| 31706 |
dissel |
disselboom:
disǝlbōm (L214p Wanssum)
|
Een (korte of lange) boom of balk die aan het voorste asblok van de driewielige kar, de boomwagen of de wagen bevestigd is. De bespanning van de paarden wordt aan deze balk bevestigd. Naargelang de lengte onderscheidt men de korte of kromme dissel (meestal te vinden bij de driewielige kar en de boomwagen), waaraan ten hoogste twee paarden ingespannen konden worden en de lange dissel (meestal te vinden bij de wagen), waaraan twee of meer paarden ingespannen konden worden. De woordtypen die via een attribuut één van deze twee disseltypen aanduiden zijn samengebracht op het einde van het lemma. [N 17, 44a + 50b; N G, 70i-j; JG 1b; JG 1c; JG 1d; JG 2b; A 27, 19 + 21 + 22a; Lu 5, 19 + 21 + 22a; Wi 15; R 3, 93; L 33, 32; monogr.]
I-13
|
| 32861 |
distelschopje |
distelschup:
[distel]sxøp (L214p Wanssum)
|
De kleine schop met een stevig, smal (4 à 5 cm) blad en een lange steel of een handvat, speciaal voor het uitsteken van distels. Volgens de zegsman van K 278 voldoet dit gereedschap echter niet goed, want "distels steken is distels kweken; distels trekken is distels nekken"; hij gebruikt er dan ook een haak voor, om de distel met wortel en al uit te trekken. Uit Q 71 wordt nog gemeld dat dit schopje door de boer gewoonlijk zelf gemaakt wordt van een oude zeis; en uit L 330 dat, wanneer een boer wegens ouderdom met het boeren ophield, hij heel vroeger een distelschopje om zijn nek gebonden kreeg, als teken dat hij met het werk op het land stopte. In P 44 is "boomschupje" opgegeven; waarschijnlijk werd voor het uitsteken van distels hetzelfde gereedschap gebruikt als voor het ontschillen van gevelde bomen. Voor de fonetische documentatie van het woorddeel ''distel'' zie het lemma ''distel''. Zie afbeelding 3.' [N 18, 18a; monogr.]
I-3
|
| 20332 |
dochter |
dochter:
dogtər (L214p Wanssum),
doochter (L214p Wanssum),
dōchter (L214p Wanssum, ...
L214p Wanssum),
dôchter (L214p Wanssum)
|
dochter [DC 03 (1934)] || dochter; (Hoe wordt de dochter door de ouders aangesproken, als zij niet bij zijn naam wordt genoemd?) [DC 05 (1937)] || dochter; onze buurman heeft een zoon en een dochter; volw. [DC 12a (1943)]
III-2-2
|
| 20419 |
dode |
dode:
doeëje (L214p Wanssum),
lijk:
liek (L214p Wanssum)
|
dode || lijk
III-2-2
|
| 22350 |
doel bij verstoppertje spelen |
pot:
pot (L214p Wanssum)
|
Plaats waar de "zoeker"staat bij verstoppertje spelen.
III-3-2
|
| 24137 |
doffer, mannelijke duif |
hoorn:
hòre (L214p Wanssum)
|
duif, mann.
III-4-1
|
| 18983 |
dom |
dom:
dóm (L214p Wanssum),
doosachtig:
doeësächtig (L214p Wanssum)
|
dom || sullig, dom
III-1-4
|
| 18799 |
domme man |
cornelis:
knilles (L214p Wanssum),
drikus:
driekus (L214p Wanssum),
uilenkop:
üllekop (L214p Wanssum),
uilskuiken:
ülskükke (L214p Wanssum)
|
domme jongen || domme man || domoor || uilskuiken
III-1-4
|
| 18800 |
domme vrouw |
doos:
doeës (L214p Wanssum),
salade-meid:
slaaimet (L214p Wanssum),
suftrien:
suftrien (L214p Wanssum, ...
L214p Wanssum)
|
domme vrouw || suffer || vrouwelijke sufferd
III-1-4
|
| 24310 |
donderbeestje |
hommelbeestje:
hómmelbieësje (L214p Wanssum)
|
donderbeestje
III-4-2
|