| 31422 |
booromslag |
boor:
bǫwr (K353p Tessenderlo),
bǭwr (P047p Loksbergen),
boordrouw:
bǫardraw (Q121c Bleijerheide, ...
Q121a Chevremont,
Q121d Haanrade,
Q121e Kaalheide,
Q121p Kerkrade,
Q121b Spekholzerheide),
booromslag:
bōrømšlāx (Q119p Eygelshoven, ...
Q121p Kerkrade),
bǭromslāx (Q015p Stein),
bǭromšlāx (L299p Reuver, ...
L299p Reuver),
bǭrø̜mšlā.x (L270p Tegelen),
bǭrǫmslāx (L382p Montfort),
boorslag:
bō.rslāx (L318b Tungelroy),
boortje:
børʔǝ (K353p Tessenderlo),
booruitslag:
bū.rȳtslāx (L289p Weert),
boorwinde:
bǫarweŋ (Q121c Bleijerheide, ...
Q121a Chevremont,
Q121d Haanrade,
Q121e Kaalheide,
Q121p Kerkrade,
Q121b Spekholzerheide),
boorzwengel:
bōrzweŋǝl (L159a Middelaar, ...
L216a Oostrum),
bōržweŋǝl (L291p Helden, ...
L291p Helden,
L290p Panningen,
L290p Panningen),
bǭrsweŋǝl (L210p Venray),
bǭrswøŋǝl (Q108p Wijnandsrade),
bǭrzweŋǝl (L165p Heijen, ...
L248p Lottum,
L217p Meerlo,
L382p Montfort,
L163p Ottersum,
L192a Siebengewald,
Q015p Stein,
L213p Well),
bǭrzwøŋǝl (Q015p Stein),
bǭršweŋǝl (L294p Neer),
bǭršwøŋǝl (Q111p Klimmen, ...
Q204a Mechelen,
Q116p Simpelveld),
bǭržweŋǝl (L330p Herten, ...
L294p Neer,
L385p Sint Odilienberg,
L270p Tegelen),
bǭržwøŋǝl (Q033p Oirsbeek),
boorzwong:
boorzwong (L421p Dilsen),
bōržwøŋk (Q099q Rothem),
bǫwrzwam (P176b Bevingen),
bǫwǝrzwuŋ (K353p Tessenderlo),
bǭršwøŋk (Q204a Mechelen),
borendrouw:
boarǝdry (Q253p Montzen),
drouw:
dry (Q284p Eupen),
drǫw (Q121b Spekholzerheide),
omslag:
omslag (L426p Buchten),
omslā.x (L424p Meeswijk),
omslāx (L421p Dilsen, ...
L321p Neeritter,
Q015p Stein,
L318b Tungelroy),
omšlāx (Q021p Geleen),
ømslāx (Q095p Maastricht),
ǫmslāx (L381p Echt, ...
L382p Montfort),
ǫmšlāx (L330p Herten, ...
L330p Herten,
Q111p Klimmen,
L434p Limbricht),
zweng:
zwęŋk (Q095p Maastricht),
zwengel:
zweŋǝl (L271p Venlo),
zwøŋǝl (Q018p Geulle),
zwɛŋǝl (K317p Leopoldsburg),
šweŋǝl (L387p Posterholt),
zwong:
zwo.ŋk (Q162p Tongeren),
zwoŋ (Q162p Tongeren),
zwoŋk (P219p Jeuk),
zwuŋ (K353p Tessenderlo),
zwuŋk (Q083p Bilzen, ...
Q083p Bilzen),
zwøŋk (Q019b Groot Genhout, ...
Q095p Maastricht),
zwōŋk (Q005p Zutendaal),
zwǫŋ (K317p Leopoldsburg),
zwǫŋk (Q086p Eigenbilzen, ...
Q086p Eigenbilzen,
Q180p Mal,
L424p Meeswijk),
šwøŋk (Q020p Sittard
[(meervoud: šwøŋkǝ of šwøŋ)]
),
žwøŋk (Q027p Doenrade, ...
Q099q Rothem),
žwø̄ŋk (Q193p Gronsveld)
|
Een C-vormige houten of metalen kruk waarmee bij de omslagboor een draaiende beweging aan het boorijzer wordt gegeven. Aan de bovenzijde is een leunknop aangebracht waarmee men tijdens het boren met de hand of met de borst druk kan uitoefenen op het boorijzer. Zie ook afb. 81 en het lemma ɛbooromslagɛ in Wld II.11, pag. 84. De omslagboor wordt door verschillende houtbewerkers gebruikt. De klompenmaker boort er bijvoorbeeld koppelgaatjes mee in klompen. Zie voor de woordtypen boordrouw en borendrouw uit respectievelijk Kerkrade e.o. (Q 121) en Montzen (Q 253) ook RhWb (I), kol. 1437, s.v. Drau, ø̄das Gestell am Handbohrer, das den eingesetzten Bohrer dreht, Bohrwinde Drehbügelø̄.' [N 33, 133; N 53, 161a; N 97, 110a; A 29a, 14a-14b; monogr.] || Een soort beugel in de vorm van een letter C met aan de bovenzijde een knop en aan de onderzijde een boorhouder. De booromslag wordt gebruikt om een boorijzer met de hand rond te draaien. De knop wordt daarbij tegen de borst geplaatst, terwijl tegelijkertijd met de beugel een draaiende beweging wordt gemaakt. Zie ook afb. 128. Zie voor het woordtype drouw (Q 121b, Q 284) ook RhWb I, kol. 1437, s.v. Drau: ...das Gestell am Handbohrer, das den eingesetzten Bohrer dreht, Bohrwinde, Drehbügel" en Wbd II.6, pag. 1980, lemma "booromslag", woordtype boordroef (L 205, L 206). [N 33, 153-154; N 33, 143; N 33, 121; monogr.]
II-11, II-12
|