| 32953 |
hooimijt zetten |
(hooimijt) zetten:
([hooimijt]) zętǝ(n) (L214p Wanssum),
mijten:
mitǝ (L214p Wanssum)
|
Het opzetten en zorgvuldig schikken van de hooistapel bij de schuur van de boerderij. Zie het lemma ''hooimijt''. Er wordt door de informant uitdrukkelijk aangegeven dat er geen hooimijten werden gezet in: P 173, 174, 177a, 178, 179, 180, 182, 184, 197, 214, 218, 219, 220, 223, 224, 227, Q 7, 154, 155, 160, 164, 165, 166, 167, 169, 171, 172, 174, 175, 177, 179, 181, 240. Het voorwerp van de overgankelijke werkwoorden is steeds: hooimijt. Wanneer het resultaat van de handeling, i.c. de hooimijt, in het woordtype voorkomt, wordt steeds door middel van ø...ŋ verwezen naar de woordtypen van het lemma ''hooimijt''. Vergelijk paragraaf 4.3 voor de opbouw van dit en het volgende lemma.' [N 14, 126b]
I-3
|
| 34603 |
hooipalen |
karpalen:
karpalen (L214p Wanssum)
|
Vier lange palen die op de vier hoeken van de bak van de hoogkar gezet wordt om hooi te vervoeren. Blijkens de geografische spreiding van de opgaven waren de hooipalen vooral in het midden en noorden van Nederlands Limburg in gebruik. [N 17, 40 + 72b; N G, 59e]
I-13
|
| 32930 |
hooiruiter |
hooiruiter:
[hooi]rȳtǝr (L214p Wanssum),
ruiter:
rȳtǝr (L214p Wanssum)
|
Uit dunne palen bestaand rek waarop het hooi (en andere gewassen die worden gedroogd) in het veld wordt opgezet. Voor de fonetische documentatie van het woorddeel øhooiŋ zie het lemma ''hooi''; het is in alle voorkomende gevallen regelmatig. Zie afbeelding 14.' [N14, 113a; JG 1a, 1b; A 42, 20e; monogr.]
I-3
|
| 24325 |
hooiwagen |
hooiwagen:
ö lang
höjwage (L214p Wanssum)
|
hooiwagen, insect met lange poten
III-4-2
|
| 33437 |
hooizolder, koestalzolder, schelf |
hooischelf(t):
hø̜̄i̯sxɛlǝf (L214p Wanssum),
hooizolder:
hø̜̄i̯zōldǝr (L214p Wanssum),
hø̜̄i̯zǭldǝr (L214p Wanssum),
schelf(t):
sxɛ ̝lǝf (L214p Wanssum)
|
De boven de koestal gelegen zolder, waar meestal hooi bewaard wordt. Het komt voor dat deze zolder deel uitmaakt van de schuur of alleen vanuit de schuur bereikbaar is. Vandaar benamingen die eigenlijk horen bij een zolder in de schuur. De zoldering boven de koeien is vaak een schelf en bestaat uit een of twee lagen rondhout, los op de gebintbalken gelegd, die worden afgedekt met takkenbossen of horden en soms nog dichtgesmeerd met stro en leem. Bij grotere bedrijven is deze zoldering ook wel gemetseld in kleine bogen. De koestalzolder heeft dan wel voordeel van de warmte van de koeien, maar geen nadeel van de opstijgende damp. Een dergelijke schelf wordt gebruikt om hooi op te bergen, vaak ook stro en een enkele keer ook (ongedorst) graan. Een schelf kan op verschillende plaatsen in bedrijfsgebouwen voorkomen. Opgemerkt zij, dat schelf(t) in Q 90, 174, 177, 178 en 179 de benaming is voor "afdak, karschop, wagenloods". Uit het feit dat voor die plaatsen schelf(t) ook voor hooiberging werd opgegeven, mag men afleiden dat het hooi daar in de "schuil" of onder een daarop gelijkend afdak werd bewaard. De benamingen voor de zolder in het algemeen en voor de graanzolder worden behandeld in de aflevering over het boerenhuis (I.7). De benaming hooizolder moet beschouwd worden als een recent neologisme, zeker in Belgisch Limburg. Zie voor de fonetische documentatie van het woorddeel (stal) het lemma "stal" (2.1.2). Zie afbeelding 16. [N 5A, 55; N 4A, 13d en 13e; N 5, 84, 85, 90 en 91; JG 1a, 1b en 2c; A 7, 32; A 16, 5a; L 42, 24; L 47, 8a; L 48, 11; Lu 2, 11; S 50; Gwn 4, 9; Wi 17; monogr.; add. uit N 5A, 58b; A 44, 21h; L B2, 292]
I-6
|
| 32925 |
hoop, tussen heukeling en opper |
weeropper:
wērø̜pǝr (L214p Wanssum)
|
De middelgrote hoop, doorgaans één meter hoog, waarop het bijna droge hooi wordt gezet, voordat het tot grote hopen worden bijeengewerkt. [N 14, 108; A 16, 3; A 42, 20d]
I-3
|
| 22673 |
hoorn |
hoorn:
hòre (L214p Wanssum),
toet:
Ook het van een essembast zelfgemaakte instrument was: een "toet".
tōēt (L214p Wanssum)
|
2) Hoorn, blaasinstrument. || Hoorn, muziekinstrument voor blaasmuziek.
III-3-2
|
| 24328 |
hoornaar |
horzel:
hōrsel (L214p Wanssum)
|
hoornaar
III-4-2
|
| 18841 |
hopen |
hopen:
huuëpe (L214p Wanssum)
|
hopen
III-1-4
|
| 32926 |
hopen spreiden |
breken:
[breken] (L214p Wanssum)
|
Het uiteengooien van de middelgrote soort hopen. Het voorwerp van de overgankelijke werkwoorden is steeds: hopen. ø...ŋ wijst op identieke antwoorden als in het lemma ''zwaden spreiden''.' [N 14, 109]
I-3
|