e-WLD begrippen 

 
 
Filteren... plaats=Zonhoven

Overzicht

BegripTrefwoord: dialectopgave (plaats)Omschrijving
een boogje breken glas in bogen breken: glas in bogen breken (Zonhoven) Het schrapglas in gebogen vorm breken, zodat men daarmee de zool kan schrappen. [N 60, 119c] II-10
een borrel drinken een drupje drinken: verzamelfiche, ook mat. van ZND 1a-m  ən drəpkən dreŋkə (Zonhoven), een pakken: verzamelfiche, ook mat. van ZND 1a-m  in pakə (Zonhoven), proeven: pruuven (Zonhoven) druppel (drinken), een borrel pakken [ZND 23 (1937)] || jenever drinken; Hoe noemt U: Jenever drinken (proeven, likken) [N 80 (1980)] III-2-3
een boterham smeren smeren: smērə (Zonhoven), stroep óbbe boo.ëteram smee.ëre: siroop op de boterham smeren  smee.ëre (Zonhoven) smeren [RND] III-2-3
een brok steenkool klot: klot (Zonhoven  [(Zwartberg)]   [Eisden]) Een dikke brok steenkool. [N 95, 464; monogr.] II-5
een cadeau geven geven: geven (Zonhoven) Kado geven [schenken, besteken]. [N 89 (1982)] III-3-2
een ei ei: ē (Zonhoven), ēi̯ (Zonhoven), ē̜i̯ (Zonhoven), ęi̯ (Zonhoven), eitje: ēkǝ (Zonhoven) [L 1a-m; L 3, 8; L 5, 79; L 26, 13b; L 30, 18b; L 35, 7; JG 1b; RND 123; Vld.; monogr.] I-12
een geerakker ploegen een geer omakkeren: nǝ gīǝr ømakǝrǝ (Zonhoven) Afhankelijk van de gebruikte ploeg en de gevolgde ploegwijze kan de geer van een trapeziumvormige akker op verschillende manieren worden geploegd. Wordt de akker met een wentel- of een keerploeg bewerkt, dan kan men a) met de geer beginnen en dan - schuin tegen de geervoren aan - de lange voren ploegen, of b) met de lange voren beginnen en op de overblijvende geer korter wordende voren ploegen, waarbij tenslotte - schuin op de geervoren - nog enige lange sluitvoren worden geploegd. Op een uiteen te ploegen geerakker ploegt men vanaf de zijkanten eerst de lange voren, totdat men de in midden uitgezette geer bereikt. Daar ploegt men dan korter wordende voren, die in het midden (waar men moest keren) worden aangevuld met een aantal lange sluitvoren. Wordt die geerakker het jaar daarop bijeengeploegd, dan ploegt men in het midden eerst het daar uitgezette geerstuk bijeen; daarop laat men dan de lange voren volgen. Als een trapeziumvormige akker geploegd kan worden in voren die in dezelfde richting lopen als de evenwijdige korte en lange zijde van het stuk, hoeft men geen geer te ploegen. Voor het([...)-gedeelte van sommige varianten zie men het vorige lemma. [N 11, 64; N 11A, 126a + b + c + d; JG 1a + 1b; monogr.; A 33, 9 add.] I-1
een gelofte doen beloven: iets beloven (Zonhoven) Een gelofte doen, afleggen bijv. om op bedevaart te gaan [gelaove, jelobe]. [N 96D (1989)] III-3-3
een groef snijden gleuf trekken: gleuf trekken (Zonhoven) Een groef in het loopvlak van de zool maken. [N 60, 106c] II-10
een hond vleien strelen: strelen (Zonhoven) Hoe noemt u een hond vleien (fluren, flemen) [N 83 (1981)] III-2-1