| 33923 |
roskammen |
roskemmen:
rǫskęmǝ (Q117a Waubach)
|
Met borstel en kam - zie het volgende lemma - reinigen. [N 8, 102]
I-9
|
| 26668 |
rosmolen |
gpel (du.):
göbbel (Q117a Waubach),
gōpel (du.):
qøbǝl (Q117a Waubach),
manege:
manɛ̄š (Q117a Waubach),
mange (fr.):
manɛ̄š (Q117a Waubach),
rosmolen:
rosmuule (Q117a Waubach),
rǫsmylǝ (Q117a Waubach)
|
De oudste machine die voor het dorsen werd gebruikt. Een paard leverde hier de drijfkracht. Algemeen wordt onder manège een constructie verstaan bestaande uit een vertikale as die door een horizontale boom, waar een paard is voorgespannen, in beweging wordt gebracht. Door middel van een kardan-koppeling wordt die draaiende beweging doorgegeven aan een horizontale as die door de wand van de schuur naar een machine werd geleid en deze aandrijfkracht leverde. In dit geval wordt door de rosmolen een trommel aangedreven waarin de halmen gedorst werden. Vergelijk ook het lemma ''rosmolen'' in de aflevering over de molenaarsterminologie, wld II,3, blz. 163.' [N 14, 7; JG 1a, 1b; monogr.] || dorsmachine: draaiend wiel met boom dat door een trekpaard wordt voortgedreven om de dorsmachine te doen werken [N 14 (1962)] || Een molen die door een paard wordt aangedreven. Koning, spoorwiel en rondsel bevinden zich bij dit molentype onder het steenkoppel. De koning wordt aangedreven met behulp van een trekbalk. Zie voor de fonetische documentatie van het woorddeel -ømolenŋ het lemma ɛmolenɛ.' [N D, 3]
I-4, I-7, II-3
|
| 20955 |
rot |
rot:
Veldeke
rot (Q117a Waubach),
vuil:
Veldeke
voeël (Q117a Waubach)
|
Rot, gezegd van fruit (rotterig, rotsig, rot, meluw). [N 82 (1981)]
III-2-3
|
| 33534 |
rot, van fruit |
rot:
Veldeke
rot (Q117a Waubach),
vuil:
Veldeke
voeël (Q117a Waubach)
|
Rot, gezegd van fruit (rotterig, rotsig, rot, meluw). [N 82 (1981)]
I-7
|
| 33901 |
rotstraal |
rotstraal:
rǫtštrǭl (Q117a Waubach)
|
Ziekte bestaande in een rotting van de hoornstraal van de hoef, vooral tengevolge van het onhygiënische omstandigheden op stal zoals het langdurig staan in vochtige mest en urine, waardoor de hoeven verweken. Uit de straalgroeve loopt een wit, stinkend vocht. Als de straallederhuid eveneens wordt aangetast, kan kreupelheid optreden. Zie ook het lemma ''straalkanker'' (7.31). Zie afbeelding 15.' [A 48A, 18; N 8, 90l; N 52, 32c; monogr.]
I-9
|
| 20896 |
rotten |
verschrompelen:
Veldeke
versjrompele (Q117a Waubach)
|
Rotten en verschrompelen van appels (slijten, uitdrogen, verrompelen, rotte, verfronselen, verslijten, verrimpelen). [N 82 (1981)]
III-2-3
|
| 33583 |
rotten, van fruit |
verschrompelen:
Veldeke
versjrompele (Q117a Waubach)
|
Rotten en verschrompelen van appels (slijten, uitdrogen, verrompelen, rotte, verfronselen, verslijten, verrimpelen). [N 82 (1981)]
I-7
|
| 31060 |
roulette |
roulette:
rolɛt (Q117a Waubach)
|
Instrument, bestaande uit een al of niet afgeschuind tandwieltje op een asje gemonteerd, waarmee men een sierkarteltje maakt op de zijkant van de hak of de zool. Zie afb. 59. [N 60, 125]
II-10
|
| 24066 |
rouw dragen |
in de treur zijn:
in dr troêr zieë (Q117a Waubach),
rouw dragen:
rouw drage (Q117a Waubach)
|
Rouw dragen. [N 96D (1989)]
III-3-3
|
| 20421 |
rouwbrief |
dodenbrief:
doeëdebreef (Q117a Waubach),
rouwbrief:
rouwbreef (Q117a Waubach)
|
De rouwbrief. [N 96D (1989)]
III-3-3
|