| 26556 |
steenreep |
dik touw:
dik touw (L289p Weert),
dikke koord:
dekǝ kōt (Q075p Vliermaalroot),
dekǝ kōǝt (P053p Berbroek, ...
P056p Stokrooie,
Q079a Wintershoven),
grote koord:
grutǝ kōt (Q071p Diepenbeek, ...
P051p Lummen),
koord:
kǭ.rt (L370p Kessenich, ...
L362p Opitter),
lichttouw:
lichttouw (L289p Weert),
reep:
rīǝp (L374p Thorn),
steenreep:
stęj.nrīǝ.p (L360p Bree),
stīnrēp (K357p Paal),
stīnrīp (P051p Lummen),
steentouw:
stęjntǫw (L289p Weert),
štęjntǫw (L330p Herten),
touw:
touw (L374p Thorn),
tø̜jw (L368p Neeroeteren),
windkoord:
węnkōt (P051p Lummen),
zeel:
zil (P057p Kuringen),
ziǝl (P051p Lummen),
zēl (Q071p Diepenbeek),
zęjl (L370p Kessenich, ...
L368p Neeroeteren,
L371p Ophoven)
|
Het touw dat men gebruikt om er molenstenen mee op te tillen en/of het touw waarmee de bovenste steen gesteld wordt. Het touw wordt gebruikt wanneer men niet de beschikking heeft over een steenkraan. Zie ook afb. 87. Men gaat als volgt te werk. Met een hefboom wordt de loper een klein stukje opgelicht. Dan schuift men een spie tussen de loper en de ligger. Een dik touw, de steenreep, wordt eerst door een lus gestoken en vervolgens tussen de twee stenen door het kropgat omhoog. Aan het uiteinde van het kropgat bevindt zich eveneens een lus. Door beide lussen wordt een stok gestoken. De steenreep, die met het andere uiteinde aan de as van een rad is bevestigd, wordt dan omhooggedraaid. Op de omtrek van dit grote rad zijn pinnen bevestigd. Het rad bevindt zich ergens bovenaan in de molen en de molenaar draait het met handen en voeten op door middel van de pinnen. Daartoe zit hij in een stoel. Deze methode waarbij met een rad wordt gewerkt, wordt mogelijkerwijs alleen in watermolens gebruikt. Volgens Ronse wordt het uiteinde van de steenreep om de molenas gedraaid waarna iemand van buitenaf het wiekenkruis rondsteekt waardoor de steen wordt opgetild. Vraag N o, 20e luidde: ø̄Touw dat om de molenas geslagen wordt en waarmee men ook de stenen kan optillenø̄. Vraag N o, 20i luidde: ø̄Touw waarmee de bovenste steen gesteld wordtø̄. Aangezien veel opgaven identiek waren, is het materiaal uit beide vragen tot één lemma versmolten. [N O, 20e; N O, 20i; Vds 201; Jan 188]
II-3
|