| 33139 |
wannen met de wan |
afkrienselen:
āfkrēnšǝlǝ (L332p Maasniel),
blazen:
blǭzǝ (Q095p Maastricht, ...
L318b Tungelroy),
opwannen:
opwannen (L318p Stramproy),
uitblazen:
ø̜i̯tblǭzǝ (L355a Linde),
uitwannen:
au̯.twanǝ (Q077p Hoeselt, ...
Q162p Tongeren),
utwanǝ (Q111p Klimmen),
wannen:
wa.nǝ (Q174p Herderen),
wanǝ (P179p Aalst, ...
L282p Achel,
P120p Alken,
L244c America,
L417p As,
L295p Baarlo,
L324p Baexem,
L359p Beek,
P053p Berbroek,
L429a Berg,
Q163p Berg,
K358p Beringen,
P187p Berlingen,
K318p Berverlo,
Q072p Beverst,
Q083p Bilzen,
P113p Binderveld,
L269p Blerick,
L215p Blitterswijck,
L317p Bocholt,
Q211p Bocholtz,
L287p Boeket,
Q160p Bommershoven,
Q011p Boorsem,
Q156p Borgloon,
P218p Borlo,
L331b Boukoul,
L360p Bree,
L247p Broekhuizen,
P178p Brustem,
L426p Buchten,
Q071p Diepenbeek,
Q242p Diets-Heur,
L421p Dilsen,
P049p Donk,
P115p Duras,
L430p Einighausen,
Q007p Eisden,
L353p Eksel,
L419p Elen,
L320a Ell,
L363p Ellikom,
L371a Geistingen,
Q021p Geleen,
Q004p Gelieren Bret,
P186p Gelinden,
Q087p Gellik,
Q003p Genk,
L164p Gennep,
L214a Geysteren,
P175p Gingelom,
Q153p Gors-Opleeuw,
L326p Grathem,
L425p Grevenbicht / Papenhoven,
Q193p Gronsveld,
P184p Groot-Gelmen,
Q170p Grote-Spouwen,
L366p Gruitrode,
Q079p Guigoven,
Q203p Gulpen,
P195p Gutschoven,
L429p Guttecoven,
L322p Haelen,
P048p Halen,
L320c Haler,
P173p Halmaal,
L286p Hamont,
Q002p Hasselt,
L352p Hechtel,
Q112a Heerlerheide,
P197p Heers,
Q094p Hees,
Q081a Heesveld-Eik,
L165p Heijen,
Q164p Heks,
L413p Helchteren,
L291p Helden,
P050p Herk-de-Stad,
L330p Herten,
K360p Heusden,
P188p Hoepertingen,
L426z Holtum,
Q165p Hopmaal,
L325p Horn,
L414p Houthalen,
Q100p Houthem,
L289a Hushoven,
L321a Ittervoort,
Q157p Jesseren,
P219p Jeuk,
Q188p Kanne,
K317a Kerkhoven,
P055p Kermt,
Q152p Kerniel,
L370p Kessenich,
L369p Kinrooi,
Q111p Klimmen,
K359p Koersel,
Q167p Koninksem,
Q074p Kortessem,
P057p Kuringen,
K314p Kwaadmechelen,
Q088p Lanaken,
L422p Lanklaar,
Q240p Lauw,
L289b Leuken,
L211p Leunen,
Q006p Leut,
L355a Linde,
P046p Linkhout,
P047p Loksbergen,
K278p Lommel,
P051p Lummen,
L377p Maasbracht,
L372p Maaseik,
Q009p Maasmechelen,
L332p Maasniel,
Q095p Maastricht,
Q089p Martenslinde,
Q204a Mechelen,
L217p Meerlo,
L424p Meeswijk,
L364p Meeuwen,
L265p Meijel,
P045p Meldert,
P176a Melveren,
Q034p Merkelbeek,
L159a Middelaar,
L163a Milsbeek,
L319p Molenbeersel,
L382p Montfort,
Q090p Mopertingen,
Q082p Munsterbilzen,
Q022p Munstergeleen,
L288p Nederweert,
L294p Neer,
L367p Neerglabbeek,
Q096c Neerharen,
L321p Neeritter,
L368p Neeroeteren,
L312p Neerpelt,
L418p Niel-bij-As,
P117p Nieuwerkerken,
Q197p Noorbeek,
L322a Nunhem,
L427p Obbicht,
Q033p Oirsbeek,
Q198b Oost-Maarland,
L416p Opglabbeek,
Q010p Opgrimbie,
P222p Opheers,
L371p Ophoven,
L362p Opitter,
L415p Opoeteren,
P177a Ordingen,
L288a Ospel,
L163p Ottersum,
L314p Overpelt,
Q157a Overrepen,
K357p Paal,
L290p Panningen,
L355p Peer,
Q161p Piringen,
L387p Posterholt,
Q032a Puth,
Q111q Ransdaal,
Q012p Rekem,
L358p Reppel,
Q175p Riemst,
Q168a Rijkhoven,
L329p Roermond,
L373p Roosteren,
L420p Rotem,
Q099q Rothem,
P107a Rummen,
Q241p Rutten,
Q168p s-Herenelderen,
Q098p Schimmert,
P052p Schulen,
Q154p Sint-Huibrechts-Hern,
P119p Sint-Lambrechts-Herk,
P176p Sint-Truiden,
Q020p Sittard,
Q096d Smeermaas,
P058p Stevoort,
L423p Stokkem,
P056p Stokrooie,
L318p Stramproy,
L432p Susteren,
L331p Swalmen,
L246a Swolgen,
L270p Tegelen,
Q112z Ten Esschen,
Q197a Terlinden,
L374p Thorn,
L245b Tienray,
L361p Tongerlo,
L318b Tungelroy,
Q013p Uikhoven,
P121p Ulbeek,
Q097p Ulestraten,
Q014p Urmond,
Q178p Val-Meer,
Q101p Valkenburg,
Q166p Vechmaal,
L268p Velden,
Q091p Veldwezelt,
P174p Velm,
L271p Venlo,
Q080p Vliermaal,
Q171p Vlijtingen,
L386p Vlodrop,
P192p Voort,
Q172p Vroenhoven,
Q008p Vucht,
Q084p Waltwilder,
L214p Wanssum,
Q117a Waubach,
L289p Weert,
Q078p Wellen,
Q155p Werm,
P118a Wijer,
L365p Wijshagen,
Q073p Wimmertingen,
Q079a Wintershoven,
Q094b Wolder / Oud-Vroenhoven / Wiler,
P044p Zelem,
P177p Zepperen,
Q179p Zichen-Zussen-Bolder,
K361p Zolder,
Q001p Zonhoven,
Q005p Zutendaal),
wañ (K316p Heppen, ...
Q077p Hoeselt,
K315p Oostham,
Q076p Romershoven,
Q075p Vliermaalroot),
wānǝ (L266p Sevenum)
|
Om het graan te scheiden van kaf en graanafval wordt het gewand. Het principe van de handeling is eenvoudig: de graankorrels worden tegelijk met het kaf en de andere ongerechtigheden omhooggeworpen; door de wind worden het kaf en het lichtere afval weggeblazen; de zwaardere graankorrels vallen terug en blijven over. Het primitiefste en oudste middel om te wannen is de wan: een platte korf met aan beide zijden een oor en iets uitgehold aan één kant. In die uitgeholde kant wordt het graan nog vermengd met het afval gedaan en de wanner schudt de mand, zodanig dat de natuurlijke wind het afval doet wegwaaien en dat het graan terug in de mand valt. Zie het lemma ''wan'' (6.3.2). Later ging men de wanmolen gebruiken, waarbij een kunstmatige windstroom werd opgewekt; zie het lemma ''wanmolen'' (6.3.5). Vaak gebruikt men hetzelfde werkwoord voor het wannen met de wan en voor het wannen met de wanmolen; dan is dat werkwoord wannen. Soms gebruikte men een apart woord voor het werken met de wanmolen; deze zijn opgenomen in het lemma ''wannen met de wanmolen'' (6.3.4).' [N 14, 37; JG 1a, 1b; monogr.]
I-4
|