| 25831 |
bierklaarsel |
beenderen:
beenderen (mv.) (Q095p Maastricht),
bereidsel:
bręjsǝl (L210p Venray),
clarifiant:
xlōrǝfiant (L290p Panningen),
gelatine:
gelatine (P180p Kerkom),
šelǝtīn (Q020p Sittard),
iers mos:
īrs mǫs (Q099p Meerssen),
ijslands mos:
ijslands mos (Q095p Maastricht),
kalfsknook:
kalǝfsknōǝk (Q032p Schinnen),
kawfsknǭk (Q020p Sittard),
(mv.)
kalǝfsknø̜̄k (L325p Horn),
klaarmiddelen:
klø̜̄rmedǝlǝ (Q095p Maastricht),
klaarsel:
klø̄rsǝl (L318p Stramproy),
klø̜̄rsǝl (Q095p Maastricht),
klaringsmiddel:
klǭreŋsmedǝl (L318p Stramproy),
knoken:
knø̄k (Q099p Meerssen),
saliansky:
saliansky (Q095p Maastricht),
spaanders:
spāndǝrs (Q095p Maastricht),
spanen:
špiǝnǝ (Q032p Schinnen),
vislijm:
vøšlīm (Q099p Meerssen, ...
Q032p Schinnen,
Q101p Valkenburg),
vɛsl ̇im (L289p Weert),
vɛslīm (L325p Horn, ...
Q095p Maastricht),
wijnsteen:
winst ̇ęjn (L289p Weert)
|
Het middel dat aan het bier wordt toegevoegd om dit te klaren. Uit de opgave blijkt dat er nogal veel verschillende middelen door de diverse bierbrouwers worden gebruikt. Volgens P. Chambille de Beaumont (pag. 8) werd in Maastricht gebruik gemaakt van "saliansky". Dit was een klaringsmiddel dat bestond uit de vellen van een vis (saliansky) die uit Rusland werd geïmporteerd. Ook de respondent uit L 210 merkt op dat het "bereidsel" was gemaakt van een Russische vis. Het werd bereid met azijn. Men moest het "bereidsel" kloppen tot het "kort" was, waarna het bij het bier in de ton werd gedaan. De zegsman uit Q 99 vermeldt, evenals P. Chambille de Beaumont, dat de "vislijm" werd aangemaakt in een bierketel en geroerd met een "bezempje", een kort roeachtig voorwerp. De invuller uit Q 99 merkt op dat het klaarsel werd gemaakt van runderbeenderen, terwijl volgens de respondent uit P 180 de "gelatine" werd getrokken uit de poten van koeien. [N 35, 83; monogr.]
II-2
|