| 34532 |
een ei |
ei:
ei̯ (P177p Zepperen),
ē (P177p Zepperen),
ēi̯ǝ (P177p Zepperen),
ęi̯.ǝ (P177p Zepperen),
ęi̯ǝ (P177p Zepperen),
eitje:
ēkǝ (P177p Zepperen)
|
[L 1a-m; L 3, 8; L 5, 79; L 26, 13b; L 30, 18b; L 35, 7; JG 1b; RND 123; Vld.; monogr.]
I-12
|
| 19855 |
een huis huren |
huren:
hy(3)̄rə (P177p Zepperen)
|
een huis huren [ZND 27 (1938)]
III-2-1
|
| 30049 |
een huis uitzetten |
uitpilotten:
ǫwtplǫtǝ (P177p Zepperen)
|
De omtrek van een te bouwen huis met palen en planken uitzetten. [N 30, 24a; monogr.]
II-9
|
| 28628 |
een koningin opzetten |
moederen:
mōjǝrǝn (P177p Zepperen)
|
Een moerloos volk een koningin geven. [N 63, 100c; monogr.]
II-6
|
| 22780 |
een kring op de grond trekken |
een ring op de grond trekken:
innen reenk op de grond trekke (P177p Zepperen),
ənən rijnək trekke op de groənd (P177p Zepperen)
|
Een kring op de grond trekken. [ZND 29 (1938)]
III-3-2
|
| 31607 |
een paard beslaan |
beslaan:
bǝsluǝ.n (P177p Zepperen)
|
Een paard van hoefijzers voorzien. Tijdens het beslaan wordt het paard in de hoefstal van de smidse geplaatst. De hoefsmid verwijdert eerst met behulp van de hoefhamer en de hoeftang het oude hoefijzer. Vervolgens bewerkt hij de hoef door middel van het hoefmes en de hoefrasp. Het nieuwe hoefijzer wordt gewoonlijk warm gepast. Daarvoor wordt het gelijkmatig donkerrood verhit en enige ogenblikken tegen de besneden hoef gehouden. Het ijzer moet overal dicht tegen de hoef passen; aan onverbrande plaatsen onder de hoef kan de smid zien dat deze nog met de hoefrasp moet worden bijgewerkt. Het ijzer wordt met hoefnagels aan de hoef bevestigd. De nagels worden daartoe eerst met behulp van de beslaghamer door de hoef geslagen. Dan worden de uitstekende uiteinden van de hoefnagels met de hoeftang tot op 3 mm afgeknepen. Het gedeelte van de hoefnagel dat nog uitsteekt, wordt vervolgens omgeslagen in een uitholling van de hoef die door middel van de onderkapper is gemaakt. Tot slot wordt de hoef soms nog met de hoefrasp bijgewerkt. [JG 1a; JG 1b; N 100, 17; monogr.]
II-11
|
| 32592 |
een riek mest |
flok/vlok (mest):
flǫk (P177p Zepperen),
riek (mest):
rek (P177p Zepperen)
|
Een riek mest is de hoeveelheid mest die men in één keer met de riek kan opnemen. Die hoeveelheid is kleiner naarmate de mest meer verteerd is en daardoor gemakkelijker uiteenvalt. Van de termen die in dit lemma voorkomen, zijn er sommige (ook) van toepassing op een brok of klont mest: een aaneenklevende, weke massa goed verteerde mest. [N M, 12a; JG 1a + 1b + 2c; N 11A, 14; monogr.]
I-1
|
| 18077 |
een verkoudheid hebben |
ik heb een verkoudheid opgelopen of ik heb een kou te pakken. worden er ook uitdrukkingen gebruikt waarin verkouden of verkoudheid ontbreekt, als b.v. ik heb he:
ich hep `n valling (P177p Zepperen),
ich hep het zitten (P177p Zepperen)
|
Verkoudheid. Op welke wijze wordt dit gewoonlijk uitgedrukt? B.v. Ik ben verkouden [Lk 05 (1955)]
III-1-2
|
| 33877 |
een veulen werpen |
veulen:
vø̜i̯.lǝ (P177p Zepperen)
|
Als de weeën toenemen, gaat de merrie liggen. De geboorte begint, als de vliezen breken en het vruchtwater wegloopt. [JG 1a, 1b; N 8, 52]
I-9
|
| 28606 |
een zwerm opvangen |
vaten:
vę̄tǝn (P177p Zepperen),
vǭǝ.tǝ (P177p Zepperen)
|
Het opvangen van een zwerm in een schepkorf. Wanneer een zwerm zich vastgezet heeft aan een tak of iets dergelijks, dan brengt de imker een kleine schepkorf onder de tros. Met een flinke ruk aan de tak valt de zwerm in de korf. Wanneer de bijen in de korf zitten, wordt deze langzaam omgedraaid, omdat de bijen zich aan de strowand of aan elkaar moeten kunnen vastklemmen. Soms moet men een tweede of derde ruk aan de tak geven. Hoe langer een zwerm hangt, hoe vaster hij zit. Een imker moet dus met scheppen niet al te lang wachten. De objecten zwerm, bij e.a. zijn in dit lemma niet gedocumenteerd. [N 63, 84a; JG 1a+1b; JG 2b-5, 4; Ge 37, 105; monogr.]
II-6
|