24504 |
els |
aflapels:
aflapɛls (L163a Milsbeek, ...
L115p Mook),
bros:
bros (L164p Gennep, ...
L267p Maasbree),
broš (Q021p Geleen, ...
Q117b Rimburg,
Q032p Schinnen),
brø̜š (Q015p Stein),
els:
aels (L381p Echt, ...
Q020p Sittard,
Q020p Sittard),
ailze (L332p Maasniel),
eejlts (Q113p Heerlen, ...
Q113p Heerlen),
els (P179p Aalst, ...
L417p As,
Q071p Diepenbeek,
P186p Gelinden,
P050p Herk-de-Stad,
Q074p Kortessem,
P057p Kuringen,
K278p Lommel,
P176p Sint-Truiden,
P174p Velm,
P196p Veulen,
Q078p Wellen,
K361p Zolder,
Q001p Zonhoven),
eëls (Q121c Bleijerheide, ...
Q121a Chèvremont,
Q121d Haanrade,
Q121e Kaalheide/Onderspekholz,
Q121p Kerkrade,
Q121b Spekholzerheide),
ēls (L215p Blitterswijck, ...
L214a Geysteren,
L217p Meerlo,
L246a Swolgen,
L245b Tienray,
L214p Wanssum),
ēͅls (L424p Meeswijk),
eͅls (P047p Loksbergen),
eͅlzə mv (Q254p Henri-Chapelle),
ils (P197p Heers, ...
P176p Sint-Truiden),
iǝls (P197p Heers, ...
Q089p Martenslinde),
jèlz (Q077p Hoeselt),
èls (L318b Tungelroy),
èlz(e) (L360p Bree),
èèls (L417p As, ...
L317p Bocholt,
L360p Bree,
L363p Ellikom,
L366p Gruitrode,
L364p Meeuwen,
L367p Neerglabbeek,
L368p Neeroeteren,
L416p Opglabbeek,
L415p Opoeteren,
L358p Reppel),
ø̜ls (L417p As),
ęjls (Q088p Lanaken),
ęls (Q102p Amby, ...
L327p Beegden,
Q103p Berg / Terblijt,
K358p Beringen,
K318p Berverlo,
L215p Blitterswijck,
L360p Bree,
Q035p Brunssum,
L323p Buggenum,
L381p Echt,
L429p Guttecoven,
Q002p Hasselt,
L414p Houthalen,
L320p Hunsel,
L422p Lanklaar,
P046p Linkhout,
P047p Loksbergen,
L377p Maasbracht,
P045p Meldert,
L382p Montfort,
L288p Nederweert,
L216p Oirlo,
K357p Paal,
L385p Sint Odilienberg,
P176p Sint-Truiden,
L378p Stevensweert,
K358b Tervant,
K353p Tessenderlo,
Q208p Vijlen,
P044p Zelem),
ę̄.ls (L422p Lanklaar),
ę̄ls (L378q Berkelaar, ...
Q035p Brunssum,
L381p Echt,
Q086p Eigenbilzen,
L353p Eksel,
Q021p Geleen,
Q021p Geleen,
L286p Hamont,
Q002p Hasselt,
L165p Heijen,
L325p Horn,
L246p Horst,
Q121p Kerkrade,
Q016q Krawinkel,
L422p Lanklaar,
Q104a Limmel,
L248p Lottum,
L377p Maasbracht,
Q095p Maastricht,
L245p Meterik,
L319p Molenbeersel,
L371p Ophoven,
L314p Overpelt,
L381b Peij,
L387p Posterholt,
Q032a Puth,
L293p Roggel,
Q032p Schinnen,
L313p Sint Huibrechts Lille,
L318p Stramproy,
Q097p Ulestraten,
L289p Weert,
Q078p Wellen,
L375p Wessem),
ę̄lz (L360p Bree),
ɛls (L191p Afferden, ...
Q102p Amby,
L250p Arcen,
L295p Baarlo,
L324p Baexem,
L300p Beesel,
L297p Belfeld,
L192p Bergen,
Q121c Bleijerheide,
L269p Blerick,
L421p Dilsen,
L430p Einighausen,
L164p Gennep,
L249p Grubbenvorst,
L246c Hegelsom,
L291p Helden,
L330p Herten,
L246p Horst,
L269a Hout-Blerick,
L320p Hunsel,
L320b Kelpen,
L298p Kessel,
Q167p Koninksem,
L376p Linne,
P047p Loksbergen,
L248p Lottum,
L267p Maasbree,
L265p Meijel,
L246b Melderslo,
L209p Merselo,
L163a Milsbeek,
L288p Nederweert,
L326q Oler,
K315p Oostham,
L290p Panningen,
L381b Peij,
Q012p Rekem,
L299p Reuver,
L329p Roermond,
L266p Sevenum,
Q015p Stein,
L296p Steyl,
L270p Tegelen,
L318b Tungelroy,
L268p Velden,
L271p Venlo,
L210p Venray,
P211p Waasmont,
L214p Wanssum,
Q117a Waubach,
Q001p Zonhoven),
ɛ̄ls (L164p Gennep, ...
L217p Meerlo,
L293p Roggel,
L374p Thorn,
Q014p Urmond,
L215a Wellerlooi),
ẽ̜ls (L316a Lozen),
alvus viridis
øls (P213p Niel-bij-St.-Truiden),
WLD = els
aels (L387p Posterholt, ...
L387p Posterholt),
elsie:
ɛlsi (K360p Heusden),
elsje:
elsǝn (L414p Houthalen),
elzǝ (K357p Paal, ...
K358b Tervant),
elžǝ (K357p Paal),
ø̜lzǝ (P051p Lummen),
ę̄lzǝ (L360p Bree),
ɛlzǝn (K353p Tessenderlo),
ɛ̄lsǝ (L360p Bree),
elst:
ę̄lst (L244c America),
ɛlst (P164p Neerhespen),
elzenboom:
{Alnus glutinosa]
ièlsë(bòum) (Q162p Tongeren),
elzenstruik:
ièlsëstroek (Q162p Tongeren),
naaiels:
niǝnɛls (Q121c Bleijerheide),
nɛ̄jɛls (L163a Milsbeek, ...
L293p Roggel),
pennebros:
pɛnǝbrǫs (L265p Meijel),
pik:
pek (L245b Tienray),
piknaald:
peknę̄lt (Q099p Meerssen),
pin:
pęn (L313p Sint Huibrechts Lille),
pinbros:
penbros (L115p Mook),
penbrǫs (L163a Milsbeek),
priem:
prem (Q071p Diepenbeek, ...
Q009p Maasmechelen),
prim (K358p Beringen, ...
Q083p Bilzen,
P182p Buvingen,
Q086p Eigenbilzen,
L165p Heijen,
P050p Herk-de-Stad,
L211p Leunen,
K278p Lommel,
L248p Lottum,
P183p Mielen-boven-Aalst,
K315p Oostham,
L355p Peer,
Q012p Rekem,
Q093p Rosmeer,
P176p Sint-Truiden,
L246a Swolgen,
K353p Tessenderlo,
Q162p Tongeren,
Q178p Val-Meer,
L210p Venray,
Q078p Wellen),
pręjm (Q160p Bommershoven, ...
Q284p Eupen,
Q002p Hasselt,
Q033p Oirsbeek,
Q032p Schinnen),
prę̄m (L250p Arcen, ...
L417p As,
Q019p Beek,
L300p Beesel,
L269p Blerick,
Q096a Borgharen,
L434a Broeksittard,
L381p Echt,
Q198p Eijsden,
Q007p Eisden,
L326p Grathem,
Q203p Gulpen,
L286p Hamont,
Q113p Heerlen,
L330p Herten,
L246p Horst,
L377p Maasbracht,
L372p Maaseik,
L321p Neeritter,
Q010p Opgrimbie,
Q012p Rekem,
L299p Reuver,
L420p Rotem,
L266p Sevenum,
Q187p Sint Pieter,
Q015p Stein,
L378p Stevensweert,
L296p Steyl,
L423p Stokkem,
L432p Susteren,
L331p Swalmen,
L374p Thorn,
Q013p Uikhoven,
L271p Venlo,
P211p Waasmont),
prījǝm (P188p Hoepertingen, ...
P055p Kermt),
prīm (Q007p Eisden, ...
P186p Gelinden,
L164p Gennep,
L286p Hamont,
Q167p Koninksem,
Q158p Riksingen,
L313p Sint Huibrechts Lille,
P211p Waasmont),
prīǝm (Q156p Borgloon),
prɛjm (Q160p Bommershoven),
priempje:
primkǝ (L417p As),
prik:
prek (L324p Baexem),
prikker:
prekǝr (Q030p Schinveld),
schoenmakerspriem:
sxoǝnmękǝrsprim (Q080p Vliermaal),
šunmǭkǝrsprīm (Q003p Genk),
schoesterpriem:
sxustǝrprę̄m (L269p Blerick),
schoesterszuil:
sxustǝsžyl (Q253p Montzen),
vlijm:
vlem (P183p Mielen-boven-Aalst),
zuil:
zyjǝl (L422p Lanklaar),
zyl (Q106p Bemelen, ...
Q103p Berg / Terblijt,
Q029p Bingelrade,
L269p Blerick,
L426p Buchten,
L431p Dieteren,
Q207p Epen,
Q021p Geleen,
L425p Grevenbicht / Papenhoven,
Q203p Gulpen,
Q110p Heek,
Q113p Heerlen,
L291p Helden,
L269a Hout-Blerick,
L320b Kelpen,
Q121p Kerkrade,
Q111p Klimmen,
L379p Laak,
L434p Limbricht,
Q016p Lutterade,
Q009p Maasmechelen,
Q192p Margraten,
Q204a Mechelen,
Q099p Meerssen,
Q034p Merkelbeek,
Q196p Mheer,
Q253p Montzen,
Q022p Munstergeleen,
L321p Neeritter,
L433p Nieuwstadt,
Q036p Nuth,
L427p Obbicht,
L380p Ohé,
Q033p Oirsbeek,
L326q Oler,
L288a Ospel,
L290p Panningen,
L387p Posterholt,
Q032a Puth,
Q012p Rekem,
Q117b Rimburg,
Q099q Rothem,
Q118p Schaesberg,
Q098p Schimmert,
Q032p Schinnen,
Q030p Schinveld,
Q101a Sibbe / IJzeren,
Q116p Simpelveld,
L385p Sint Odilienberg,
Q020p Sittard,
Q031p Spaubeek,
Q112b Ubachsberg,
Q097p Ulestraten,
Q222p Vaals,
Q101p Valkenburg,
Q208p Vijlen,
Q112p Voerendaal,
L289p Weert),
zyǝl (Q027p Doenrade, ...
Q284p Eupen,
L422p Lanklaar,
L381a Putbroek),
zȳl (L324p Baexem, ...
L327p Beegden,
L300p Beesel,
L378q Berkelaar,
L426p Buchten,
L381p Echt,
Q207p Epen,
L328p Heel,
L292p Heythuysen,
L426z Holtum,
L319p Molenbeersel,
Q010p Opgrimbie,
L290p Panningen,
L296p Steyl,
L318b Tungelroy,
L386p Vlodrop),
zȳǝl (Q284p Eupen),
zøl (Q102p Amby, ...
L430p Einighausen,
Q202p Eys,
L429p Guttecoven,
Q199p Moelingen,
Q200p s-Gravenvoeren),
zø̜jl (Q102p Amby, ...
Q198p Eijsden,
Q193p Gronsveld,
Q105p Heer),
žyl (Q112p Voerendaal),
zuiltje:
zilkǝ (L417p As),
zylkǝ (L371p Ophoven),
zȳlkǝ (L319p Molenbeersel),
zīlkǝ (L368p Neeroeteren),
zuul:
zuul (Q019p Beek, ...
L321p Neeritter)
|
els [N 92 (1982)] || els, bom || els, boom of struik || els, elzenboom || els, loofboom || els, struik of boom || elzeboom || elzenboom [ZND m], [ZND m] || elzestruik || Het gebogen, puntige instrument om gaatjes voor het naaien vóór te steken. Men kent een spanels, een doornaaiels en een bros. Dierick zegt op pag. 83: "Het klein en broos werktuig dat een schoenmaker dagelijks te gebruiken heeft is het elsen. Daar zijn er verscheidene grootten en soorten. De elsens om binnenzolen te naaien zijn gekromd en moeten geschikt zijn licht of zwaar volgens het werk; een lang, zwaar elsen is goed voor zwaar manswerk en om in te rijgen. Een zwaar elsen om licht te naaien is altijd af te keuren, daar een fijne draad niet goed sluiten kan in de wijde gaten door het elsen in de binnenzool gemaakt en dus geen vaste naad kan voortbrengen. Gewoonlijk is de punt van een nieuw elsen te dik en moet wat verscherpt worden om goed door het leder te kunnen steken; het gebeurt wel eens dat de punt afkraakt, dit kan hersteld worden met er een aan te slijpen. Het elsen moet in een houten handvatsel vastgezet worden en moet er recht in zitten; het mag noch achteruit noch vooruit hellen en bijzonderlijk niet scheef of men is elke steek in gevaar het te breken, en de hand te kwetsen. [N 60, 176a; N 60, 234; N 60, 176c; S 28; L 5, 62; L B2, 238; L 40, 72; Wi 13; A 27, 17; monogr.] || Welke dialectbenamingen van loofhoutgewassen kent u? [N 74 (1975)]
II-10, III-4-3
|