| 33880 |
koekje dat de veulens bij de geboorte in de mond hebben |
koekje:
kø̄kškǝ (Q117a Waubach)
|
Klein, gelig en sponzig klontje, dat met de ademhaling verband houdt. Het ligt op de tong van de pas geboren veulentjes. Meestal valt het bij de geboorte op de grond tussen het stro, droogt onmiddellijk op en is dan vrijwel onvindbaar. [N 8, 55 en 56]
I-9
|
| 20741 |
koekje van overgeschoten deeg |
kreupeltje:
kruppelkes (Q117a Waubach)
|
Koekjes van onbepaalde vorm, van overgeschoten deeg gebakken voor kinderen (kreupelkes?) [N 16 (1962)]
III-2-3
|
| 24188 |
koekoek |
koekoek:
koekoek (Q117a Waubach)
|
koekoek (39 zomervogel; roep [koe-koek] [N 09 (1961)]
III-4-1
|
| 24871 |
koekoeksbloem |
hanenklauw:
hanepoot Veldeke lastig onkruid
haneklauwe (Q117a Waubach),
hanenpoot:
hanepoot Veldeke lastig onkruid
hanepoeëte (Q117a Waubach)
|
haneklauwen, onkruid [N 92 (1982)] || hanepoten, onkruid [N 92 (1982)]
III-4-3
|
| 25224 |
koele wind |
koele wind:
inne keule wink (Q117a Waubach, ...
Q117a Waubach),
koude wind:
inne kouwe wink (Q117a Waubach)
|
koele wind [koeltje] [N 81 (1980)]
III-4-4
|
| 27694 |
koeltoren |
koeltoren:
kø̄ltūǝrǝ (Q117a Waubach
[(Laura / Julia)]
[Willem-Sophia])
|
Torenvormige koelinstallatie. [N 95, 19; monogr.; div.]
II-5
|
| 27778 |
koepe-lier |
koepe-lier:
kø̄pǝlīǝr (Q117a Waubach
[(Laura / Julia)]
[Domaniale, Wilhelmina])
|
Lier waarmee het materiaal- en kolentransport in een opbraak wordt verricht. Door het ontbreken van een aantal veiligheidsinrichtingen is in de Nederlandse mijnen transport van personen met behulp van deze lier niet toegestaan (Lochtman pag. 68). [N 95, 94; monogr.; N 95A, 13]
II-5
|
| 28245 |
koepe-schijf |
koepe-schijf:
kø̄pǝšīf (Q117a Waubach
[(Laura / Julia)]
[Domaniale, Wilhelmina])
|
De Koepe-schijf is een onderdeel van de ophaalmachine en wordt daardoor in beweging gezet. Over deze schijf loopt de kabel waaraan aan beide uiteinden de liftkooien hangen. De schijf heeft een trommelvormig uiterlijk en werkt volgens het principe van de wrijvingskracht. Hij dankt zijn naam aan de uitvinder Carl Friedrich Koepe (1835-1922). Volgens een invuller uit Q 121 werd de Koepe-schijf bovengronds vroeger door stoom en later door elektromotoren aangedreven. Ondergronds geschiedde de aandrijving met perslucht. Zie voor dit laatste ook het lemma Koepe-lier. [N 95, 93; monogr.; N 95, 94]
II-5
|
| 33349 |
koestal |
koestal:
kǫu̯[stal] (Q117a Waubach)
|
De stal bestemd voor het rundvee. Soms zijn er voor ouder vee en kalveren aparte stalruimten. Meestal zijn de koestal en de kalverstal in één ruimte, die in zijn geheel "de koestal" wordt genoemd. Men kan de koestal echter ook opvatten als dat deel van de stal waar de koeien staan. Zie voor de fonetische documentatie van het woorddeel (stal) het lemma "stal" (2.1.2). [N 5A, 33; N 5, 105g; JG 1a en 1b; A 10, 9a; L 38, 24; R (s]
I-6
|
| 34646 |
koets |
koets:
kutš (Q117a Waubach)
|
Vierwielig rijtuig met een vierkante gesloten kast voor een klein aantal personen. De kast hangt in riemen of rust op veren. De koetsier heeft een aparte bok. De koets is een van de meest bekende rijtuigen, vandaar dat "koets" ook vaak als algemene benaming voor het vierwielig rijtuig gebruikt wordt. [N 17, 5; N 101, 1-13; N G, 51; L 28, 24; L 36, 70; L A, 288; L 1a-m; S 18; Wi 18; Gi 3,IB; monogr]
I-13
|