| 24972 |
eerstvolgend, ernaast |
nchst (du.):
neks(t) (Q117a Waubach)
|
eerstvolgend, direct op een genoemde volgend [naast] [N 91 (1982)]
III-4-4
|
| 23912 |
eeuwig |
eeuwig:
iwwig (Q117a Waubach, ...
Q117a Waubach)
|
Eeuwig [ieëweg, èwwig]. [N 96D (1989)]
III-3-3
|
| 33709 |
egaliseren |
planeren:
planērǝ (Q117a Waubach)
|
De grond met de schop egaliseren, al spittend gelijkmaken. [N 27, 11]
I-8
|
| 24430 |
egel |
negel:
niejgel (Q117a Waubach)
|
egel [DC 04 (1936)]
III-4-2
|
| 24751 |
egelboterbloem |
boterbloem:
Veldeke
bòttərblòm (Q117a Waubach)
|
Egelboterbloem (ranunculus flammula 15 tot 50 cm groot. De stengels staan rechtop of zijn opstijgend, soms gedeeltelijk liggend en wortelend; de bladeren zijn langwerpig tot lancetvormig, de onderste zijn lang gesteeld en gaafrandig of iets getand; de b [N 92 (1982)]
III-4-3
|
| 32788 |
eggen |
egen:
ē̜gǝ (Q117a Waubach)
|
Het land met de eg bewerken, met de eg over het land gaan. Bedoeld wordt die bewerking waarbij de tanden van de eg door de grond gaan. Voor de bewerking van de grond met een ondersteboven gekeerde eg zie men het lemma ''slepen''. De verschillende manieren van eggen komen in de volgende lemmata aan de orde. NB 1. Hieronder worden de typen eegden, egen en eggen onderscheiden. Onder verwijzing naar dit lemma wordt het betrokken woord(deel) in de volgende lemmata door ''eggen'' resp. ''eggen'' gesubstitueerd. 2. In de volgende lemmata is het werkwoordelijk deel eggen bij de dialectvarianten kortheidshalve weggelaten. In verband daarmee wordt eventuele assimilatie c.q. invoeging van een verbindings-n aan het slot van het aan eggen voorafgaande woord(deel) niet tot uitdrukking gebracht. [JG 1a + 1b; N 11, 79; N 11A, 170; N 15, 3; R 3, 4; div.; monogr.]
I-2
|
| 32777 |
egketting, koppelhaak |
haak:
ho ̞ak (Q117a Waubach),
strop:
štrǫp (Q117a Waubach)
|
De haak of korte ketting met haak en ring, die de eg verbindt met het zwenghout van het paard; zie afb. 59. Voor het woorddeel ''eg'' resp. ''eg'' zij verwezen naar het lemma ''eg''. [JG 1a + 1b; N 11, 74; N 11A, 157a + b; monogr.]
I-2
|
| 32790 |
eglichter |
egehaak:
ē̜gǝhǫak (Q117a Waubach)
|
Een houten stok, met twee touwen (of een touw) verbonden met de eg, ofwel een stok of staaf met een haak van onderen en een handgreep van boven, om deeg op te lichten tijdens het eggen. Zie de afb. 67 en 68. [JG 1a + 1b + 2c; N 11, 73a + b + c; N 11A, 165a + b; div.; monogr.]
I-2
|
| 32773 |
egtanden |
pinnen:
penǝ (Q117a Waubach),
(sg pen)
pen (Q117a Waubach),
tanden:
tɛŋ (Q117a Waubach)
|
Oude houten eggen hadden houten tanden. Ze waren schuin in het raam aangebracht, meestal in de hoofdbalken. Bij de driehoekige eg wezen ze in de richting van het verbindingspunt van de beide hoofdbalken. Bij een vierhoekige eg stonden de tanden naar één van de hoeken gericht. Een houten eg die als onkruideg gebruikt werd, was vaak van ijzeren tanden voorzien. Een ijzeren eg heeft steeds ijzeren tanden. In dit lemma zijn achter de (meervoudige) varianten of achter de plaatsnummers ook opgaven in de enkelvoudsvorm vermeld. [JG 1a + 1b; N 11, 68; N 11A, 155d + e; monogr.]
I-2
|
| 34536 |
ei zonder schaal |
liezenei:
lizǝęi̯ (Q117a Waubach),
līzǝęi̯ (Q117a Waubach)
|
Ei dat alleen door een vlies is omgeven en dat geen schaal heeft. [N 19, 54a; N 7, 11; JG 1b, 1c, 2c; L 5, 80; Vld.; L B2, 366; monogr.]
I-12
|