| 32647 |
ploegschaar |
beitel:
bęi̯tǝl (L381a Putbroek
[(vroeger)]
),
dekplaat:
dękplǭ ̝ǝt (Q194p Rijckholt),
dikke schulp:
dikǝ šø̜.lǝp (Q175p Riemst),
groot schaar:
groat šār (Q016q Krawinkel, ...
Q036p Nuth,
Q101p Valkenburg),
grūǝt sxǭǝr (P211p Waasmont, ...
P212p Walshoutem),
grūǝt šār (Q112z Ten Esschen),
grote schalm:
grūǝtǝ ša.lǝm (L317p Bocholt),
grote schulp:
grou̯tǝ sxø̜.lǝp (P177p Zepperen),
gruǝtǝ sxø̜lǝp (P218p Borlo, ...
P174p Velm),
grūtǝ skø̜lǝp (P175p Gingelom, ...
P219p Jeuk),
grǫu̯tǝ skø̜.lǝp (P197p Heers),
grǫu̯tǝ sxø̜.lǝp (P120p Alken, ...
P188p Hoepertingen,
P118p Kozen,
P121p Ulbeek),
grǫu̯tǝ šø̜.lǝp (Q166p Vechmaal, ...
Q075p Vliermaalroot),
ijzer:
ē̜.zǝr (K358p Beringen, ...
L414p Houthalen,
P051p Lummen,
K357p Paal),
ē̜zǝr (K316p Heppen, ...
K315p Oostham,
K353p Tessenderlo),
klauw:
klau̯ (Q204a Mechelen),
klein mes:
klęi̯n mɛ̄ ̝.s (Q152p Kerniel),
klein schaar:
klēn šār (Q112z Ten Esschen),
klein schulpje:
klɛ̄ sxø̜lǝpkǝ (P044p Zelem),
kleine:
klęi̯n sxø̜.lǝp (P121p Ulbeek),
mes:
mes (P118b Kortenbos, ...
K278a Stevensvennen),
mē̜.s (Q160p Bommershoven, ...
Q156p Borgloon),
męs (K317a Kerkhoven, ...
K314p Kwaadmechelen,
K278p Lommel,
K357p Paal),
mɛ.s (L282p Achel, ...
L286p Hamont,
L314p Overpelt,
Q178p Val-Meer),
mɛs (Q072p Beverst, ...
L317p Bocholt,
L421p Dilsen,
Q007p Eisden,
Q170p Grote-Spouwen,
Q094p Hees,
L413p Helchteren,
Q174p Herderen,
P050p Herk-de-Stad,
L289a Hushoven,
L316p Kaulille,
K359p Koersel,
L422p Lanklaar,
K317p Leopoldsburg,
Q006p Leut,
P046p Linkhout,
Q089p Martenslinde,
L424p Meeswijk,
P045p Meldert,
L288p Nederweert,
L368p Neeroeteren,
L371p Ophoven,
Q175p Riemst,
L420p Rotem,
Q178p Val-Meer,
Q091p Veldwezelt,
P174p Velm,
Q171p Vlijtingen,
P044p Zelem,
Q179p Zichen-Zussen-Bolder),
mɛts (Q121c Bleijerheide, ...
Q211p Bocholtz,
Q191p Cadier,
Q027p Doenrade,
L419p Elen,
Q262p Eynatten,
Q193p Gronsveld,
Q113p Heerlen,
Q187a Heugem,
L292p Heythuysen,
Q188p Kanne,
Q121p Kerkrade,
Q088p Lanaken,
L422p Lanklaar,
Q009p Maasmechelen,
Q192p Margraten,
Q204a Mechelen,
Q117p Nieuwenhagen,
L322a Nunhem,
Q194p Rijckholt,
Q118p Schaesberg,
Q020p Sittard,
Q096d Smeermaas,
L423p Stokkem,
Q013p Uikhoven,
Q222p Vaals,
Q101p Valkenburg,
Q091p Veldwezelt,
Q112p Voerendaal,
Q008p Vucht,
Q117a Waubach),
mɛ̄.s (P184p Groot-Gelmen, ...
L312p Neerpelt,
L314p Overpelt),
onderschaard:
øndǝrsxārt (L209p Merselo),
ploegbeitel:
plōx˱bęi̯.tǝl (L362p Opitter),
ploegijzer:
[ploeg]˱ē̜.zǝr (K358p Beringen, ...
K360p Heusden,
L414p Houthalen,
K359p Koersel,
K357p Paal,
K361p Zolder),
[ploeg]˱ē̜zder (P117p Nieuwerkerken),
[ploeg]˱ē̜zǝr (K318p Berverlo, ...
K314p Kwaadmechelen,
P045p Meldert,
K315p Oostham,
K353p Tessenderlo),
[ploeg]˱ęi̯zǝr (K278p Lommel),
[ploeg]˱ī.zǝr (Q102p Amby, ...
Q095p Maastricht,
L416p Opglabbeek,
L314p Overpelt),
ploegmes:
[ploeg]mę ̞ts (Q196p Mheer, ...
Q116p Simpelveld),
[ploeg]męs (K314p Kwaadmechelen),
[ploeg]mɛ.s (L282p Achel, ...
L312p Neerpelt),
[ploeg]mɛs (K318p Berverlo, ...
L419p Elen,
L422p Lanklaar,
P045p Meldert,
P117p Nieuwerkerken,
L288a Ospel,
L314p Overpelt),
[ploeg]mɛts (L327p Beegden, ...
Q191p Cadier,
Q018p Geulle,
L429p Guttecoven,
Q188p Kanne,
Q009p Maasmechelen,
Q095p Maastricht,
Q192p Margraten,
Q117p Nieuwenhagen,
Q198b Oost-Maarland,
Q010p Opgrimbie,
Q032a Puth,
Q111q Ransdaal,
Q203a Reijmerstok,
Q012p Rekem,
Q099q Rothem,
Q098p Schimmert,
Q112b Ubachsberg,
Q208p Vijlen,
Q112p Voerendaal,
Q201p Wijlre),
[ploeg]mɛ̄.s (L313p Sint Huibrechts Lille),
[ploeg]mɛ̄s (L286p Hamont),
ploegschaar:
[ploeg]sxār (L191p Afferden, ...
L192b Aijen,
L211p Leunen,
L217p Meerlo,
L192a Siebengewald,
L245b Tienray,
L268p Velden,
L289p Weert),
[ploeg]sxǭr (L165p Heijen, ...
L163a Milsbeek,
L163p Ottersum),
[ploeg]šār (Q102p Amby, ...
Q106p Bemelen,
Q096a Borgharen,
Q191p Cadier,
Q021p Geleen,
L429p Guttecoven,
Q113p Heerlen,
L292p Heythuysen,
Q121p Kerkrade,
L298p Kessel,
L376p Linne,
Q192p Margraten,
Q111q Ransdaal,
L373p Roosteren,
Q099q Rothem,
Q101a Sibbe / IJzeren,
Q020p Sittard,
Q112p Voerendaal),
[ploeg]šǭr (Q088p Lanaken),
ploegschaar (Q284p Eupen),
ploegschaard:
[ploeg]sxārt (L244c America, ...
L248p Lottum,
L217p Meerlo,
L209p Merselo,
L245b Tienray,
L289p Weert),
[ploeg]šā.rt (L291p Helden, ...
L290p Panningen),
[ploeg]šārt (L325p Horn, ...
L322a Nunhem,
L270p Tegelen),
ploegschaars:
[ploeg]sxārs (L289h Boshoven, ...
L289a Hushoven,
L289b Leuken),
[ploeg]šā.rs (L371p Ophoven),
[ploeg]šārs (L328p Heel, ...
L292p Heythuysen),
ploegschalm:
[ploeg]sxa.lǝm (L352p Hechtel, ...
L414p Houthalen,
L314p Overpelt),
[ploeg]ša.lǝm (L360p Bree, ...
Q003p Genk,
Q088p Lanaken,
L368p Neeroeteren),
ploegscheer:
[ploeg]sxē(ǝ)r (P179p Aalst, ...
P117p Nieuwerkerken,
P119p Sint-Lambrechts-Herk,
P056p Stokrooie),
[ploeg]sxē̜r (L312p Neerpelt),
[ploeg]sxīǝr (L286p Hamont, ...
L414p Houthalen,
L217p Meerlo,
L245b Tienray),
[ploeg]sxɛ̄r (K318p Berverlo, ...
K278p Lommel),
[ploeg]šēr (Q090p Mopertingen, ...
Q093p Rosmeer,
Q179p Zichen-Zussen-Bolder),
[ploeg]šīr (Q095p Maastricht, ...
Q091p Veldwezelt),
[ploeg]šīǝr (L327p Beegden, ...
L326p Grathem,
L328p Heel,
Q196p Mheer,
L367p Neerglabbeek,
L378p Stevensweert),
ploegschelp:
plǫxsxɛlǝp (P107a Rummen),
ploegschulp:
[ploeg]sxø̜.lǝp (Q156p Borgloon, ...
L413p Helchteren,
P177a Ordingen,
P119p Sint-Lambrechts-Herk,
K361p Zolder),
[ploeg]sxø̜lǝp (P048p Halen, ...
P050p Herk-de-Stad,
P047p Loksbergen,
P045p Meldert,
P107a Rummen,
P044p Zelem),
[ploeg]sxę.lǝp (P056p Stokrooie),
[ploeg]šø̜.lǝp (Q083p Bilzen, ...
Q157p Jesseren,
Q090p Mopertingen,
Q157a Overrepen),
ploegsnede:
ploegsnede (P185p Engelmanshoven, ...
P220p Mechelen-Bovelingen),
puntschaard:
pø.ntsxārt (L248p Lottum),
schaar:
skǫ ̝ǝr (P219p Jeuk, ...
P214p Montenaken,
P213p Niel-Bij-Sint-Truiden),
skǭr (P182p Buvingen),
skǭǝr (P227p Vorsen),
sxār (L192b Aijen, ...
L250p Arcen,
L192p Bergen,
L215p Blitterswijck,
L247p Broekhuizen,
L288c Eind,
L289b Leuken,
L211p Leunen,
L209p Merselo,
L216p Oirlo,
L288a Ospel,
L192a Siebengewald,
L268p Velden,
L210p Venray,
L214p Wanssum,
L289p Weert,
L215a Wellerlooi),
sxō ̞ǝr (P175p Gingelom, ...
P211p Waasmont),
sxǫǝr (P219p Jeuk, ...
K278p Lommel,
P212p Walshoutem),
sxǭr (P224p Boekhout, ...
P218p Borlo,
L164p Gennep,
L159a Middelaar,
L163a Milsbeek,
L115p Mook,
L163p Ottersum),
sxǭǝr (L286p Hamont, ...
P180p Kerkom,
P210a Walsbets),
šā.r (L430p Einighausen, ...
L330p Herten,
L292p Heythuysen,
L383p Melick,
Q034p Merkelbeek,
Q200p s-Gravenvoeren,
Q116p Simpelveld,
Q247p Sint-Martens-Voeren,
Q247a Sint-Pieters-Voeren,
Q020p Sittard),
šār (Q102p Amby, ...
L324p Baexem,
Q019p Beek,
L429a Berg,
Q103p Berg / Terblijt,
L378q Berkelaar,
Q121c Bleijerheide,
Q211p Bocholtz,
Q096a Borgharen,
L428p Born,
Q035p Brunssum,
L426p Buchten,
Q191p Cadier,
Q027p Doenrade,
L381p Echt,
L320a Ell,
Q202p Eys,
Q021p Geleen,
Q019z Geverik / Kelmond,
Q203p Gulpen,
L429p Guttecoven,
L328p Heel,
Q113p Heerlen,
L426z Holtum,
Q121p Kerkrade,
Q111p Klimmen,
Q016q Krawinkel,
L434p Limbricht,
L377p Maasbracht,
L332p Maasniel,
Q192p Margraten,
Q204a Mechelen,
L382p Montfort,
L294p Neer,
Q019a Neerbeek,
L321p Neeritter,
Q117p Nieuwenhagen,
Q197p Noorbeek,
Q036p Nuth,
Q033p Oirsbeek,
L381b Peij,
L387p Posterholt,
L381a Putbroek,
Q263p Raeren,
Q111q Ransdaal,
Q203a Reijmerstok,
L329p Roermond,
L293p Roggel,
Q099q Rothem,
Q098p Schimmert,
Q032p Schinnen,
Q187p Sint Pieter,
Q015p Stein,
L318p Stramproy,
L432p Susteren,
L331p Swalmen,
Q112z Ten Esschen,
Q197a Terlinden,
Q112b Ubachsberg,
Q097p Ulestraten,
Q014p Urmond,
Q101p Valkenburg,
Q208p Vijlen,
Q112p Voerendaal,
Q117a Waubach),
šārǝ (L375p Wessem),
šō ̞r (Q187a Heugem, ...
Q096d Smeermaas),
šǭ ̝ǝr (Q193p Gronsveld, ...
Q194p Rijckholt),
šǭr (Q198b Oost-Maarland, ...
Q101p Valkenburg,
Q094b Wolder / Oud-Vroenhoven / Wiler),
schaard:
sxā.rt (L265b Kronenberg, ...
L248p Lottum,
L266p Sevenum),
sxārt (L244c America, ...
L246p Horst,
L269a Hout-Blerick,
L211p Leunen,
L246b Melderslo,
L209p Merselo,
L216p Oirlo,
L268p Velden,
L214p Wanssum),
šā.rt (L331b Boukoul, ...
L291p Helden,
L290p Panningen,
L331p Swalmen),
šārt (L295p Baarlo, ...
L322p Haelen,
L318a Keent,
L332p Maasniel,
L265p Meijel,
L322a Nunhem,
L385p Sint Odilienberg,
L296p Steyl,
L270p Tegelen),
schaarmes:
šārmɛts (Q097p Ulestraten),
schaars:
sxārs (L288c Eind, ...
L289a Hushoven,
L289b Leuken,
L288p Nederweert,
L289p Weert),
sxǭrs (L286p Hamont),
šā.rs (L370p Kessenich, ...
L372p Maaseik,
L371p Ophoven),
šārs (L324p Baexem, ...
L320a Ell,
L322p Haelen,
L328p Heel,
L292p Heythuysen,
L320p Hunsel,
L369p Kinrooi,
L292a Maxet,
L290p Panningen,
L387p Posterholt,
L374p Thorn,
L318b Tungelroy),
schaartje:
šē̜rtjǝ (L332p Maasniel),
schalm:
sxa.lǝm (L282p Achel, ...
K358p Beringen,
L353p Eksel,
L356p Grote-Brogel,
L286p Hamont,
L352p Hechtel,
L413p Helchteren,
L414p Houthalen,
L316p Kaulille,
L315p Kleine-Brogel,
L312p Neerpelt,
L314p Overpelt,
L355p Peer,
L313p Sint Huibrechts Lille,
L354p Wijchmaal),
sxalǝm (K359p Koersel, ...
K317p Leopoldsburg,
K278p Lommel,
K278a Stevensvennen),
ša.lǝm (L417p As, ...
L359p Beek,
L429a Berg,
L317p Bocholt,
Q011p Boorsem,
L428p Born,
L360p Bree,
L426p Buchten,
L421p Dilsen,
Q007p Eisden,
L419p Elen,
L363p Ellikom,
Q003p Genk,
L366p Gruitrode,
L426z Holtum,
L370p Kessenich,
L369p Kinrooi,
Q088p Lanaken,
L422p Lanklaar,
Q006p Leut,
L355a Linde,
L372p Maaseik,
Q009p Maasmechelen,
L424p Meeswijk,
L364p Meeuwen,
L319p Molenbeersel,
L367p Neerglabbeek,
Q096c Neerharen,
L321p Neeritter,
L368p Neeroeteren,
L418p Niel-bij-As,
L433p Nieuwstadt,
Q033p Oirsbeek,
L416p Opglabbeek,
Q010p Opgrimbie,
L371p Ophoven,
L362p Opitter,
L415p Opoeteren,
Q001a Oud-Winterslag,
Q012p Rekem,
L358p Reppel,
L373p Roosteren,
L420p Rotem,
Q032p Schinnen,
Q096d Smeermaas,
L423p Stokkem,
L318p Stramproy,
L361p Tongerlo,
L318b Tungelroy,
Q013p Uikhoven,
Q014p Urmond,
Q008p Vucht,
L365p Wijshagen,
Q005p Zutendaal),
scheer:
scheer (P188p Hoepertingen),
sxīǝr (L269p Blerick),
sx˙ē̜ǝr (Q001p Zonhoven),
šīǝr (Q030p Schinveld),
scheermes:
sxē̜ǝrmɛs (Q001p Zonhoven),
schelp:
še.lǝp (Q161p Piringen),
šęlǝp (P047p Loksbergen),
schulp:
skø̜.lǝp (Q164p Heks, ...
P222p Opheers,
P223p Rukkelingen-Loon),
skø̜lǝp (P175p Gingelom),
sxø.lǝp (Q078p Wellen),
sxø̜ ̞.lǝp (P187p Berlingen),
sxø̜.ljǝp (P119p Sint-Lambrechts-Herk),
sxø̜.lǝp (P120p Alken, ...
K358p Beringen,
Q160p Bommershoven,
Q156p Borgloon,
Q159p Broekom,
P185p Engelmanshoven,
P186p Gelinden,
P184p Groot-Gelmen,
P195p Gutschoven,
Q164p Heks,
K360p Heusden,
P188p Hoepertingen,
Q165p Hopmaal,
L414p Houthalen,
P055p Kermt,
Q152p Kerniel,
P118b Kortenbos,
Q074p Kortessem,
P118p Kozen,
P057p Kuringen,
P051p Lummen,
P220p Mechelen-Bovelingen,
P177a Ordingen,
P052p Schulen,
P058p Stevoort,
P056p Stokrooie,
P121p Ulbeek,
P192p Voort,
P118a Wijer,
Q073p Wimmertingen,
P177p Zepperen,
K361p Zolder,
Q001p Zonhoven),
sxø̜lǝp (P179p Aalst, ...
P113p Binderveld,
P218p Borlo,
P178p Brustem,
P182p Buvingen,
P049p Donk,
P115p Duras,
P048p Halen,
P173p Halmaal,
P180p Kerkom,
P046p Linkhout,
P051p Lummen,
P045p Meldert,
P176a Melveren,
P183p Mielen-boven-Aalst,
P117p Nieuwerkerken,
P107a Rummen,
P176p Sint-Truiden,
P174p Velm,
P172p Wilderen,
P044p Zelem),
sxę.lǝp (P053p Berbroek, ...
Q002c Bokrijk,
Q002a Godschei,
Q002p Hasselt,
P055p Kermt,
P057p Kuringen,
P052p Schulen,
P056p Stokrooie),
šxø̜lǝp (Q001p Zonhoven),
šø̄.lǝp (Q188p Kanne),
šø̜.lǝp (Q163p Berg, ...
Q072p Beverst,
Q071p Diepenbeek,
Q242p Diets-Heur,
Q087p Gellik,
Q153p Gors-Opleeuw,
Q170p Grote-Spouwen,
Q079p Guigoven,
Q094p Hees,
Q158a Henis,
Q174p Herderen,
Q077p Hoeselt,
Q157p Jesseren,
Q167p Koninksem,
Q240p Lauw,
Q089p Martenslinde,
Q177p Millen,
Q182p Nerem,
Q157a Overrepen,
Q175p Riemst,
Q168a Rijkhoven,
Q158p Riksingen,
Q241p Rutten,
Q168p s-Herenelderen,
Q154p Sint-Huibrechts-Hern,
Q162p Tongeren,
Q162p Tongeren,
Q178p Val-Meer,
Q166p Vechmaal,
Q080p Vliermaal,
Q075p Vliermaalroot,
Q171p Vlijtingen,
Q172p Vroenhoven,
Q155p Werm,
Q164a Widooie,
Q079a Wintershoven,
Q153a Zammelen,
Q179p Zichen-Zussen-Bolder),
šø̜.rǝp (Q163p Berg, ...
Q169p Membruggen),
šę.lǝp (Q072p Beverst, ...
Q083p Bilzen,
Q086p Eigenbilzen,
Q087p Gellik,
Q170p Grote-Spouwen,
Q094p Hees,
Q081a Heesveld-Eik,
Q092p Kleine-Spouwen,
Q089p Martenslinde,
Q090p Mopertingen,
Q082p Munsterbilzen,
Q076p Romershoven,
Q093p Rosmeer,
Q091p Veldwezelt,
Q171p Vlijtingen,
Q084p Waltwilder),
schulpmes:
šø̜.lǝpmɛs (Q168p s-Herenelderen),
šę.lǝpmes (Q082p Munsterbilzen),
snede:
sne ̝i̯ (Q160p Bommershoven, ...
Q159p Broekom,
Q164p Heks,
Q152p Kerniel,
Q161p Piringen,
Q166p Vechmaal),
snede (L282p Achel, ...
Q081p Schalkhoven),
snei̯ (P176p Sint-Truiden),
snei̯.ǝ (P223p Rukkelingen-Loon, ...
P119p Sint-Lambrechts-Herk),
snē (K318p Berverlo, ...
Q002c Bokrijk,
Q002a Godschei,
Q002p Hasselt,
K353p Tessenderlo),
snē. (P057p Kuringen),
snē.(ǝ) (P186p Gelinden),
snē.ǝ (P058p Stevoort, ...
P056p Stokrooie),
snēi̯ (Q174p Herderen, ...
K278p Lommel),
snē̜i̯ (L372p Maaseik),
snęi̯ (Q156p Borgloon, ...
P115p Duras,
P195p Gutschoven,
P188p Hoepertingen,
Q078p Wellen,
Q079a Wintershoven),
snęi̯(ǝ) (P224p Boekhout),
snęi̯.ǝ (P197p Heers, ...
P121p Ulbeek,
P177p Zepperen),
snī (Q164p Heks, ...
Q165p Hopmaal,
Q161p Piringen,
Q162p Tongeren),
snī.t (Q072p Beverst
[wellicht een variant van het type snit]
),
snɛ ̝i̯ (P187p Berlingen),
snɛ̄ ̝i̯ (P187a Kuttekoven),
snijder:
snē ̞ǝr (Q156p Borgloon),
šnīǝr (Q030p Schinveld),
snijmes:
snijmes (P050p Herk-de-Stad),
snęi̯mɛts (Q172p Vroenhoven),
šnīi̯mɛts (Q121p Kerkrade),
snijschalm:
snīša.lǝm (L421p Dilsen),
steunschaardje:
stø̄nsxęrtjǝ (L248p Lottum),
vaste schalm:
vastǝ sxa.lǝm (L424p Meeswijk),
wentelschaars:
wenjtjǝlšārs (L290p Panningen),
wissel:
wesǝl (L294p Neer, ...
L296p Steyl,
L270p Tegelen)
|
Het mesvormig ploegonderdeel dat bij het ploegen de voor van onderen lossnijdt. Het spitse uiteinde hiervan zit voor op de punt van de ploegzool. Oude keerploegen hadden een pijl- of hartvormige schaar; in aansluiting daarop werd links of rechts van de ploegzool het riester aangebracht. Bij andere oude ploegtypen was de schaar een licht gebogen driehoekige plaat, waarop een verstelbaar riester aansloot. Het snijdend onderstuk van deze schaar kon ook een afneembaar onderdeel zijn. Het door schaar en riester gevormde geheel was in dat geval drieledig. Bij latere ploegen zijn het riester en het daaraan voorafgaande, niet-snijdende deel van de oude schaar vervangen door een groot gebogen blad. Onder aan dit blad is de snede bevestigd. Van de onderstaande benamingen zijn grote en dikke schulp, grote schalm en groot schaar van toepassing op de oude driehoekige schaar en/of op de latere combinatie van mes en blad. Dit geldt in veel gevallen ook voor schulp, schalm en schaar. Voor wat (ploeg)mes en enige andere termen betreft, zie men ook wat aan het einde van het lemma kouter is opgemerkt. [JG 1a + 1b + 2c; JG 2a-1, 3; JG 2b-4, 2b; A 26 , 5 ; Lu 4 , 5 ; N 11, 31.I.b + 38; N 11A, 85c + 87a + 88a + 89a; L 1a-m; L 28, 40]
I-1
|