008p Vucht)
|
hoofdkaas [Goossens 1b (1960)]
III-2-3
|
| 33618 |
zuring, groente |
surelle:
zureͅl (Q008p Vucht)
|
Zuring, zurkel als groente gekweekt [Goossens 1b (1960)]
I-7
|
| 20679 |
zuurkool |
zuurmoes:
zoermoes (Q008p Vucht),
zoermoos (Q008p Vucht)
|
zuurkool [ZND 08 (1925)]
III-2-3
|
| 32917 |
zwaden spreiden |
breken:
brē.kǝ (Q008p Vucht)
|
Het uiteengooien van de versgemaaide regels gras. Het voorwerp van de overgankelijke werkwoorden is steeds: gezwaden of gras. [N 14, 97a; JG 1a, 1b, 2c; monogr.]
I-3
|
| 32875 |
zwadkeerder, beugel |
reep:
ręi̯.p (Q008p Vucht)
|
De doorgaans metalen beugel, vastgemaakt onderaan de steel van de zeis, die dient om het afgemaaide gras, dat door de rug en de hak van het blad en door de steel wordt meegenomen, te ondersteunen, zodat het links van de maaier in een gezwad komt te liggen. Bij het maaien van gras is een dergelijke beugel niet onontbeerlijk en vaak ook jong of overgenomen van ànder maaiwerk (graan, boekweit, evie). De beugel is meestal een gebogen stuk stevig ijzerdraad, soms ook wel een tak of een gebogen latje. Zie afbeelding 4, nummer A5 en B5. Grotere beugels, die derhalve doorgaans niet voor het maaien van gras, maar voor het maaien van graangewassen met name in de Belgische Kempen werden gebruikt, waren soms voorzien van een lap (vergelijk de opgave drapeau) of een stuk jute, of van haken of tanden; in het laatste geval werden ze wolf genoemd. Het lijkt niet onwaarschijnlijk dat, tenminste oorspronkelijk, ook de kam-benamingen voor de zwadkeerder zijn ontstaan vanwege dergelijke tanden of haken aan de beugel. [N 18, 67f; JG 1a, 1b, 2c, A 14, 3; L 45, 3; monogr.]
I-3
|
| 24286 |
zwarte kraai, kraai |
kraag:
kraog (Q008p Vucht),
fr. bon
krŏg (Q008p Vucht)
|
kraai [ZND 01 (1922)], [ZND 28 (1938)]
III-4-1
|
| 24865 |
zwarte nachtschade |
nachtschaal:
naxšāl (Q008p Vucht)
|
Solanum nigrum L. subsp. nigrum. Zeer algemeen voorkomend onkruid op bouwland, in moestuinen en open bermen met witte stervormige bloempjes en giftige zaden in de vorm van zwarte (rijpe) of groene tot gele (onrijpe) bessen of bolletjes. Het bloeit van juni tot de herfst. De lengte varieert van 5 tot 60 cm. Het type wiemelen is een variant van ɛwiemerenɛ, uit ɛwijn-berenɛ, "aalbessen". Bij tinkruid wordt opgemerkt: "men schuurt er tin mee". [JG 1a, 1b, 2c; A 43, 10; A 60A, 69; monogr.]
I-5
|
| 28598 |
zwavelkaart |
solferkaart:
so.lfǝrkã.rt (Q008p Vucht)
|
Een brandende zwavellap of kaart gesopt in zwavel die in een kuil onder de korf wordt geplaatst. Door de opstijgende zwaveldampen wordt het bijenvolk gedood. [N 63, 78b; JG 1a+1b; monogr.]
II-6
|