29996 |
metselzand |
bergzand:
bɛrǝx˲zaŋk (Q117a Waubach),
gewassen zand:
gǝwɛšǝ zaŋk (Q117a Waubach),
maaszand:
mās˲zaŋk (Q117a Waubach),
muurzand:
mūrzaŋk (Q117a Waubach),
scherpe zand:
šɛrǝpǝ zaŋk (Q117a Waubach),
vette zand:
vɛtǝ zaŋk (Q117a Waubach),
zand:
zaŋk (Q117a Waubach)
|
Het zand dat bij de bereiding van mortel aan het bindmiddel, bijvoorbeeld kalk of cement, wordt toegevoegd. Doorgaans wordt gebruik gemaakt van rivierzand omdat dit scherp, schoon en ongelijk van korrelgrootte is. In Q 4 werd het zand doorgaans genoemd naar de plaats van herkomst. Ook de woordtypen 'brunssummmer zand' (Q 203), 'helchterse zand' (P 51), 'helchterse' (K 359) en 'lommelzand' (K 353, K 359, P 56) verwijzen naar plaatsen waar zand wordt of werd afgegraven. Zie voor het woordtype 'chape-zand' (L 364) het lemma 'Vloermortel'. [N 30, 36a; N 30, 36b; N 27, 47; L 42, 57; monogr.]
II-9
|
20513 |
metworst |
metworst:
metwoesch (Q117a Waubach),
rookworst
metwōē.sj (Q117a Waubach)
|
metworst [N 06 (1960)] || metworst; Hoe noemt U: Worst met gehakt (varkens)vlees (metworst, snijworst, saucisse) [N 80 (1980)]
III-2-3
|
21585 |
mevrouw |
mevrouw:
mevrouw (Q117a Waubach)
|
hoe spreekt u een getrouwde vrouw aan? [mevrouw, madam] [N 87 (1981)]
III-3-1
|
20123 |
miauwen |
mauwen:
Veldeke
mauwe (Q117a Waubach),
miauwen:
Veldeke
miauwe (Q117a Waubach)
|
Hoe noemt u het gewone stemgeluid van een kat (mauwen, kajauwen, jauwen, lollen, miauwen, janken, rallen) [N 83 (1981)]
III-2-1
|
24901 |
middag (s middags) |
middags:
méddiens (Q117a Waubach)
|
middag
III-4-4
|
27612 |
middagdienst, late dienst |
middagschicht:
medaxšix (Q117a Waubach
[(Laura / Julia)]
[Eisden]),
namiddagschicht:
nǫmǝdāxšix (Q117a Waubach
[(Laura / Julia)]
[Domaniale])
|
De werktijd van ''s middags 2 uur tot ''s avonds 10uur. Volgens Defoin (pag. 209) wordt de namiddagdienst in de pijlers waar de kolenwinning tijdens de morgendienst geschiedt, besteed aan het verplaatsen van de installaties en de nachtdienst aan de dakbreuk. In die waar de kolenwinning tijdens de namiddagdienst geschiedt, verricht men de verplaatsing van de installaties in de nachtdienst en de dakbreuk in de volgende morgendienst. Voor de middagdienst had men, volgens de informant van Q 15, een driekantige penning. Zie ook het lemma Controlepenning. [N 95, 117; monogr.; Vwo 509; Vwo 510; Vwo 807]
II-5
|
17838 |
middagdutje |
unger:
unger (Q117a Waubach)
|
Slaapje na het middagmaal; middagdutje (noenslaap, middagslaap, dutje, loertje, dutten). [N 84 (1981)]
III-1-2
|
17839 |
middagdutje doen |
ungeren (ww.):
ungere (Q117a Waubach)
|
middagdutje doen (dutten). [N 84 (1981)]
III-1-2
|
20573 |
middagmaal |
eten:
èwetĕn (Q117a Waubach),
middageten:
middig-ete (Q117a Waubach)
|
maaltijden; Hoe noemt U: Namen voor de verschillende maaltijden, afhankelijk van de tijd van de dag, eventueel van het jaar [N 80 (1980)] || namen en uren van de dagelijkse maaltijden: 12 uur [ZND 18G (1935)]
III-2-3
|
22478 |
middelste kegel |
middelste:
middelste (Q117a Waubach)
|
De middelste kegel [paap, tulleman, sullepaap, kegeljan, negenman]. [N 88 (1982)]
III-3-2
|