| 27920 |
spaanders |
spanen:
spø̜̄n (L214p Wanssum
[(enkelvoud: spǭn)]
)
|
De kleine stukjes hout die losraken tijdens het werken met de beitel. [N 53, 51; monogr.]
II-12
|
| 32750 |
spade, spitschop |
schup:
sxøp (L214p Wanssum),
spaadschup:
spāi̯[schup] (L214p Wanssum),
steekschup:
stę̄k[schup] (L214p Wanssum)
|
Een schop met een vlak blad, dat min of meer in het verlengde van de steel geplaatst is. Deze schop wordt gebezigd voor het omspitten van de wendakkerhoeken, een lapje grond, de tuin e.d. Al naar gelang de streek en de ervaring is het blad van de spade hartvormig, trapeziumvormig of rechthoekig. Voor het tweede lid van de varianten van samenstellingen zie men het simplex schup verderop in het lemma. [N 11A, 147; N 18, 1 + 2 + 5 + 14; JG 1a + lb; L 7, 15; L 42, 40; Wi 5; Gwn 8, 2; GV, K 7; monogr.; div.]
I-1
|
| 22757 |
spanne |
spanne:
NB spanne, meten met de "span"(z. ald.).
span (L214p Wanssum)
|
Spanne: afstand tussen top van de pink en top van de duim, zover mogelijk uit elkaar gespreid: maat bij knikkeren.
III-3-2
|
| 33743 |
spanstokje |
trekpaal:
trękpǭl (L214p Wanssum)
|
Stok of paaltje in de afrasteringsdraad waarmee men die draad spant. [N 14, 65]
I-8
|
| 31760 |
spanzaag |
klotsjeszaag:
klø̜tskǝs˲zāx (L214p Wanssum
[(om brandhout te zagen)]
),
spanzaag:
spanzāx (L214p Wanssum)
|
Handzaag, bestaande uit een houten raam waarin het zaagblad kan worden opgespannen. Zie ook afb. 18. Er bestaan diverse uitvoeringen van dit werktuig die voor verschillende werkzaamheden worden gebruikt. Zie ook de lemmata ɛschulpzaagɛ, ɛpenzaagɛ en ɛdraaizaag, keerzaagɛ. De spanzaag bestaat uit een horizontale lat, de spanregel, waarbij aan de uiteinden twee verticale, beweegbare latten zijn bevestigd. Het zaagblad wordt aan de onderzijde van deze twee latten met behulp van twee knoppen vastgezet. Om het zaagblad te spannen wordt er rond de bovenzijde van de twee latten een touw gelegd, dat met behulp van een spanstokje wordt strakgedraaid. Als het touw, en dus ook het zaagblad, de vereiste spanning hebben, wordt het spanstokje achter de spanregel vastgezet. In het zaagblad van de kortzeeg (kǫrt˲zē̜x), die in Neeritter (L 321) door de wagenmaker werd gebruikt, ontbrak om de drie tanden één tand. Op deze wijze kon het zaagmeel tijdens het zagen beter uit de zaagsnede verwijderd worden.' [N 47, 13a-b; N 53, 1b; N 53, 6a; N 53, 8; N I, 1; N 18, 128 add.; monogr.]
II-12
|
| 22003 |
speciale lokroepen |
kom jongens:
Algemene opmerking bij deze vragenlijst: zie ook bijlagevellen met (eventuele) aanvullingen en diverse toelichtingen.
kom jônges (L214p Wanssum)
|
Kent U speciale lokroepen? Hoe luiden die? [N 93 (1983)]
III-3-2
|
| 25650 |
speculaasplank |
prent:
prēnt (L214p Wanssum)
|
De houten koekvorm waarin het deeg voor speculaas wordt gedrukt. [N 29, 90; monogr;]
II-1
|
| 17694 |
speeksel uitspuwen |
kotsen:
kotsə (L214p Wanssum),
kwatsen:
kwatsen (L214p Wanssum),
spijen:
speeje (L214p Wanssum, ...
L214p Wanssum),
spɛiə (L214p Wanssum)
|
(speeksel uit)spuwen [RND] || spuwen: speeksel uitspuwen [spiertse, spaowe, tuffe, spuige, speken] [N 10 (1961)]
III-1-1
|
| 22384 |
speelkaart |
kaart:
eng kaaRt (L214p Wanssum),
De kaart höffe: couperen; de kaart schudde: wassen; de kaart gève: uitdelen.
kaart (L214p Wanssum)
|
kaart [GTRP (1980-1995)] || Kaart: speelkaarten.
III-3-2
|
| 34114 |
speen van de koe |
deem:
dēm (L214p Wanssum)
|
[N C, 12; JG 1a, 1b; A 30, 6a; L 8, 24b; L 14, 27b; L 49, 6a; monogr.]
I-11
|