| 25023 |
schemering, valavond |
schemer:
d⁄r sjīēmer (Q117a Waubach)
|
schemering, de overgang van licht naar donker [grouwe, griebelegrouwe] [N 22 (1963)]
III-4-4
|
| 20510 |
schenkel |
schenk:
schink (Q117a Waubach)
|
schenkel; Hoe noemt U: Het onderste gedeelte van de achterpoot van een rund met het vlees eraan (schinkel, schenkel, bout, schenk, schonk) [N 80 (1980)]
III-2-3
|
| 17829 |
scheppen |
scheppen:
šøpǝ (Q117a Waubach
[(Laura / Julia)]
[Domaniale, Wilhelmina])
|
Stenen of kolen met de schop laden. [N 95, 503; N 95, 501; N 95, 202; monogr.; Vwo 682; Vwo 768]
II-5
|
| 18298 |
scheren |
scheren:
sjère (Q117a Waubach)
|
scheren [DC 38 (1964)]
III-1-3
|
| 21813 |
scherp de waarheid zeggen |
de ogen uitwassen:
de oge oehtwesje (Q117a Waubach)
|
iemand scherp de waarheid zeggen [blijspeten, uitschijten, bijvegen, uitmesten] [N 85 (1981)]
III-3-1
|
| 32794 |
scherp eggen |
[eggen]:
[eggen] (Q117a Waubach),
voorwaarts [eggen]:
vȳrwats (Q117a Waubach)
|
Werken met een eg die "scherp" is aangespannen. De tanden van de eg staan dan schuin naar voren gericht en gaan dientengevolge diep door de grond heen. Zie afb. 69. De termen zijn primair van toepassing op het werk met de oude houten eg die schuingeplaatste tanden had. In streken waar men gezien de grondsoort met één egtype kon volstaan en bij de bestrijding van onkruid uitsluitend of voornamelijk scherp egde, kan voor "scherp eggen" en "onkruid uiteggen" dezelfde term in gebruik zijn (geweest). Voor het werkwoordelijk deel eggen en de weglating daarvan bij de varianten, zien men de toelichting bij het lemma ''eggen''.' [JG 1a + 1b add.; N 11A, 173a; N P, 15a; monogr.]
I-2
|
| 34199 |
scherp inhebben |
ijzer in de zak:
īzǝr en dǝr zak (Q117a Waubach)
|
Spijsverteringsstoornis die ontstaat doordat de koeien met het voedsel scherpe voorwerpen als stukjes ijzerdraad, spijkers en spelden opnemen. Wanneer deze scherpe voorwerpen in de netmaag terechtkomen, kan er een ernstige spijsverteringsstoornis ontstaan. De dieren herkauwen niet meer, nemen geen voedsel meer op en hebben een lichte trommelzucht. Omdat de netmaag slechts door het middenrif van het hart en hartenzakje gescheiden is, kunnen scherpe voorwerpen gemakkelijk daar terechtkomen. Ze veroorzaken dan een ernstige etterige ontsteking die kan leiden tot de dood van het dier. Zie ook het lemma ''scherp inhebben (ijzer)'' in wbd I.3, blz. 471-472. [N 3A, 93; A 48A, 53]
I-11
|
| 17726 |
scherp kijken |
mieren:
miere (Q117a Waubach),
ogen:
euge (Q117a Waubach)
|
kijken: scherp kijken [miere, blieke] [N 10 (1961)]
III-1-1
|
| 19403 |
scherp, snede |
het scherp:
sjerp (Q117a Waubach)
|
De snijkant van een mes (snee, scherp, waad) [N 79 (1979)]
III-2-1
|
| 24766 |
scherpe boterbloem |
boterbloem:
Veldeke
bòtterblóm (Q117a Waubach)
|
Scherpe boterbloem (ranunculus acris 20 tot 90 cm groot. De stengels zijn behaard; de bladeren zijn handvormig gedeeld of gespleten met gelobde slippen, ze zijn langgesteeld, tevens behaard; de bloemen zijn vrij groot, met ronde steeltjes en zijn goudge [N 92 (1982)]
III-4-3
|