| 19179 |
verstandig |
bij:
bi-j zien (L210p Venray),
bijdehand:
bej de hând (L216p Oirlo),
bij der hank zieë (Q121p Kerkrade),
buitengewoon:
buitegewoon (L265p Meijel),
clever (eng.):
dae is waal klevver (L271p Venlo),
klevver (L246p Horst, ...
L271p Venlo),
excellent:
exsellent (L265p Meijel),
geleerd:
gelie"rd (K318p Beverlo),
gescheit (du.):
gescheid (Q101p Valkenburg),
gescheit (L215p Blitterswijck, ...
L214a Geysteren,
L217p Meerlo,
L246a Swolgen,
L245b Tienray,
L214p Wanssum),
gesjeit (Q020p Sittard),
jesjeid’ (Q121c Bleijerheide, ...
Q121a Chèvremont,
Q121d Haanrade,
Q121e Kaalheide/Onderspekholz,
Q121p Kerkrade,
Q121b Spekholzerheide),
Kaerel, doe mòs gesjeit zeen en diej meid laote loupe Den böste eine gesjeite jòng
gesjeit (L381p Echt/Gebroek),
Ziet geschè.jd én trèk d¯r ów niks van én
geschè.jd (L164p Gennep, ...
L165p Heijen,
L163a Milsbeek,
L163p Ottersum,
L163b Ven-Zelderheide),
goed bij:
goe bij (L265p Meijel),
goed bej (L210p Venray),
good bi-j zeen (L289p Weert),
good bie (L381p Echt/Gebroek),
good bieje (L330p Herten (bij Roermond)),
good bij (Q120p Heerlerbaan/Kaumer),
good bij zien (Q095p Maastricht),
good bīē zeen (Q035p Brunssum),
goot bīē (Q033p Oirsbeek),
gōēd bi-j (L164p Gennep),
gōēd bi-j zien (L210p Venray),
gŏĕ béj (L265p Meijel),
gŏĕ béj zin (L265p Meijel),
goed bij kop:
goēd bij kòp (L210p Venray),
goed van kop:
goot vaan kop zien (Q095p Maastricht),
klaar:
klèèr denke (P219p Jeuk),
kloek:
dae is waal klook (L271p Venlo),
klook (L271p Venlo),
loos:
he is loas (Q016p Lutterade),
loès (Q120p Heerlerbaan/Kaumer),
loëze (Q118p Schaesberg),
lôeas (Q021p Geleen),
l‧uəs (Q202p Eys),
nuchter:
nuchtər (P047p Loksbergen),
pienter:
pienter (L383p Melick),
raisonnable (fr.):
rezenoabel (Q003p Genk),
redelijk:
redelijk (L428p Born, ...
Q202p Eys,
L320c Haler,
L321a Ittervoort,
Q095p Maastricht,
L364p Meeuwen,
L382p Montfort,
Q020p Sittard,
Q015p Stein,
L245b Tienray),
redelik (L374p Thorn),
redeluk (Q095p Maastricht),
redələk (Q207p Epen),
reedəlik (L432p Susteren),
reedələk (Q095p Maastricht),
rejelek (Q015p Stein),
reëdelik (Q112p Voerendaal),
reͅdeͅlək (L364p Meeuwen),
rijdələk (P047p Loksbergen),
rèdəlik zeen (L382p Montfort),
rèjelik (L298a Kesseleik),
rèjələk (L299p Reuver),
réédelik (L417p As),
Zeeg nûw ins riêdelik en gèèf tûw deste verkiêrd woars
riêdelik (L417p As, ...
L317p Bocholt,
L360p Bree,
L363p Ellikom,
L366p Gruitrode,
L364p Meeuwen,
L367p Neerglabbeek,
L368p Neeroeteren,
L416p Opglabbeek,
L415p Opoeteren,
L358p Reppel),
schlau (du.):
sjlau (Q117p Nieuwenhagen),
sjlōū (Q113p Heerlen),
slauw (Q120p Heerlerbaan/Kaumer),
cf. du. "schlau"; zie RhWb VII, kol. 1256, de varianten bij schlau ; (lose wordt meer gebruikt)
slouw (Q222p Vaals),
schrander:
sjrander (Q034p Merkelbeek),
slim:
schlum zeen (Q102p Amby),
sjlöm (Q193p Gronsveld),
sjlüm (Q201p Wijlre),
slum (L383p Melick),
slūm (L246p Horst),
slu‧m (L289p Weert),
vernnftich (du.):
he is vernumftig (Q016p Lutterade),
vernunf’tieg (Q121c Bleijerheide, ...
Q121a Chèvremont,
Q121d Haanrade,
Q121e Kaalheide/Onderspekholz,
Q121p Kerkrade,
Q121b Spekholzerheide),
vernuftig:
vernuftig (L382p Montfort),
verstandig:
verschtendig (Q198p Eijsden, ...
Q196p Mheer),
verschtengig (L297p Belfeld),
verschtenjig (Q029p Bingelrade),
verschtändig (Q113p Heerlen),
verschtènjig (Q033p Oirsbeek),
vershtennich (Q196a Banholt),
versjtaenig (L329p Roermond),
versjte:njig (L329p Roermond),
versjtendig (Q202p Eys, ...
Q018p Geulle,
Q193p Gronsveld,
Q113p Heerlen,
Q113p Heerlen,
Q111p Klimmen,
Q111p Klimmen,
Q204a Mechelen,
Q099p Meerssen,
Q196p Mheer,
Q197p Noorbeek,
Q033p Oirsbeek,
Q098p Schimmert,
Q116p Simpelveld,
Q197a Terlinden,
Q101p Valkenburg,
Q208p Vijlen,
Q117a Waubach),
versjtendig zien (Q197p Noorbeek),
versjtengig (L296p Steyl),
versjtenjig (L327p Beegden, ...
L426p Buchten,
Q027p Doenrade,
Q021p Geleen,
L291p Helden/Everlo,
L433p Nieuwstadt,
L427p Obbicht,
Q032a Puth,
L329p Roermond,
Q020p Sittard,
L432p Susteren),
versjtenjig zin (L299p Reuver),
versjtennig (Q193p Gronsveld),
versjten’dieg (Q121c Bleijerheide, ...
Q121a Chèvremont,
Q121d Haanrade,
Q121e Kaalheide/Onderspekholz,
Q121p Kerkrade,
Q121b Spekholzerheide),
versjtĕndig (Q103p Berg-en-Terblijt),
versjtĕnjig (L429p Guttecoven, ...
L290p Panningen),
versjtĕnnig (L323p Buggenum),
versjtändig (Q203p Gulpen, ...
Q104a Limmel),
versjtänjich (Q027p Doenrade),
versjtänjig (Q030p Schinveld),
versjtènjig (L329p Roermond),
versjténjig (L432p Susteren),
verstaandig (L164p Gennep),
verstandig (K317p Leopoldsburg, ...
L217p Meerlo,
L210p Venray),
versteestemich (Q113p Heerlen),
verstejnig zeen (L360p Bree),
verstendeg (L245a Castenray, ...
L211p Leunen,
L209p Merselo,
L216p Oirlo,
L216a Oostrum,
L212a Smakt,
L210p Venray,
L244a Veulen),
verstendig (L191p Afferden, ...
Q102p Amby,
L250p Arcen,
L295p Baarlo,
L269p Blerick,
Q096a Borgharen,
Q207p Epen,
L380p Genooi/Ohé,
L249p Grubbenvorst,
L246p Horst,
L379p Laak,
L211p Leunen,
L248p Lottum,
L267p Maasbree,
L267p Maasbree,
Q095p Maastricht,
Q095p Maastricht,
L217p Meerlo,
L288p Nederweert,
L216p Oirlo,
L216p Oirlo,
Q118p Schaesberg,
L266p Sevenum,
Q187p Sint-Pieter,
L268p Velden,
L271p Venlo,
L271p Venlo,
L215a Wellerlooi),
verstendjig (L318d Altweert, ...
L318e Altweerterheide,
L287p Boeket/Heisterstraat,
L288c Eind,
L289a Hushoven,
L318a Keent,
L288b Laar,
L289b Leuken,
L288p Nederweert,
L288a Ospel,
L318b Tungelroy,
L289p Weert),
verstengig (L434a Broeksittard, ...
L325p Horn),
verstenjdig (L288a Ospel),
verstenjig (L300p Beesel, ...
Q035p Brunssum,
L381p Echt/Gebroek,
L328p Heel,
L328p Heel,
L292p Heythuysen,
L320p Hunsel,
L298p Kessel,
L377p Maasbracht,
L372p Maaseik,
L332p Maasniel,
L382p Montfort,
Q022p Munstergeleen,
L321p Neeritter,
L385p Sint-Odiliënberg,
L318b Tungelroy,
L318b Tungelroy),
verstenjnig (L371p Ophoven),
verstennich (Q077p Hoeselt),
verstennig (Q086p Eigenbilzen, ...
Q003p Genk,
P219p Jeuk,
Q074p Kortessem),
verstĕjnig (Q014p Urmond),
verstĕndig (L209p Merselo, ...
L246a Swolgen,
L213p Well),
verstĕnjich (L425p Grevenbicht/Papenhoven),
verstĕnjig (L378p Stevensweert),
verstjenjig (L330p Herten (bij Roermond)),
verständig (Q095a Caberg, ...
Q110p Heek,
L165p Heijen,
Q117b Rimburg),
verständjig (L289p Weert),
verstängig (Q110p Heek),
verstänjig (L431p Dieteren, ...
L387p Posterholt),
verstèndig (L266p Sevenum),
verstèndig ziën (L266p Sevenum),
verstènnig (L417p As, ...
P176p Sint-Truiden),
verstén.nich/verstén.nech (Q001p Zonhoven),
versténdig (L266p Sevenum, ...
L266p Sevenum),
versténjig (L320a Ell, ...
L320a Ell),
verstɛndig (L245p Meterik),
verštenjig (L331p Swalmen),
vestendig (L215p Blitterswijck),
vĕrschtĕndig (Q105p Heer),
vèrsjtenjig (L299p Reuver),
vèrsjtènjig (L331p Swalmen),
vërstênnig (Q162p Tongeren),
vərsjtendig (Q109p Hulsberg),
vərsjtenjich (L300p Beesel),
vərsjtèndig (Q117p Nieuwenhagen),
vərsjtènjich (L329a Kapel-in-t-Zand),
vərstänəch (K278p Lommel),
vərstèndig zien (Q095p Maastricht),
vərstènjich (Q014p Urmond),
vərstènəch (L424p Meeswijk, ...
L364p Meeuwen),
vərsténdich (L271p Venlo, ...
Q001p Zonhoven),
vərsténnəch (P213p Niel-bij-St.-Truiden),
vərstɛi̯ndex (Q284p Eupen),
vəršt‧ɛndex (Q202p Eys),
vəsjtènjich (L329a Kapel-in-t-Zand),
v⁄r sjtenjig (L333p Asenray/Maalbroek),
Gïj ziet enne versténdige mi.ns, mit ów kan ik praote Zïj pakt da versténdig ân
versténdig (L164p Gennep, ...
L165p Heijen,
L163a Milsbeek,
L163p Ottersum,
L163b Ven-Zelderheide),
ne verstendzjige joeng
verstendzjig (Q002p Hasselt),
ps. of toch aan elkaar schrijven? (er staat een verticale streep tussen ver en schtenjig).
ver schtenjig (Q016p Lutterade),
Viêr zi-jnen auwerdòm kan ¯r nog hiêl verstejnig rezenère
verstejnig (L417p As, ...
L317p Bocholt,
L360p Bree,
L363p Ellikom,
L366p Gruitrode,
L364p Meeuwen,
L367p Neerglabbeek,
L368p Neeroeteren,
L416p Opglabbeek,
L415p Opoeteren,
L358p Reppel),
vinnig:
vinnig (L353p Eksel),
wijs:
wies (L209p Merselo),
wieës (L423p Stokkem),
wijs (L364p Meeuwen),
wiès (L271p Venlo),
wīēs (L215p Blitterswijck, ...
L214a Geysteren,
L217p Meerlo,
L246a Swolgen,
L245b Tienray,
L214p Wanssum)
|
een goed verstand hebben; zijn verstand goed gebruikend [bezouwig, redelijk, radelijk] [N 85 (1981)] || geleerd (verstandig) || het vermogen goed, helder te denken [verstand, bewijs, bewoud, vernuft] [N 85 (1981)] || het vermogen om iets te begrijpen [begrip, begrijp] [N 85 (1981)] || intelligent || verstand || verstandig [SGV (1914)] || verstandig, oordeelkundig || verstandig, redelijk || verstandig, serieus || verstandig, wijs
III-1-4
|