| 30861 |
leest |
leest:
les (P177p Zepperen),
lęjǝs (P177p Zepperen)
|
De pasvorm, meestal van beukenhout, waaraan men de schoenen maakt. "De leest waarop de schoen gemaakt wordt, moet als het ware net een afgietsel zijn van de voet, en voor wat de stand aangaat, geschikt zijn volgens de hoogte der hiel waarvoor hij zal gebruikt worden" (Dierick, pag. 7). [N 60, 185a; N 60, 244a; L 1a-m; L 30, 8; S; monogr.]
II-10
|
| 22749 |
leeuw |
leeuw:
inne lioef (P177p Zepperen),
əne lioof (P177p Zepperen)
|
Leeuw. [ZND 30 (1939)]
III-3-2
|
| 28498 |
leggende werkbij |
leggende werkster:
leggende werkster (P177p Zepperen)
|
Een werkbij die eieren legt. Bij moerloosheid kunnen ook werkbijen optreden als eierenlegster. Maar zij doen dit leggen niet zo goed als de moer. De eieren zijn echter onbevrucht, omdat de werkbij geen darrenzaad heeft ontvangen. Uit de eieren komen alleen darren. Eieren van leggende werkbijen vindt men altijd aan de rand van een cel. Een koningin legt in het midden van de cel. Zie voor de fonetische documentatie van (werkbij) het lemma Werkbij en van (bij) het lemma Bij. [N 63, 62a]
II-6
|
| 21553 |
lei |
lei:
lee (P177p Zepperen)
|
Een lei waarop de kinderen schrijven. [ZND 37 (1941)]
III-3-1
|
| 34147 |
leiden |
leiden:
lēi̯ǝ (P177p Zepperen),
lɛi̯ǝ (P177p Zepperen)
|
De koe laten paren. [N 3A, 30a; JG 1a, 1b; monogr.]
I-11
|
| 30530 |
leien dak |
schaliën dak:
sxǭlǝ dǭk (P177p Zepperen)
|
Met leien gedekt dak. Zie ook de lemmata 'Rijndak' en 'Maasdak'. [L 37, 26c; N 79, 5 add.]
II-9
|
| 33786 |
lendenen en kuil |
miltkuil(en):
mi.ljtkǫu̯l (P177p Zepperen)
|
Achter de rug liggen de lendenen. Bij een welgevormd paard gaan de lendenen, die sterk en goed gespierd moeten zijn, ongemerkt in kruis en flanken over. De miltkuilen of -holten vormen het gedeelte van de flanken tussen heupgewricht en de laatste rib, een holte aan de buik ter hoogte van de milt. Een paard heeft bij voorkeur kleine miltkuilen. Zie afbeelding 2.30. [JG 1a, 1b, 2c]
I-9
|
| 25627 |
leng |
bedorven:
bǝdørvǝ (P177p Zepperen)
|
Leng is een ziekte in het brood veroorzaakt door de "lengbacil". De leng openbaart zich allereerst door een onaangename zoete geur tezamen met een verkleuring en kleverig worden van de kruim van het brood (Schoep blz. 117). Werkt de leng door dan wordt de verkleuring groter, de kruim wordt kleveriger en de geur wordt zeer onaaangenaam. Breekt men het brood door, dan ziet men bruine kleverige draden tussen de afgebroken delen. Het brood is dan niet voor consumptie geschikt. Bij normale omstandigheden van vocht en temperatuur kan de leng-bacil zich niet ontwikkelen. In de zomermaanden is het ontstaan van leng het meest voor de hand liggend. Zo snel mogelijke afkoeling van het brood en het bewaren op een koele luchtige plaats bestrijdt doelmatig het euvel van de leng (Schoep blz. 147). Het lemma bestaat uit verschillende grammaticale categorieën. [N 29, 72; N 29, 68a; monogr.]
II-1
|
| 24895 |
lente, voorjaar |
opgang:
opgang (P177p Zepperen),
opgānk (P177p Zepperen)
|
lente [ZND 30 (1939)]
III-4-4
|
| 18955 |
lepe, doortrapte kerel |
lepe, een -:
leepe (P177p Zepperen),
loze, een -:
looze (P177p Zepperen),
vos:
vos (P177p Zepperen)
|
doortrapte kerel [ZND 30 (1939)]
III-1-4
|