| 34200 |
kopziekte |
brul zijn:
(de koe is) brɛl (P055p Kermt),
de worm:
dǝ wørm (Q080p Vliermaal),
grashoest:
grāsōs (Q006p Leut),
graskoorts:
graskoorts (P048p Halen),
graskramp:
grāskramp (L355p Peer),
grasziekte:
grasekdǝ (P051p Lummen),
grasiktǝ (P044p Zelem),
groszøktǝ (P050p Herk-de-Stad),
grāsektǝ (K358p Beringen),
grāszekdǝ (Q002p Hasselt),
grǭsziktǝ (P049p Donk),
kopkrank:
kopkraŋk (Q119p Eygelshoven, ...
L270p Tegelen),
kopkrankheid:
kopkraŋkhēt (Q117a Waubach),
kopkraŋkhęi̯t (L434p Limbricht, ...
L329p Roermond),
kopkrankte:
kopkreŋdǝ (L270p Tegelen),
kopkrēŋdǝ (Q007p Eisden),
kopkręŋdǝ (Q111p Klimmen, ...
L434p Limbricht,
Q099q Rothem),
kopkrɛŋdjǝ (L382p Montfort),
kopkrɛŋdǝ (L426p Buchten, ...
Q018p Geulle,
Q193p Gronsveld,
Q112a Heerlerheide,
Q192p Margraten,
Q204a Mechelen,
Q198b Oost-Maarland,
Q099q Rothem),
kopkrɛŋkdǝ (Q099q Rothem, ...
Q020p Sittard,
Q097p Ulestraten),
kopkrɛŋtǝ (Q035p Brunssum, ...
Q197p Noorbeek,
Q203a Reijmerstok),
kopkrɛ̄ŋkdǝ (Q196p Mheer),
kǫpkrē̜ŋdǝ (Q209p Teuven),
kǫpkręŋdǝ (L422p Lanklaar, ...
Q096c Neerharen,
L420p Rotem),
kǫpkręŋtǝ (Q093p Rosmeer),
kǫpkrɛŋdǝ (Q096d Smeermaas, ...
L423p Stokkem),
kopziekte:
kopsykdǝ (Q179p Zichen-Zussen-Bolder),
kopsēkdjǝ (L371p Ophoven),
kopze.ktǝ (Q011p Boorsem, ...
Q009p Maasmechelen),
kopzekdjǝ (L289h Boshoven, ...
L288p Nederweert,
L288a Ospel),
kopzekdǝ (L291p Helden, ...
P054p Spalbeek),
kopzektǝ (P045p Meldert),
kopzeqdǝ (L290p Panningen),
kopziekte (L295p Baarlo, ...
L269p Blerick,
Q211p Bocholtz,
L381p Echt,
Q207p Epen,
L164p Gennep,
L165p Heijen,
Q187a Heugem,
Q039p Hoensbroek,
L426z Holtum,
L377p Maasbracht,
Q095p Maastricht,
L364p Meeuwen,
L265p Meijel,
L383p Melick,
L163a Milsbeek,
Q197p Noorbeek,
L427p Obbicht,
Q033p Oirsbeek,
Q198b Oost-Maarland,
L371p Ophoven,
Q095a Oud-Caberg,
L290p Panningen,
Q098p Schimmert,
L266p Sevenum,
Q101a Sibbe / IJzeren,
Q020p Sittard,
L432p Susteren,
L331p Swalmen,
L268p Velden,
L271p Venlo),
kopzikdjǝ (L371a Geistingen),
kopzikdǝ (Q158p Riksingen),
kopzikt (L159a Middelaar),
kopziktǝ (L312p Neerpelt),
kopzykdǝ (Q180p Mal),
kopzykt (L266p Sevenum),
kopzēk (L326p Grathem),
kopzēkdj (L289p Weert),
kopzēkdjǝ (L324p Baexem, ...
L297p Belfeld,
L320a Ell,
L322p Haelen,
L330p Herten,
L369p Kinrooi,
L321p Neeritter,
L318b Tungelroy),
kopzēktǝ (L269b Boekend, ...
L421p Dilsen,
L366p Gruitrode,
L422p Lanklaar,
L372p Maaseik,
L332p Maasniel,
L373p Roosteren,
Q113a Welten),
kopzękdǝ (P218p Borlo),
kopzīktǝ (Q204a Mechelen),
kǫpsekdǝ (K361a Boekt Heikant, ...
Q004p Gelieren Bret,
Q077p Hoeselt,
Q076p Romershoven,
Q162p Tongeren),
kǫpsektǝ (Q002p Hasselt, ...
K357p Paal,
P176p Sint-Truiden),
kǫpsikdǝ (Q002p Hasselt),
kǫpsiktǝ (L282p Achel, ...
L314p Overpelt),
kǫpsēktǝ (L424p Meeswijk),
kǫpsęi̯ktǝ (L430p Einighausen),
kǫpsękdǝ (Q071p Diepenbeek),
kǫpze.ǝktǝ (L420p Rotem),
kǫpzekdǝ (K358p Beringen, ...
Q077p Hoeselt,
P055p Kermt,
P046p Linkhout,
Q078p Wellen,
K361p Zolder),
kǫpzektǝ (P048p Halen, ...
K316p Heppen,
P050p Herk-de-Stad,
K278p Lommel,
P051p Lummen,
Q009p Maasmechelen,
K353p Tessenderlo),
kǫpzikdǝ (P222p Opheers),
kǫpzikt (L247z Broekhuizenvorst),
kǫpziktǝ (L286p Hamont, ...
Q003a Oud-Waterschei,
Q072a Rapertingen),
kǫpzøkdǝ (P174p Velm),
kǫpzēkdjǝ (L322a Nunhem),
kǫpzēkdǝ (L317p Bocholt, ...
L360p Bree,
L416p Opglabbeek),
kǫpzēktǝ (L372p Maaseik, ...
Q012p Rekem),
kǫpzēqdǝ (L368b Waterloos),
kǫpzękdǝ (Q072p Beverst, ...
L355p Peer),
kǭpsēqdjǝ (L369p Kinrooi, ...
L371p Ophoven),
kǭpziktǝ (L312p Neerpelt),
krankte:
kreŋdǝ (L270p Tegelen),
melkfieber:
mɛlkfēbǝr (Q020p Sittard),
melkkoorts:
melkkoorts (Q098p Schimmert),
mɛlkkǫtsǝ (P177p Zepperen),
melkziekte:
męlǝksegdǝ (P107a Rummen),
worm in de kop:
wørǝm en dǝ kop (Q156p Borgloon),
zot zijn:
(de koe is) zǫt (P055p Kermt)
|
Door de overgang van de stal naar de weide treden stoornissen op in het maagdarmkanaal na plotselinge opname van grote hoeveelheden eiwit uit het jonge gras. Kopziekte komt vooral in het voorjaar voor. Bij een acuut verloop is er een potselinge aanval van krampen, waarbij alle ledematen, hals, hoofd, ogen en oren betrokken zijn. De opeenvolgende krampgolven nemen in hevigheid toe, totdat de dood volgt door een hartkramp (Berns 1983, blz. 137). Door de boeren wordt kopziekte vaak verward met melkziekte. Het zijn allebei zogenaamde deficiëntieziekten: bij kopziekte gaat het dan om een gebrek aan magnesium, bij melkziekte aan calcium. Zie ook het lemma ''kopziekte'' in wbd I.3, blz. 474-475.' [N 3A, 79; A 48A, 3; monogr.]
I-11
|