| 18347 |
schoenlepel |
aantrekker:
ao.ëntrèkker (Q001p Zonhoven),
oantrekker (Q001p Zonhoven)
|
aantrekker: schoenlepel || Schoenlepel, laarzenknecht. Hulpmiddel, uitgehold naar de vorm van de hiel, waarlangs deze gemakkelijk in de schoen glijdt, schoenhoorn [N 114 (2002)]
III-1-3
|
| 30812 |
schoenmaker |
schoenmaker:
šūǝnmākǝr (Q001p Zonhoven)
|
In dit lemma zijn zowel de benamingen verwerkt voor "de persoon die schoeisel vervaardigt" als voor "de persoon die schoeisel repareert". [N 60, 216a; N 60, 231a; Wi 2; N 60, 75; monogr.]
II-10
|
| 30854 |
schoenmakershamer |
schoenmakershamel:
schoenmakershamel (Q001p Zonhoven)
|
De algemene schoenmakershamer die men voor een groot aantal bewerkingen gebruikt. Doorgaans heeft de schoenmaker twee hamers: een grote om het geweekte zoolleer te kloppen en de hakken toe te slaan en een minder grote voor het nagelen en andere bewerkingen. Beide hamers zijn rond van kop en breed van bek. De kop mag echter niet te bolrond zijn, omdat men daarmee niet overal het zoolleer even vast en effen kan kloppen en men daarmee niet goed kan nagelen (Dierick, pag. 84). Volgens de informant van Q 253 heeft de schoenmaker meestal alleen maar de typische schoestershamer. Hij beschrijft die als volgt. De scherpe kant is ongeveer 4 mm dik en 25 tot 30 mm breed, gebogen. Die kant versmalt tot op een 15 mm, verbreedt ter hoogte van het oog en loopt in een ronde of de achthoekige vorm uit naar het vlak, een soort paddestoel met ongeveer 35 mm doorsnede, lichtjes bolrond. De hamer is over zijn geheel gebogen. Hij heeft een lengte van 18 tot 25 cm en weegt tussen de 400 en de 600 gram. De steel is niet langer dan 16 tot 20 cm. Zie afb. 8. [N 60, 183a]
II-10
|
| 31080 |
schoenmakerslamp |
petrollamp:
pǝtrǫllamp (Q001p Zonhoven)
|
De lamp die op petroleum brandt en waarboven de polijstinstrumenten verwarmd worden. Volgens de informant van Q 253 verwarmt men ter plekke boven een kaars. [N 60, 140a]
II-10
|
| 30844 |
schoenmakersmes |
schoenmakersmes:
schoenmakersmes (Q001p Zonhoven)
|
Het algemene schoenmakersmes dat voor allerlei bewerkingen wordt gebruikt. Men kent lichte en zware schoenmakersmessen. Zie afb. 2. [N 60, 173; N 60, 240b]
II-10
|
| 18394 |
schoensmeer |
blink:
bleͅnk (Q001p Zonhoven, ...
Q001p Zonhoven),
bli.nk (Q001p Zonhoven, ...
Q001p Zonhoven,
Q001p Zonhoven),
blink (Q001p Zonhoven, ...
Q001p Zonhoven),
zwarte was:
zwarte was (Q001p Zonhoven)
|
**blink: schoensmeer || Het latere schoensmeer, waarmee wordt gezwart? [N 60 (1973)] || schoensmeer || schoensmeer (blink) [ZND 01 (1922)], [ZND 01 (1922)]
III-1-3, III-2-1
|
| 18463 |
schoensmeer? |
zwartsel:
Bestaat uit poeder en mengen met water.
zwartsel (Q001p Zonhoven)
|
Hoe noemt u het vocht waarmee bepaalde delen van de schoen werden zwart gemaakt? (zwartnat, zwartsel?) Hoe wordt dit gemaakt? [N 60 (1973)]
III-1-3
|
| 18185 |
schoenveter |
nestel:
nestel (Q001p Zonhoven),
Jongeren.
nèstel (Q001p Zonhoven),
staartel:
sjartel (Q001p Zonhoven),
startel (Q001p Zonhoven, ...
Q001p Zonhoven),
startəl (Q001p Zonhoven, ...
Q001p Zonhoven),
z. ook o. veter. Zie ook afb. p.447.
startel (Q001p Zonhoven)
|
**nestel: veter || *startel: veter || Een niet leren koordje? [N 60 (1973)] || Het leren koordje waarmee men de schoenen dichtrijgt? [N 60 (1973)] || Nestel (van den schoen; fr. lacet). [ZND 05 (1924)]
III-1-3
|
| 19919 |
schoffel |
schoffel:
schòffel (Q001p Zonhoven),
sxofǝl (Q001p Zonhoven),
šxofǝl (Q001p Zonhoven),
Verklw. schuffelke
schòffel (Q001p Zonhoven)
|
Gereedschap om onkruid af te snijden en om de grond los te maken. Het bestaat uit een soort mes dat met behulp van een lange steel door de grond geschoven wordt. [N 18, 18a en 48; JG 1a, 1b; A 47, 11a; monogr.; add. uit N 15, 6; N 18, 4 en 50; GV, K7] || schoffel || tuingereedschap om onkruid los te maken
I-5, III-2-1
|
| 33302 |
schoffelen, wieden met de schoffel |
schoffelen:
sxofǝlǝ(n) (Q001p Zonhoven),
šxofǝln (Q001p Zonhoven)
|
Met een schoffel de bovengrond tussen de plant(rijen) van een gewas zodanig bewerken dat de korstige bovenlaag verkruimeld en het onkruid afgestoken wordt. Het woord schoffelen kan niet alleen in absolute zin gebruikt worden, maar laat zich ook verbinden met een object. Dat kan de te bewerken grond zijn (akker, tuin, enz.) maar ook het te verzorgen gewas dat op die grond staat (bijv. de bieten), en ook het onkruid. [N 15, 6; JG 1a, 1b; monogr.; add. uit A 47, 11a]
I-5
|